Москва къикIыгъэ хьакIэу, УФ-м инароднэ артистэу Константин Рай­киныр АР-м итеатральнэ объединение хэт артистхэм А. Пушкиным ыцIэ зыхьырэ унэм ащыIукIагъ.

Пэублэ гущыIэм лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ непэ Iоф зэришIэрэм игугъу къышIыгъ. К.Райкиныр илъэс 35-рэ хъугъэу театрэу «Сатириконым» ихудожественнэ пащ, актер, режиссер, актер ныбжьыкIэхэр регъаджэх. Сценическэ искусствэм иапшъэрэ еджапIэ зэхищагъэу ныбжьыкIэу ащ къы­чIахьэхэрэр актер сэнэхьатым фегъасэх. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, шIэныгъэ зэгъэуIугъэ уиIэныр дэгъу ыкIи дэи. Дэгъу, сыда пIомэ ар о уикIэн, шIэныгъэм шIыкIэр хэохы, лъапсэ пфэхъу. Дэи, сыда пIомэ а шIэныгъэр зызэбгъэуIукIэ рэхьатыщэ охъу, ямышIыкIэ горэ ууплъэкIуным уегъэшъхьахы. Сыдэущтэу а лъэныкъуитIур зэбгъэкIущта? К.Райкиным иджэуап ныбжьыкIэхэм афигъэзагъ: «Театрэм ныбжьыкIэхэр ренэу пштэнхэ фае. Любимовым, Табаковым ныбжьыкIабэ агъэсагъ. НыбжьышIум нэсыгъэхэу ежьхэр ныбжьыкIэхэми адиштэщтыгъэх, сыда пIомэ ахэм ахэлъ кIуачIэр шIыкIэ гъэнэфагъэм рагъэхьаныр, сэнэхьатым рагъэкIуныр къадэхъущтыгъ. Уахътэм ыуж укъинэ хъущтэп. Ащ пае ныбжьыкIэхэр ренэу къыбготынхэ фае. Езгъэджэгъэ курсым истудент нэбгырэ 14 зэштэгъоу театрэм къыхэсщагъ. Къэсштагъэм фэдиз IузгъэкIын фае мэхъу. Нэбгырэ 50-у штатым хэтхэм зэзэгъыныгъэкIэ садэлажьэ. Артистыр ренэу зыдэлэжьэжьынымкIэ ащ ишIогъэшхо къэкIо. НыбжьыкIэхэм роль шъхьаIэхэр ясэты, пшъэдэкIыжь инхэр апшъэ исэлъхьэ. Iоф зэрашIэн фаер агурысэгъаIо. ТисэнэхьаткIэ дунаим щашIыгъэ гъэхъагъэхэр ин дэдэх. Ахэм уатешъын пакIошъ, уанэсыным пае псыр къыочъэхэу, уишъыпкъэ дэдэу, пкIуачIэ хэлъэу Iоф пшIэн фае. Тхьамафэм сыхьат 36-рэ актер сэнэхьатымкIэ етэгъаджэх. Мафэ къэс сыхьатих, тхьаумафэри зыгъэпсэ­фыгъо мафэкIэ кIорэп, актерхэм ежь-ежьырэу Iоф зыщызыда­шIэжьырэ маф. Театрэр — сиун, сибын, сызщыпсэурэ дунай. Тисэнэхьат къыхахьэхэрэм зэ­кIэми джар зэхашIэн фае».

Урыс драматическэ ыкIи Лъэпкъ театрэм яартистхэм  К. Райкиным упчIэ зэфэшъхьафхэр зэIукIэгъум щыраты­гъэх. ГущыIэм пае, театрэр сыдым пае цIыфхэм ящыкIагъа, сыд ипшъэрылъ шъыпкъэр?

