«Адыгэ макъэм» иредакцие ихьакIэр Ацумыжъ Рустам. Режиссер, актер, Адыгэ Республикэм искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышI, Урысые Феде­ра­цием итеатральнэ IофышIэхэм я Союз хэт.

2007-рэ илъэсым ис­кусствэхэмкIэ колледжэу Тхьа­бысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэр къыухыгъ. Нэ­ужым культурэмкIэ ыкIи искусствэхэмкIэ Краснодар къэралыгъо университетым щеджагъ, Константин Райкиным сценическэ искусствэмкIэ иапшъэрэ еджапIэ, УФ-м итеатральнэ IофышIэхэм я Союз ия 11-рэ дунэе гъэмэфэ театральнэ еджапIэу А. Коля­гиным зэхищагъэр къыухыгъэх. АР-м иурыс драматическэ театрэу А. Пушки­ным ыцIэ зыхьырэм Iоф щишIагъ, искусствэхэмкIэ колледжэу У. Тхьабысы­мэм ыцIэ зыхьырэм щыри­гъэджагъэх. 2017-рэ илъэ­сым Тэхъутэмыкъое районым культурэмкIэ игъэIорышIапIэ ипащэу агъэнэфагъ. 2019-рэ илъэсым Ахэджэго Мэджыдэ ыцIэ зыхьырэ ныбжьыкIэ драматическэ театрэр зэхищагъ. 2022-рэ илъэсым АР-м и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зы­хьырэм художественнэ па­щэ фашIыгъагъ, мазэм къехъугъэу АР-м итеат­ральнэ объединение ипащэу Iоф ешIэ.

ИкIыгъэ илъэсым икIэух АР-м и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зы­хьы­рэр зызэхащагъэр илъэс 85-рэ зэрэхъугъэр игъэкIотыгъэу хагъэунэфыкIыгъ. Пчыхьищэ зэкIэлъы­кIоу анахь спектакль шIагъоу театрэм щагъэуцугъэ­хэм ащыщэу «Шыу мафэр», «Псэлъыхъохэр» къыща­гъэлъэгъуагъэх, мэфэкI театральнэ пчыхьэзэха­хьэр ахэм кIэух афэхъугъ. Ацумыжъ Рустам пэщэ IэнатIэм зытехьэм Лъэпкъ театрэм еплъыхэрэм апа­шъхьэ апэрэу джащыгъум къихьэгъагъ ыкIи театрэр цIыфкIуапIэу, лъэпкъым идышъэ кIэн иухъумакIоу, шэн-хабзэхэм якъэгъэлъэ­гъуапIэу, ныбжьыкIэхэм гъэсэпэтхыдэ къызщыха­хын алъэкIыщт чIыпIэу хъу­ным зэрэкIэхъопсырэр, ежь театрэм иIофышIэхэмкIэ ащ фэдэу хъунымкIэ алъэкI къызэрамыгъэнэщтым ягугъу къыщишIы­гъагъ. ИлъэсыкIэу къихьагъэм зэшIуихынэу ыгъэ­нэ­фэгъэ Iофтхьабзэхэр сыд фэдэха? Мы упчIэр зэкIэм апэу Рустам фэдгъэзагъ.

— Адыгэ усэм фэгъэ­хьыгъэ пчыхьэзэхахьэхэр Лъэпкъ театрэм зэхищэхэзэ ышIыщт. Апэрэр блэкIыгъэ илъэсым икIэух, ты­гъэгъазэм и 29-м, зэхэт­щэгъагъ. Ежь театрэм иак­терхэр арых ныIэп ащ хэдгъэлэжьагъэхэр — убла­пIэм, егъэжьэгъум тэр­-тэрэу тиамалхэр зы­фэдэхэр, тызыфаер тыу­шэтыжьыгъ. Пчыхьэзэха­хьэр шIулъэгъуныгъэм иусэ фэд­гъэхьыгъ. Ным, сабыим, чIыопсым, бзылъфыгъэм — шIулъэгъур бэмэ афэгъэхьыгъэн ылъэ­кIыщт, ахэм афэгъэхьыгъэ усэхэм тиартистхэр къя­джагъэх. Пчыхьэзэхахьэр гуфэбэны­гъэ хэлъэу кIуагъэ, гуIэтыпIэу ащ хахыгъэр зыдаIыгъэу илъэсыкIэм, зыгъэпсэфыгъомэ ауж, къыдэкIы­жьыгъэх.

Сыфай усэ пчыхьэзэ-ха­­хьэхэр театрэм къычIэсщынхэшъ, Мыекъуапэ ичIы­пIэ зэфэшъхьафхэм, гущыIэм пае, КIэрэщэ Тем­бот исаугъэт дэжь, Шъхьэгуащэ ипсыхъо Iушъоу агъэкIэжьыгъэм ащырезгъэкIокIынхэу.

Адыгабзэр къэлэ пчэгу­хэм ащыдгъэIущт. НыбжьыкIэхэр бэу къызэтщэлIэнхэм мэхьанэшхо иI, ежьхэм абзэкIэ ахэм уадэгущыIэн фай, якIэсэ чIыпIэ­хэр къыдыхэтлъытэзэ зэ­Iухыгъэ шIыкIэм тетэу зэ­­хахьэхэр дгъэпсыщтых.

