ЗэлъашIэрэ сурэтышIэу М. А. Гъогунэкъор жъоныгъуакIэм и 1-м, 1938-рэ илъэсым Кощхьэблэ районым ит къуаджэу Блащэпсынэ къыщыхъугъ.

КIалэм ятэу Гъогунэкъо Айсэр колхозым имеханизатор анахь чанхэм ащыщыгъ, ыIэ зэмыкIурэ щыIагъэп ыкIи охътэ нэдэплъыпIэ зэригъотэу, унэгъо хъызмэтым пае псэолъэ зэфэшъхьафхэр ышIыщтыгъэх. Лъэпкъ IэшIагъэхэмкIэ фэщэныгъэу иIэр ащ ыкъо хилъхьан ылъэ­кIыгъ. Къоджэ еджапIэр къызеухым, Гъогунэкъо Мухьарбый зы заулэрэ икъуаджэ сурэтышI-гъэкIэрэкIакIоу Iоф щишIагъ, ащ нэужым Краснодар дэт художественнэ училищым чIэхьагъ, щеджагъ.

Еджэныр къызеухым, 1967-рэ илъэсым, Мухьарбый IофшIэныр Мыекъуапэ Адыгэ художественнэ-производственнэ мастерскоим щыригъэжьагъ. СурэтышI ныбжьыкIэр апэм анахьэу дэзыхьыхыгъэр графикэр ары ыкIи ащкIэ гъэза­гъэу, егугъоу Iоф ешIэ, ау ащ готэу, нэмыкI лъэныкъомкIи — декоративнэ-прикладной искусствэмкIэ зеушэты. 1970-рэ илъэсым ижъырэ адыгэ IэшIагъэу ащыгъупшэжьырэм – пIоблэ шъэным зыфигъэзагъ. Пасэм ашIыгъэ пкъыгъохэм яшъэф зэрегъашIэ ыкIи гобеленхэр ышIынхэу регъажьэ.Гъогунэкъо Мухьарбый зэрэшIоигъуагъэу ижъырэ IэшIагъэм ишъэф­хэр ежь ишIыкIэ-гъэпсыкIэ диштэрэ блэн ыкIи шъэн хабзэхэр къызIэкIигъэ­хьагъэх, художественнэ гупшысэм изэшIохынкIэ иIофшIэн а зэкIэ щегъэфедэ.

Ежь къызыхэхъухьэгъэ уахътэу, къе­шIэкIыгъэгъэ щыIакIэм къыпкъырыкIызэ, шIоигъо сюжетыр, пIуаблэм е гобеленым тыришIыхьэрэ сурэтхэм нэфагъэр, IупкIагъэр ахелъхьэ. Мыщ фэдэ пкъыгъошхохэм щыIэныгъапсэ ахэплъхьаныр псынкIэп, ау Мухьарбый шIоигъор ыкIи ащкIэ шIэгъэн фаер дэгъоу зэхишIэ­щтыгъ, шIэныгъи, щыси, амали зыхигъотэжьыгъ. Анахьэу ыгукIэ ыгъатхъэу Iоф зыдишIагъэр художественнэ темэ гъэшIэгъонэу ижъырэ адыгэ эпосэу «Нартхэр» зыфиIорэм фэгъэхьыгъэ произведениехэр ары. Мы IофшIагъэхэм ежь сурэтышIым адыгэ лъэпкъым ищыIэныгъэ зэрилъэгъурэр къащигъэлъэгъуагъ. IэпэIасэм иIэшIагъэхэм къэлэ зэфэшъхьафхэм якультурэ-гъэсэпIэ IофшIапIэхэр агъэкIэракIэх — Москва, Казань, Минск, Махачкала, Шъачэ, ТIуапсэ, Налщык ахэр ащыплъэгъунхэ плъэкIыщт. ИIофшIэгъэ анахь дэгъухэр Урысыем, Германием, Иорданием ыкIи нэмыкI хэгъэгухэм ямузейнэ ыкIи унэе угъоигъэхэм ахэ­лъых, ахэмкIэ УФ-м и Федеральнэ ЗэIукIэ Федерацием и Совет ыкIи АР-м ипредставительствэу УФ-м и Президент дэжь щызэхэщагъэм яунэхэр гъэкIэрэкIагъэх.

Мухьарбый живописым гухахъо хигъуатэу Iоф решIэ. ИсурэтшIыгъэхэу «Певцы», «Циновщицы», «Пастух» зыфиIохэрэр IэпэIасэм зэхишIэрэр, ылъэгъурэр зэрэбэр ыкIи иадыгэ лъэпкъ лъэшэу илъапIэу зэрэщытыр, а зэкIэ егугъоу ыгу зэрэпхырищырэр къэзыушыхьатырэх.

М. А. Гъогунэкъор хэку, край, шъо­лъыр, урысые къэгъэлъэгъонхэм ахэлажьэ. ИIэшIэгъэ инхэу — «Мать», «Космос», «Салют» зыфиIохэрэр ыкIи эпосымкIэ иIофшIагъэу «Добывший огонь (Саусрыкъо)» зыфиIорэр осэшIу зиIэх.

ИкIэсэ сэнэхьатымкIэ гуфэбэныгъэшхо хэлъэу Мухьарбый Iоф ышIэзэ къырэкIо, икъоджэ гупсэу Блащэпсынэ дэт мэщытыр ыIитIукIэ егугъоу, къыфишIэу зыгъэкIэрэкIагъэр Гъогунэкъор ары. Ежь иунагъокIи тынчыныгъэ-гупсэфыныгъэр иI. Ыкъоу Мурат тым илъагъо рэкIо, сурэтышI, ыпхъоу Сусанни апшъэ­рэ гъэсэныгъэ иI, унагъохэр ыкIи лъфы­гъэхэр яIэх, ахэр тэтэжъ IушымкIэ, зы­мыуасэ щыIэп — Iэпызырэр къа­штэжьы, дахэу зэгурэIох. «Iазэм мэзахэ иIэп» — аIуагъ адыгэхэм, цIыф IэпэIэсэ инэу, зиIофшIагъэхэмкIэ щытхъур, шъхьакIафэр къэзылэжьыгъэу, лъэпкъым хьалэлэу фэлэжьэрэ сурэтышIэу Гъогунэкъо Мухьарбый къызыхъугъэр мы мафэхэм илъэс 85-рэ мэхъу, ащкIэ тыгу къыддеIэу тыфэгушIо, псауныгъэ иIэу, игупсэхэм адатхъэу, итворческэ гухэлъ­хэр кIищынхэу, шIоу ышIэрэр фэбэгъонэу фэтэIо.

Мамырыкъо Нуриет.

Сурэтхэр: «Адыгэ макъэм» ихъарзынэщ.