К.Райкиныр: «Театрэр зэ­фэшъхьаф шъыпкъэу щытын ылъэкIыщт. Къыгъэлъагъорэм демыгъэштэн е дебгъэштэн плъэкIыщт. «Константин Богомоловым, Кирилл Серебрен­никовым агъэуцухэрэм уяплъы хъущтэп» зыIохэрэм адезгъа­штэрэп. Б. Щукиным ыцIэ зы­хьырэ театральнэ институтым истудентхэм джащ фэдэ «лIыжъхэр» къахэкIых. НэмыкIэу ся­джэн слъэкIырэп. ЗэкIэ зыщызэгъэфэгъэ дунаеп тызщы­псэурэр. Гум ымыштэу бэ тлъэгъурэр, къыхэкIырэр. Арэу щытми, ащ мэхьанэу иIэр уригъэгупшысэныр, уиакъыл, уизэхашIэ къыгъэущыныр ары. Театрэм уигупшысэ къыгъэбыр­сырын фае. Артист дэгъум ыл узызэ ироль къызэришIырэм фэдэу, ащ еплъынэу театрэм къэкIуагъэхэм ар зэхашIэн фае. Театрэр узым къыхэкIыгъэ искусствэу щыт. Театрэр театрэ шъыпкъэ хъумэ, цIыфхэр зэ­фещэх. Немирович-Данченкэм ыIощтыгъ: «Театрэр илъэси 10 — 12-м чанэу лэжьэн ылъэ­кIыщт, нэужым жъыгъо шэнхэр къыздештэх. Сыдэущтэу ащ упэшIуекIон плъэкIыщта? Олег Табаковым тхьагъэпцIыгъэкIэ насыпым удэзекIон фаеу ыIощтыгъ. Сыдэущтэу? НыбжьыкIэхэр ренэу къыхапщэхэзэ, ебгъаджэхэзэ, театрэм лъыкIэ къебгъэштэжьзэ пшIын фае. А лъэныкъомкIэ Рустам ныбжьыкIэхэр тиеджапIэ къычIигъа­хьэхэмэ шIоигъоу рихьыжьэгъэ Iофтхьабзэм десэгъаштэ ыкIи сыгу рехьы».

УФ-м инароднэ артистэу Кукэнэ Мурат зэIукIэгъум икIэ­ухым Константин Райкиным зыфигъэзагъ ыкIи Адыгеим икIыщт ныбжьыкIэхэу театральнэ искусствэмкIэ апшъэрэ еджа­пIэм щеджэщтхэм шэн-хэбзэ шIагъохэр зэрэлъагъэкIотэщтыр къыIуагъ. Илъэс пчъагъэкIэ узэкIэIэбэжьмэ актер сэнэ­хьатым къэралыгъом игупчэ щыфеджагъэхэу, гъогур къа­фызэIузыхыгъэгъэ нахьыжъхэр театрэм джынэс зэрэчIэтхэр къыкIигъэтхъыгъ. Ленинград (ЛГИТМиК) ыкIи Москва (ГИТИС) яапшъэрэ театральнэ еджапIэхэр ахэм къызэраухыгъэхэр ыкIи щысэ зытырахын IофшIэгъу нахьыжъхэр ныбжьыкIэхэм зэряIэхэр хигъэунэфыкIыгъ. АР-м и Лъэпкъ театрэ иактерхэр пстэумэ апэу адыгэ лъэпкъым ынапэхэу, адыгэ культурэм, лъэпкъ шэн-хабзэхэм язехьакIохэу, IэкIыбым щы­псэурэ тилъэпкъэгъухэмкIэ Лъэпкъ театрэр культурнэ кIэным итамыгъэу зэрэщытхэр Кукэнэ Мурат къыкIигъэтхъыгъ. Арышъ, адыгэ актер ныбжьыкIэхэр ясэнэхьат фэгъэсэгъэнхэр дунэе мэхьанэ зиIэ Iофыгъо инэу къызэфихьысыжьыгъ. Еджа­кIо кIощтхэми езыгъэджэщтхэми «Гъогу маф!» ариIуагъ.

Тэу Замир.