Тарихъ мэхьанэ зиIэ мэфэкIхэу, лъэпкъ къэшъокIо ансамблэу «Шапсыгъэр» зызэха­щагъэр илъэс 50 ыкIи адыгэ культурэм и Гупчэ къызы­зэIуахыгъэр илъэс 30 зэрэхъурэр ПсышIуапэ концертышхокIэ щыхагъэунэфыкIыгъ.

ЛIэуж зэфэшъхьафхэм ялIыкIохэр, ветеранхэр, нэмыкIэу хы ШIуцIэ Iушъом къыщыхъугъэ лъэпкъым икультурнэ кIэн зы­лъытэхэрэр ащ къекIолIагъэх. Хэшх Руслъанрэ иартистхэмрэ илъэсыбэ IофшIэныр къызэфахьысыжьыгъ, тиныбжьыкIэ IэпэIасэхэм мыухыжьын лъэкIэу яIэр, адыгэ хореографием идэхагъэ къагъэлъэгъуагъ.

Кинохроникэу къагъэхьазырыгъэм гъогу кIыхьэу къакIугъэр къыIотагъ. Ансамблэхэу «Одышъэмрэ» «Шапсыгъэмрэ» илъэс зэфэшъхьафхэм къащы­шъуагъэхэр, адыгэ культурэм и Гупчэ ыкIи Шъачэ икъоджэ клубхэм яIофышIагъэхэр, концертхэм, мэфэкI Iофтхьабзэхэм къахэхыгъэ пычыгъохэр, гаст­рольхэр, зэIукIэгъухэр, нэмыкIы­бэхэр ащ хьакIэмэ щалъэгъу­гъэх. Ахэм къахэфагъ культурэм иIо­фышIэхэр зезыщэщтыгъэу, илъэ­сыбэ зыныбжьыгъэ «уазикыр» къушъхьэ гъогу псынжъым хэнагъэу зэреIункIыщтыгъэхэр. Апэрэхэм ащыщыгъ адыгэ культурэм и Гупчэ зыгъэпсыгъэ Хэшх Аслъан Щухьаибэ ыкъор. Ар IофшIэн «шIоим» сыдигъуи ыгъэ­щынагъэп, Iофэу ышIэрэм ыгуи ыпси хилъхьагъ.

— Зэгорэм, илъэс пчъагъэкIэ узэкIэIэбэжьмэ, поселкэу Шъхьа­фит икъоджэ клуб сиIофшIэн щезгъэжьэгъагъ. Ащыгъум ащ ансамблэу «Шапсыгъэр» чIэ­тыгъ. Арышъ, а купыр ылъэ зэрэтеуцорэр сынэгу кIэкIыгъ, — къы­Iотагъ ПсышIуапэ лъэпкъ куль­турэмкIэ и Гупчэ ипащэщтыгъэу, Пшызэ шъолъыр культу­рэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Елена Гребенюк. — Купыр зэхэзыщэгъэ Хэшх Аслъанрэ ащ игъусэхэмрэ ар къызэтыра­гъэнэным пае къинэу алъэгъугъэм сыришыхьат.

Пшызэ шъолъыр ыкIи Адыгеим культурэмкIэ язаслуженнэ IофышIэу, 2005-рэ илъэсым иIоныгъо мазэ дунаим ехы­жьыгъэ Хэшх Аслъан музыкант, къэшъокIо ыкIи хореограф-балетмейстер IэпэIасэхэр къыз­хэкIыгъэ творческэ лIакъом щыщ. Тым Iофэу рихьыжьагъэр ыкъоу, Адыгэ Республикэм культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Хэшх Руслъан лъигъэкIотагъ. Адыгэ культурэм и Гупчэ ар ипащ. Ащ ипшъашъэхэу Бибэрэ Сурэтрэ, имахъулъэхэу Тэрчкъо Муратрэ Гербо Саидрэ Iоф ща­шIэ. Аслъан ыкъом ыкъожьым ипшъэшъэ цIыкIоу Асани «Ша­псыгъэм» къыщэшъо. Унагъом зыкъыщызыIэтыхэрэ Дисанэ, Казбек ыкIи Аслъан а гъогум зэрэтехьащтхэми Iо хэлъэп. Ан­самблэм гъэхъагъэу аужырэ илъэс тIокIым ышIыгъэр зэкIэ Хэшх унагъом епхыгъ.

— Шъыпкъэ, Руслъан ятэ ри­гъэжьэгъэ Iофыр зэрифэшъуа­шэм тетэу лъегъэкIуатэ, — къы­Iуагъ чIыпIэ Адыгэ Хасэм ипа­щэу КIакIыхъу Мэджыдэ. — Къызэрэзэтыригъэнагъэм имызакъоу, хигъэхъон ылъэ-кIыгъ, тилъэпкъ шIукIэ игугъу арегъэшIы, иартистхэр чIыпIэ зэфэшъхьафыбэхэм къащэшъох. Ащ рэзэныгъэшхо къылэжьыгъ.

