Top.Mail.Ru

ИIэшIагъэхэр дунаим щызэлъашIэх

Image description

СурэтышI IэпэIасэу, графикэу, скульптор-монументалистэу Пэ­тIыо­щэ Феликс непэ къызыхъу­гъэр илъэс 75-рэ мэхъу. Гъэхъа­гъэу ышIыгъэхэм апае щытхъуцIэ пчъагъэ къырапэсыгъ: Урысыем изаслуженнэ, АР-м инароднэ сурэтышI, Къэралыгъо шIухьафтыным илауреат, художествэхэмкIэ Урысые академием идышъэ бгъэхалъхьэ къыфагъэшъошагъ.

[caption id="attachment_132011" align="aligncenter" width="800"] «Адыгэ макъэм» ихъарзынэщ.[/caption]

УФ-м культурэмкIэ и Министерствэ и Фонд, КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм я Къэралыгъо музей, творчествэм и Унэу «Челюскинская» зы­фиIорэм и Фонд, Урыс Къэралыгъо музеим, Урысыем иэтнографическэ музей, АР-м и Лъэпкъ музей, АР-м культурэмкIэ и Министерствэ и СурэткъэгъэлъэгъуапIэ, КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къутамэ, изобразительнэ искусствэмкIэ Къэбэр­тэе-Бэлъкъар къэралыгъо му­зеим, Краснодар ихудожественнэ музей, Абхъаз Къэралыгъо музеим, Чэ­чэн Республикэм и ­Лъэпкъ музей, Урысыем ыкIи Iэ­кIыбым щыIэ унэе коллекциехэм, Адыгэ Хасэхэу Патерсон, Берлин, Анкара, Истамбыл, Израиль ит адыгэ къуаджэу Кфар-Камэ ащылажьэ­хэрэм IэпэIасэм иIэшIа­гъэхэр ачIэтых.

Феликс 1948-рэ илъэсым Мыекъуапэ къыщы­хъугъ, гъэсэныгъэр Моск­ва щызэригъэгъотыгъ:

В. Суриковым ыцIэ зыхьырэ Къэралыгъо художест­веннэ институтым хэт гурыт еджапIэр, нэужым Москва дэт апшъэрэ худо­жественнэ-промышленнэ училищыр (джы С. Строгановым ыцIэ зыхьырэ МГХПА-р) къыухыгъэх. Гъэсэныгъэ дэгъу иIэу Феликс Мыекъуапэ къыгъэзэжьыгъ ыкIи итворчествэ графикэу рипхыгъагъ. IэпэIасэм, ежь фэдэ иIоф­шIэгъухэри игъусэхэу, зы­щылэжьэщтхэ чIыпIэхэр (мастерскойхэр) къаратыныр къызыдэхъум, сурэтшIыным зыритыгъ. 1979-рэ илъэсым Адыгеим исурэтышIхэм я Союз ащ зэхищагъ, илъэс пчъагъэрэ Союзым итхьамэтагъ.

Мыекъуапэ сурэткъэгъэлъэгъуапIэ къыщызэIуахыным кIэщакIо фэхъугъ. Iофтхьабзэу зэхищэхэрэм яшIуагъэкIэ Урысыем ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм къарыкIырэ сурэтышIхэр Мыекъуапэ къакIощтыгъэх. IэпэIасэм ипщыпIэ актер­хэм, музыкантхэм, уса­кIо­хэм, сурэтышIхэм якуль­турнэ хьакIэщ, ордэунэ хъугъэ.

Тятэжъ пIашъэхэм яшIэжь, игукъэкIыжьхэм, изэхашIэхэм Феликс итворчествэ къагъэбаи. Шъоф зэикIхэм, гъэхъунэ­хэм, псы Iушъохэм ясурэт­хэм рэхьатныгъэр къабгъо­дэкIы, IэпэIасэм игупшысэ ухащэ, чIыопсым зэпхыныгъэу дыриIэр ахэолъагъо. «Сыхэта нахьыбэу — сысурэтышIа, хьаумэ сышакIуа, сшIэрэп», — Феликс игущыIэхэм ежь зыщыгъозэ философие ахэлъ. IэпэIасэм итвор­чествэ лъэныкъуабэхэм афегъэшъуашэ, графикэм ащ чIыпIэшхо щеубыты. Тхылъи 100 фэдиз Пэ­тIыуа­щэм исурэтхэмкIэ гъэдэхагъэх: «Нарт эпосыр», «Жизнь», ливан философэу Джебран Халил Джебран итхылъэу «Пророк», триптихэу «Кавказ заор», акварелькIэ, шIомыкIымкIэ ышIыгъэ сурэтхэри къахэщых.

ИтворчествэкIэ Феликс ежь игущыIэхэр къегъэшъыпкъэжьых: «Искусст­вэм нэджэ-Iуджэ мэхъэшагъоу зиягъэ езыгъэкIыщтыр тIу мэхъу: сурэтышI шъыпкъэ мыхъугъэ Iэпэ­Iасэр ыкIи сурэтышIэу IэпэIасэ мыхъугъэр». Ащ демыгъэштэн плъэкIыщтэп.

Тэу Замир.