Урысыем и Президентэу В. В. Путиным и УнашъокIэ шы­шъхьэIум и 27-м, 2007-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу культурэм и Мафэ хагъэунэфыкIы.

Ащ пшъэрылъэу иIэр лъэпкъ кIэным изэтегъэ­псыхьажьын, икъэухъумэн ыкIи ихэгъэхъон япхыгъэ IофшIэгъэ инкIэ хигъэунэфыкIыныр, хэгъэгум икультурэ байныгъэ зыкъегъэIэтыгъэныр ары.

Адыгэ Республикэм культурэ Iофыгъохэм мэхьанэ щафашIы, ащ изыкъегъэIэтын гушъхьэ кIуа­чIи, мылъкуи бэу халъхьэ. Республикэм культурэ учреждениябэ ит, ахэм нэбгырэ мини 3-м ехъу ащэлажьэ.

Джырэ уахътэм АР-м профессиональнэ театрэу 3 иI, ахэм цIыфэу ащы­Iагъэхэм япчъагъэ мы аужырэ илъэси 5-м мини 10 пчъагъэу, 60-м лъыкIахьэу къалъытэ. Культурэ щыIакIэмкIэ анахь мэхьанэ зиIэхэм апэрэх тхылъ­еджапIэхэр, узыфэе шIэныгъэ лъэныкъомкIэ мыхэр IэпыIэгъу иных, технологиякIэхэмкIэ ухьазырыгъэх. «МодельнэкIэ» заджэхэрэ тхылъеджапIэхэу 12 рес­публикэм щызэтырагъэ­псыхьагъ, ахэр зыгъэпсэфыпIэ ыкIи шIэныгъэ зэгъэгъотыпIэ гупчэх, мыхэм джыри бэмышIэу 2 къа­хэхъуагъ — Адыгэкъалэ ыкIи Шэуджэн районымкIэ псэупIэу Тихоновым ащагъэпсыгъэхэр. Тхылъеджэ­хэм япчъагъэ мини 180-м ехъу. Адыгеим АР-м и Лъэпкъ музей, КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим икъутамэ, мыхэм анэмыкIэу музеи 6 щэлажьэ, ахэм илъэс къэс цIыфэу ачIахьэрэр мини 100-м шIокIы. Культурнэ­-зыгъэпсэфыпIэ IофшIэпIи 132-рэ фэдиз республикэм ит.

Адыгэ культурэмкIэ ­лъэпкъ Гупчэр, Адыгэ Рес­публикэм и Къэралыгъо филармоние лъэпкъ IэшIагъэхэр зыщызэтырагъэ­псыхьажьхэу, лъэпкъ культурэмрэ искусствэмрэ афэ­сакъхэу, егугъухэу адэ­лажьэхэу, алъапсэ зыщагъэпытэрэх.

Адыгеим и Къэралыгъо къэшъокIо академическэ ансамблэу «Налмэсыр», Къэралыгъо къэшъокIо ыкIи орэдыIо академическэ ансамблэу «Ислъамыер» адыгэ дунаим зэфэдэкIэ щыцIэрыIох, Урысыеми щызэлъашIагъэх.

Культурэр — хэтрэ цIыф лъэпкъкIи гушъхьэ кIэсэн пыт. Ар къагурыIозэ, АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм мы лъэны­къомкIэ Iофышхо алэжьы.

ИкIыгъэ илъэсым культурэм и Унэ кIэу аща­шIыгъ поселкэу Майскэм (Кощ­хьэблэ район) ыкIи Теуцожь районымкIэ къуаджэу ПчыхьалIыкъуае. Мы илъэ­сым къуаджэу Хьатыгъу­жъыкъуае культурэм и Унэу щашIырэр аухыщт.

ГъэцэкIэжьынышхохэр ащыкIуагъэх культурэм и Унэу псэупIэу Еленовскэм, станицэу Келермесскэм, поселкэу Победэм, къуа­джэхэу Пэнэжьыкъуае, Лъэустэнхьаблэ, Гъобэ­къуае, Адэмые, Хьащтыку ыкIи Хьакурынэхьаблэ адэтхэм. Культурэм и Уни 10-мэ апае муниципальнэ образовании 5-м Iэмэ­псымакIэхэр ыкIи оргтехникэр арагъэгъотыгъэх. Мые­къуапэ ыкIи селоу Красногвардейскэм адэт еджэпIэ учреждениехэм музыкэ Iэмэ-псымакIэхэр, ящыкIэгъэ псэуалъэхэр ыкIи егъэджэн материалхэр афащэфыгъэх.

Поселкэу Каменномостскэм дэт культурэм и Унэ кинокъэгъэлъэгъуапIэ 3Д чIагъэуцуагъ, зэтырагъэ­псыхьажьыгъ. ЗэфэдэкIэ республикэм культурэмкIэ иматериальнэ-техническэ базэ агъэкIэжьыгъ. Щэч хэлъэп а зэкIэми яшIуагъэ къызэрэкIощтым, ахэм ащы­лажьэхэрэри яIофшIэн нахь зэрегугъущтхэм, культурэм иIофышIэхэм амалышIоу агъотыгъэхэр къыз­фагъэфедэхэзэ, ямурад ехьыжьагъэхэр щытхъу хэлъэу зэрэзэшIуахыщтхэм ыкIи лъэгапIэхэм, хэхъоныгъакIэхэм зэра­фэкIощтхэм.

Мамырыкъо Нуриет.