Юбилей мафэм Гупчэм щы­жъотыгъ. Артистхэмрэ музы­кантхэмрэ концертым зыфа-гъэ­хьазырыщтыгъ, кIэлэцIыкIоу, ныбжьыкIэу щызекIорэр багъэ, хьа­кIэхэр чэфыгъэх.

Хэшх Руслъан икабинет ­адыгэ гъэпсыкIэу иIэр псынкIэу нэм къыкIедзэ. Ансамблэм зэнэ­къокъухэмрэ фестивальхэмрэ къащихьыгъэ кубокхэр, дип­лом­хэр, рэзэныгъэ ыкIи щытхъу тхылъхэр шкаф мэкIаехэм атетых, ахэм адыгэ быракъыр, пщынэр, пхъэкIычэхэр ыкIи шыкIэпщынэр аголъыжьых, дэпкъ­хэм зэлъашIэрэ ансамблэу «Налмэсым», «Шапсыгъэм» абхъазхэм якъэшъокIо купэу «Кавказым» ямэкъэгъэIухэмрэ сурэт ин заулэрэ апылъагъэх. Зым Руслъан ятэу Хэшх Аслъан ит, зигугъу къэтшIыгъэ пстэумэ анэмыкIэу ар етIани пщынэо Iазэщтыгъ, адрэ сурэтым ятэжъ Щухьаибэ иолъагъо. Ащи пщынэр «къыгъэгущыIэщтыгъ», Хэгъэгу зэошхом хэкIодагъ…

— Купым илъэсыбэ къызэпи­чыгъэу, гъэхъэгъэ инхэр ышIыгъэх нахь мышIэми, илъэс къэс пIоми хъунэу, зэкIэ икIэрыкIэу къетэгъэжьэжьы, — къыIуагъ Хэшх Руслъан. — «Шапсыгъэм», «Адыгэхэм», «Одышъым», «Къу­шъ­хьэчIэсхэм» къащышъохэрэм анахьыбэр кIэлэеджакIох. Ахэм аныбжь хэхъо, илъэсхэр лъэ­кIуа­тэх, сэнаущыгъэ зыхэлъ ныбжьы­кIэхэм талъыхъун фаеу мэхъу. Къиныгъохэр щыIэх нахь мы­шIэми, Руслъанрэ игъусэхэмрэ гъэхъагъэхэр яIэхэу ахэр къызэпачых. Ансамблэу аужырэ илъэсхэм кIэжьыгъэм хэхъоныгъэхэр ешIых, зэнэкъокъухэм, фестивальхэм ахэлажьэ. Ныб­джэгъухэри, волонтерхэри, артист ныбжьыкIэхэм янэ-ятэхэри ащ къызэрэхэлажьэхэрэр, ахэр мыхъумэ Iофыгъохэр зэпычыгъуае зэрэхъущтым къыкIегъэтхъы пащэм. «Адыгэ Ха­сэр» ягъусэу ашIэрэр бэ.

ЯмэфэкIкIэ апэу къафэгу­шIуагъэх урыс, украинскэ, урым, ермэл, белорусскэ ыкIи къэзэкъ культурэхэм ягупчэхэм япащэхэр. ПсышIуапэ лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ ихудо­жественнэ купхэм яартистхэр сценым имызакъоу, щыIэныгъэ­ми щызэныбджэгъух. АщкIэ ахэр щысэтехыпIэх.

Юбилеим фэгъэхьыгъэ концер­тэу цIыфыбэ къэзыугъоигъэм адыгэ культурэм и Гупчэ итворческэ купхэр, иорэдыIохэр, хьа­кIэу къафэкIуагъэхэу къалэу Гагры иансамблэу «Киараз», по­селкэу Яблоновскэм къикIыгъэ адыгэ къэшъокIо купэу «Адыгеим иныбжьыкIэхэр» зыфиIорэм ясолистхэр, Къэрэщэе-­Щэрджэ­сым, Къэбэртэе-Бэлъкъарым ыкIи Адыгеим язаслуженнэ ар­тистэу Лъэчэ Альберт, орэдыIоу Хьаткъо Раситэ, нэмыкIхэр зы сценэм щызэIуи­гъэкIагъэх.

КъазэрафэгушIохэрэм фэгъэ­хьыгъэ видеороликхэр къагъэ­хьыгъэх зэлъашIэрэ къэшъокIо ансамблэхэу «Налмэсым», «Ка­бардинкэм», кIэлэцIыкIу купхэу «Мыекъуапэ инэфылъхэр», «Наль­­цук» зыфиIохэрэм, нэ­мыкIхэм.

Сценэм къыдэкIуаехи къафэгушIуагъэх чIыпIэ Адыгэ Хасэм итхьаматэу КIакIыхъу Мэджыдэ, ПсышIопэ район администра­цием культурэмкIэ иотдел ипащэу Ольга Богдашевскаяр. ШIухьафтынхэри къафахьы­гъэх. ГущыIэм пае, къэшъокIо ансамблэу «Мыекъуапэ инэфылъхэр» зыфиIорэм Хэшх Руслъан пае кIэко фыжь къаригъэщагъ, нэмыкI нэпэеплъ тынхэри къафашIыгъэх.

НЫБЭ Анзор.