ЩыIэх цIыфхэр ягушхуагъэкIэ, яшIэныгъэкIэ, ягущыIэ лъэшкIэ, яIофшIакIэкIэ пстэуми ашъхьэдэкIхэу, зэмыблэжьхэу, лъэпкъым шIоу фашIэрэм ыгъэшъуашIохэу. Джахэм яапэрэ сатырэ хэтыгъ ыкIи щэIэфэ игупшысэ дунай, игущыIэ ин зэрифэшъуашэм тетэу илъэпкъ филэжьыгъ зэлъашIэрэ тхэкIо нахьыжъэу КIэрэщэ Тембот. Мэзаем и 8-р тхакIом ишIэжь мафэу агъэнэфагъ.

Тызэрэщыгъуазэу, ар советскэ щы­IэкIакIэу къэкIуатэщтыгъэм ицIыф пэ­рытыгъ, Iэтахъозэ ригъажьи, еджэн-­гъэ­сэныгъэм фэкIуагъ. КIалэм ятэу Мы­хьамэт лIы Iуш чыжьэрыплъагъ, дунэякIэр анахь зыфэныкъощтыр шIэныгъэр арэу зэрэщытым ащ пасэу гу лъитэгъагъ. Тембот Хьатыгъужъыкъуае къыщызэIуахыгъэгъэ медрысэм ыуж Уфа дэтыгъэ семинарием чIэхьажьыгъагъ, ау апэрэ дунэе империалистическэ заор къызежьэм, ар къымыухэу къычIэкIы­жьыгъагъ. 1915 — 1917-рэ илъэсхэм Тем­бот Iофтабгэу Дондуковскэ станицэм дэт тучаным Iоф щишIагъ, урысыбзэр ышIэнымкIэ ащ ишIуагъэ къэкIуагъ. Ащ ыужым Екатеринодар дэтыгъэ реальнэ училищым илъэси 2 щеджагъ, я II-рэ лъэгапIэр зиIэщтыгъэ еджапIэми чIэхьажьи, 1921-рэ илъэсым къыухыгъ. Мы илъэс дэдэм тхакIо хъущт Тембот Краснодар политехническэ институтым чIэхьэ, ащ щеджэзэ, Адыгэ хэку исполкомым иархивариус IэнатIэри егъэцакIэ. КIэра­щэр лъэпкъ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» иапэрэ редакторыгъ. 1924-рэ илъэсым Москва агъакIо еджакIо, 1929-рэ илъэсым Институт народного хозяйства зыфаIорэр къеухы.

1925-рэ илъэсым щегъэжьагъэу КIэрэщэ Тембот ытхыхэрэр хиутыхэ хъугъэ. Мы илъэсым иапэрэ рассказэу «Аркъ» къыдэкIыгъ, ащ рассказэу «Сарэт ­ишъэф» къыкIэлъыкIуагъ. 1932-рэ илъэ­сым «Щамбул» зыфиIорэ романым Iоф ди­шIэныр ригъажьи, апэрэ едзыгъор урысыбзэкIэ, 1934-рэ илъэсым ар дэдэр адыгабзэкIэ ыкIи 1940-рэ илъэсым романыр зэрэпсаоу къыдэкIыгъ. Ащ илъэс зэIэпытхэм ишъыпкъэу Iоф дишIэжьи, романым нэмыкIыцIи иIэу, «Насыпым игъогу» ыIоу 1947-рэ илъэсым къыдэ­кIыгъ. 1948-рэ илъэсым КIэрэщэ Тембот мы произведениемкIэ апэрэу Темыр Кавказым ис тхакIохэмкIэ СССР-м и Къэралыгъо премие къыфагъэшъошагъ.

Адыгэ литературэ ныбжьыкIэм икъе­жьапIэ щытыгъэу, апэрэ лъэпсэхэщэу КIэрэщэ Тембот илъэс 60-м ехъум лъэпкъ литературэм зафэу, хьалэлэу щылэжьагъ. ТхакIор зие, зыщыщ адыгэ лъэпкъыр зыфэдэр дунаим щызэлъа­ригъэшIэнымкIэ зэблэжьыгъэп, адыгэм иIэдэб, инэхъой, игулъытэ, идунэететыкIэ ыкIи идунэелъэгъукIэ нэмыкI цIыф лъэпкъыбэм аригъашIэу щэIэфэ тхагъэ ыкIи гупшысагъэ.

Адыгэ тхэкIо цIэрыIор (1988-рэм лIа­гъэ) зыщымыIэжь нэуж, къызыхъугъэр илъэси 100 зыщыхъугъэм, 2002-рэ илъэ­сым КIэрэщэ Тембот илитературнэ музей ежь зычIэсыгъэ унэм иапэрэ къат къыщызэIуахыгъ. Ащ игъэхьазырын зы­пшъэ ифагъэр Адыгэ Лъэпкъ музеир ыкIи тхакIом иунагъу ары, анахьэу ишъхьэгъусэ кIэугъоекIуагъэу Зуз.

Т. КIэращэм илитературнэ музей тхакIом ищыIэкIагъэр, иеджэкIагъэр, иIофшIэкIагъэр, ихудожественнэ тхыгъэ­хэр шъыпкъэр алъапсэу, уахътэм инэпэеплъхэу зэрэщытхэр, илъэпкъ шъхьэ­кIэфэ гъунэнчъэу фыриIагъэр, Хэгъэгур зэрилъэпIагъэр, щэIэфэ творческэ гу­пшысэшхоу ылэжьыгъэмкIэ ныбжьырэу ыцIэ тарихъым зэрэхэуцуагъэр щы­гъэу­нэфыгъ. Щэч зыхэмылъыр КIэрэщэ Тембот лъэпкъым ынапэу зэрэщыты­гъэр, зэралъытэрэр ары.

Музеир кIэлэеджакIохэми якIуапI, ащ Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафэу щызэхащэ­хэрэм Адыгэ республикэ гимназием, къалэм игурыт еджапIэхэм ыкIи Адыгэ кIэлэегъэджэ колледжэу Хъ. Андыр­хъуаем ыцIэ зыхьырэм къарыкIыхэрэр ахэлажьэх, егъэджэн программэхэм Т. КIэращэм итворчествэ ахэт, ипроизведениехэр ини цIыкIуи зэпырагъазэх, ахэр шIэныгъэкIэ, цIыфыгъэкIэ къыотэх. Джары тхакIор лъэпкъым ынапэу зыкIалъытэрэр, непи ар игупшысэ шыгъэкIэ къытхэт, ишIэжь агъэлъапIэ.

Мамырыкъо Нуриет.