«Адыгэ макъэр» къызыдэкIырэр илъэси 100 зыщыхъурэм охътэ зэфэшъхьафхэм ащ Iоф щызышIагъэхэм, гъэзетым икъыдэгъэкIын зикIуачIэ, зиакъыл хэзылъхьагъэхэм ягукъэкIыжьхэр къитэгъахьэх. Лъэпкъ гъэзетым илъэситфырэ щылэжьагъ Урысыем IофшIэнымкIэ и ЛIыхъужъэу, Адыгэ, Къэбэртэе-Бэлъкъар, Къэрэщэе-Щэрджэс республикэхэм ялъэпкъ тхакIоу МэщбэшIэ Исхьакъ. Ащ дэтшIыгъэ зэдэгущыIэгъум изы пычыгъо Iоф зыдишIагъэхэм афэгъэхьыгъ.

— Исхьакъ, сыд фэдагъа апэрэ тхыгъэу гъэзетым къибгъэхьагъэр?

— Адыгэ кIэлэегъэджэ училищым тыщеджэ зэхъум литературнэ кружокым тыхэтыгъ. Лъэустэн Юсыф ироманэу «Къушъхьэр къэнэфы» зыфи­Iорэр ащыгъум къыдэкIыгъагъ. Лэжьэным, патриотическэ мэхьанэ зиIэ тхыгъэхэм а уахътэм мэхьанэшхо аратыщтыгъ, ахэр зэкIэмэ апэу пхырыкIыщтыгъэх. А уахътэм сэри усэ заулэ стхы­гъагъэ. Ахэм ащыщэу «ЛIыжъ бригад» зыфиIорэр къыхахыгъ. 1949-рэ илъэсым ичъэпыогъу мазэ ар къыхаутыгъ. Сиапэрэ усэу ары гъэзетым къихьагъэр. Гъэзетыр къэсщэфынэу бэдзэ­рым сыкIуагъ. Ар зыщэщтыгъэм хьалыжъуи ыщэщтыгъ. Зы гъэзетрэ зы хьалыжъорэ къыситынэу зесэIом, шхыным гъэзетыр къырищэкIи къыситыгъ. Ар сыгу хэкIи, джыри гъэзетитIу къэсщэфыгъагъ. Сиусэ апэрэу къыз­щыхаутыгъэр язгъэлъэгъу­нэу, сиIэнэу сыфэягъ.

— Гъэзетым Iоф пшIэнэу узыIохьэм сыд ыцIагъэр, хэт а уахътэм Iутыгъэхэр?

— Ащыгъум ыцIагъэр «Социалистическэ Адыгей». Редактор шъхьаIэу Iутыгъэр Андырхъое Джантэмыр. Упащэмэ, адыгэгу уиIэн фае. Пстэуми гу алъып­тэнэу, цIыфхэм Iоф ябгъэшIэшъунэу, лъэпкъым уфэгумэкIынэу щыт. А уахътэм гъэзетым пшъэрылъ инхэр иIэу, редактор шъхьаIэм иIэнатIэ къэралыгъо къулыкъу шъхьаIэмэ япащэмэ афагъадэщтыгъ. Андырхъое Джантэмыр лIы гупсэфэу, шъы­рытэу, пытагъэ зыхэлъэу щытыгъ. Лъэпкъ гъэзетым щылэжьагъэхэу джащ фэдэу зыцIэ къепIон фаехэм ащыщых Шъоджэ Мыхьамчэрые, Дыхъу Мурат, Хъуажъ Исмахьилэ, Бэджэнэ Иляс, Жэнэ Къырымызэ, Къуныжъ Мыхьамэт, Аулъэ Сарэ, Тхьаркъохъо Юныс, Къуекъо Налбый, ар корректорэу Iутыгъ, Iэшъынэ Хьазрэтрэ Кощбэе Пщымафэрэ нэужым къыIухьэгъагъэх.

Тэ Iоф щытшIэ зэхъум зы отдел тиIагъэр, тхэхэрэр зэкIэ зэдычIэсыгъэх.

— Сыдэущтэу къэбархэр къэшъуугъоищтыгъэх, сыд фэдэ амала шъуиIагъэхэр?

— IофшIэгъу мафэм сатырэ 200 къэптхынэу щытыгъ. Джы телефонхэр зэкIэми жъугъэу зэраIыгъым фэдагъэп, дунэе хъытыури щыIагъэп. Телефонисткэхэр тиIэпыIэгъоу ерагъэу районхэм тафытеощтыгъ. ЕджапIэм, культурэм и Унэ — ащыгъум чылэ клубыщтыгъэх — зыгорэ ащызэхащагъэмэ къядгъаIощтыгъ. Ахэр къэттхыжьыщтыгъэх. Къиныгъэ сатырэ 200 мафэм ибгъэкъуныр. ЩыкIагъэу щыIэхэм япхыгъэ къэбархэр нахьыбэу ттхыщтыгъэх. Культурэм, гъэсэныгъэм, мэкъу-мэщым афэгъэхьыгъэу гъэзетым бэ къидгъахьэщтыгъэр. Фельетонхэр атхыныр якIэсагъ. А жанрэр хэкIыгъ джырэ дунаим. Сэмэркъэу хэлъэу зекIокIэ пхэнджхэр тыумысыщтыгъэ. Тхьаматэхэм, армэу IофышIэхэм закъырашIэжьэу хъущтыгъ. Премиехэр сомэ 400 — 500 хъоу къытатыщтыгъэх, IофшIэнымкIэ тхылъхэм къадатхэщтыгъэх. Ащыгъум ар багъэ.

— Гъэзетым узэрэIутыгъэм сыд о пшъхьэкIэ шIуагъэу къыпфихьы­гъэр?

— ПсынкIэу Iоф сшIэным зыщыфэзгъэсагъ, сигущыIэ псы­хьагъэ щыхъугъ — мафэ къэс сатырэ 200 — 250-рэ зэрэстхыщтыгъэм ишIогъэшхо къысэкIыгъ, ащ дисциплинэ къыпхелъхьэ, шапхъэхэм уаре­гъэуцо. Сыгу шIукIэ, дахэкIэ къэкIыжьы лъэпкъ гъэзетым сызщылэжьэгъэ илъэсхэр. Ау литературнэ творчествэм уфэщагъэу гъэзетым бэрэ уIуты хъущтэп. Игъом сыIукIыжьыгъ. ЛъэпкъымкIэ анахь мэхьанэ зиIэхэм ащыщ хэутыгъэ гъэзетхэр, тхылъхэр иIэнхэр. Непэ ахэм лъэшэу тынаIэ атедгъэтын фае. Джырэ уахътэм диштэу лъэпкъ гъэзетыр лъызыгъэкIуатэхэрэм яIофшIэн осэшхо иI. «Адыгэ макъэр» — лъэпкъым ымакъ! Тэу Замир.