Пасэу къыхэбгъэщыным мэхьанэшхо иI

ЦIыфыбэ зэрылIыкIырэ зэпахырэ узхэм зэу ащыщ жъэгъэузыр. Мафэ къэс мыщ ыпкъ къикIыкIэ дунаим нэбгырэ 4400-м ехъумэ ядунай щахъо­жьы, нэбгы­рэ мин 30 фэдизмэ къапы­хьан елъэкIы. КъызэралъытагъэмкIэ, жъэгъэузым лъэ­шэу зэрэпэуцужьыхэ­рэм ишIуагъэкIэ 2000-рэ илъэсхэм къащегъэжьагъэу нэбгырэ миллион 74-мэ ящыIэныгъэ къагъэнэжьын алъэ­кIыгъ.

Ау COVID-19-м, Европэм, Африкэм, КъокIыпIэ Благъэм ащыIэ зэпэуцужьхэм ыкIи социальнэ-экономикэ зэфэмыдэныгъэм апкъ къикIыкIэ жъэгъэузым игъэкIодынкIэ гъэхъагъэу яIагъэхэр зэщыкъуагъэх ыкIи Iофыгъохэр къэуцугъэх. Псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ Дунэе организацием (ВОЗ) къызэритыгъэмкIэ, жъэгъэузыр къызэузыхэрэм япчъагъэ аужырэ илъэсипшIым зыпкъ итыгъ, ау джы хахъоу ыублагъ.

Мы узым ылъэныкъокIэ Адыгеим иIофхэм язытет тыщигъэгъозагъ жъэгъэ­узым пэуцужьыгъэнымкIэ Адыгэ республикэ клиническэ диспансерэу Шышъхьэ Долэт ыцIэ зыхьырэм иврач шъхьаIэ ипшъэрылъхэр зыгъэцэкIэрэ Татьяна Ермаковам.

— Тишъолъыр жъэгъэузымкIэ эпидемиологическэ къэгъэлъэгъон анахь шъхьаIэхэр зыпкъ итых нахь мышIэми, гумэкIыгъохэр щыIэх, къызэузыхэрэм япчъагъэ хахъоу фежьагъ. 2022-рэ илъэ­сым жъэгъэуз апэрэу хъугъэхэу Адыгэ Республикэм нэбгыри 125-рэ щагъэунэфыгъ, 2021-рэ илъэсым нахь мэкIагъ — 113-рэ. Сымаджэхэм ащыщэу нэбгы­ри 107-р шъолъырым ренэу щэпсэух, зидунай зыхъожьыгъэ нэбгырий зауплъэ­кIухэм, жъэгъэузыр яIагъэу къычIэкIыгъ. Джащ фэдэу узыр зиIэ нэбгыри 6-р IэкIыб къэралыгъохэм къарыкIыгъэх. Респуб­ликэ учетым пстэумкIи жъэгъэуз зиIэ нэбгырэ 1236-рэ хэт. Ахэм ащыщэу узэIэзэн плъэкIыщт 812-мэ яшIуагъэ арагъэкIы, 768-мэ икъоу яIазагъэх, 44-мэ Iэзэгъу агъотыгъэп, 21-р — респуб­ликэм икIыжьыгъэх, 23-мэ ежь-ежьырэу Iэзэн Iофтхьабзэхэр щагъэтыжьыгъэх. ИкIыгъэ илъэсым нэбгырэ 31-рэ жъэгъэ­узым илIыкIыгъ, — къыIуагъ ащ.

Илъэс къэс республикэм щыпсэухэрэм пэшIорыгъэшъ уплъэкIун Iофтхьабзэу адызэрахьэхэрэм яшIуагъэкIэ мы узыр пасэу ыкIи игъом къахагъэщын алъэкIы. Адыгеим щыпсэурэ нэбгырэ 460872-м щыщэу 348268-р жъэгъэуз яIэмэ илъэсэу икIыгъэм ауплъэкIугъэх. Ар процент 75,6-м фэдиз. УплъэкIуныр зэрэпшIыщтым гумэкIыгъо пылъэу щытэп. Хэти зыщыпсэурэ чIыпIэм епхыгъэ поликлиникэм, район сымэджэщым, жъэгъэузым пэуцужьыгъэнымкIэ Адыгэ республикэ клиническэ диспансерым ар ащикIун ылъэкIыщт. Илъэс къэс гъэтхапэм и 24-м жъэгъэузым пэуцужьыгъэным и Дунэе мафэ ипэгъокIэу Лениным ыцIэ зыхьырэ гупчэм флюорографие зыщашIын алъэкIыщт автомобилыр къыщэуцу.

Диспансерым иврач шъхьаIэ ипшъэ­рылъхэр зыгъэцэкIэрэ Татьяна Ермаковам зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, мы уз щынагъор хэмыужъыныхьэзэ пасэу къыхэбгъэщымэ, нахь гъэхъужьыгъошIу мэхъу. Арышъ, япсауныгъэ игъом лъыплъэнхэу, илъэсым зэ флюорографиер арагъэшIынэу цIыфхэм къяджэ.

Жъэгъэузым пэуцужьыгъэнымкIэ Адыгэ республикэ клиническэ диспансерыр зэрифэшъуашэу зэтегъэпсыхьагъ. Сымаджэу къяуалIэхэрэм IэпыIэгъу зэ­рафэхъущтхэ Iэмэ-псымэхэр зэрагъэ­гъо­тыгъэх, аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ оборудованиер яI. Лабораторием амалышIухэр зэриIэм ишIуагъэкIэ жъэгъэузыр цIыфым къеузыгъэ къодыеу къыхагъэщын ыкIи еIэзэнхэ алъэкIы, диспансерым иучет хэтхэм IэпыIэгъу афэхъух. Мыщ хэт лучевой диагностикэмкIэ отделением компьютернэ томограф чIэт. Сымаджэм IэпыIэгъу зэрэфэхъущтхэ Iэзэгъу уцхэр зэкIэ яI, ау ежь цIыфыри зэIэзэжьыным фэхьазырын, специалистхэм къыраIорэр зэкIэ ыгъэцэкIэн фае.