— «Адыгэ макъэр» къызыдэкIырэр мыгъэ илъэси 100 хъущт. МэфэкI шапхъэмэ адиштэу общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэмрэ» гъэзе­тэу «Адыгэ макъэмрэ» тызэгъусэу мазэм зэ хьа­кIэщхэр зэхатщэхэзэ тшIынэу зэдэтштагъ. ТызыгъэгумэкIырэ Iофыгъо зэфэшъхьафхэм — къа­лэм итеплъэу зэхъокIыныгъэшIухэр зыфэхъурэр зэрэтыухъумэрэм, лъэпкъ IэпэIасэхэм ашIырэ Iэпэщысэхэр тицIыф­хэм IэкIэхьэгъошIу афэшIыгъэным, бзэм, шэн­-хабзэхэм якъэухъумэн, нэмыкIхэми тарыгущыIэн, Iофыгъомэ хэкIыпIэу афэхъун ылъэкIыщтхэм якъыхэгъэщын тыдэлэ­жьэн тимурад. Апэрэ хьа­кIэщ зэхэсыгъор щылэ мазэм и 27-м Адыгэ Ха­сэр зычIэт унэм щызэ­хэтщэщт. Тызэрэзэтефа­гъэр тигухэлъхэмкIэ сшIо­гъэшIэгъон, сыда пIомэ апэрэ зэIукIэгъур адыгэ усэмрэ адыгэ ижъы­рэ орэдымрэ афэдгъэшъошэщт. А хьакIэщ-­зэIукIэгъур Хасэри, теат­рэри, гъэзетри тызэхэтэу, къыддеогъаштэмэ, тэжъугъэшI.

— Къыжъудесэгъаштэ. Сыд фэдэрэ Iофи игъу­напкъэхэр нахь зэIухыгъэ хъу­мэ, нахь дэгъу. ЦIыфыбэ къызэтщалIэ къэс нахь гъэшIэгъон хъущт.

— Спектаклэу къэжъу­гъэлъэгъощтхэм, жъу­гъэу­цущтхэм ашъхьэ къипхымэ, гъэзетеджэхэм ашIогъэшIэгъоныщт.

— ХэзгъэунэфыкIмэ сшIоигъу пстэуми шIу алъэ­гъурэ Мамый Ерэджыбэ ипьесэ техыгъэ спектаклэу «Псэлъыхъохэр», загъэуцугъэм щегъэжьагъэу ия 500-рэ къэгъэлъэгъон, мэ­заем и 7-м къызэрэттыщтыр. Апэрэу ар 1960-рэ илъэсым сценэм къыща­гъэлъэгъуагъ. Зыхьэ Заур, Кукэнэ Мурат, Зыхьэ Мэ­лайчэт, Кушъу Светлан — жъогъо артист купым мы спектаклыр къызишIырэр мыгъэ илъэс 25-рэ хъущт. «Псэлъыхъохэр» еджэпIэ лабораторие фэ­дэу, ныбжьыкIэ артистхэр ащ пхырыдгъэкIыхэзэ тшIыныр тимурад. Джащ фэдэу итхъухьагъэмэ ащыщ спектаклэу «Кавказский ме­ловой круг» зыфиIорэр адыга­бзэкIэ зэрэщытэу дгъэуцужьыныр. Гъэтхапэм и 27-м — Театрэм и Дунэе мафэ къэмысызэ, къытхэмытыжь актерхэм афэгъэ­хьыгъэ шIэжь зэхахьэхэр зэхэтщэнхэр тимурад. Игъо­нэмысэу зидунай зы­хъо­­жьыгъэхэу, «ЛГИТМи­Кым» — ленинград студием ще­джагъэхэм ахэты­гъэхэу Афыпсыпэ щыщхэм шIэжь зэхахьэхэр афэтшIыщтых. Лъэпкъ театрэм ыгъэуцугъэ спектакль дэгъухэр зэ­кIэ тыугъоижьыщтых, Iоф адэтшIэщт.

— Театральнэ объединениеу узипащэм сыд фэдэ пшъэрылъа иIэхэр?

— Лъэпкъ театрэм нэмыкIэу Урыс драматическэ театрэри ащ хэт. ТIуми гъунэ алъысфыщт. Ре­жиссерхэр зэзэгъыныгъэ­кIэ сштэхэзэ спектакльхэр дгъэуцущтых. Урыс теат­рэм ирепертуари тыхэп­лъэщт.

— Рустам, Тэхъутэмыкъое районым къиунэгъэ ныбжьыкIэ театрэу о зэ­хэпщагъэм сыда ры­кIощтыр?

— Ащ джыдэдэм ипащэр Шалэ Рустам. Театрэм зэ­кIэмкIи актери 8 хэт. Лъэпкъ театрэм иIофшIэн ахэр къыхэзгъэлажьэхэмэ сшIоигъу. Фэдэ зэпхыны­гъэ­хэм мэхьанэшхо яI. Хэз­гъэунэфыкIынэу сыфай республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат театрэм иIофхэм зэрагъэгумэкIырэр, къызэрэткIэупчIэрэр, къызэрэддеIэрэр. Ащ кIуа­чIэ къытеты. Джы зыуж си­хьэмэ сшIои­гъор сэнаущыгъэ зы­хэлъ ныбжьыкIэ­хэм якъы­хэгъэщын.

— Опсэу, Рустам, уахъ­тэ къыхэбгъэкIи редакцием хьакIэу укъызэреблэгъагъэмкIэ. Ти­хьакIэщхэм тащызэIукIэн, театрэхэм ашIырэ гъэ­хъа­гъэхэм афэгъэхьыгъэ къэбархэр къэттхыжьыным тафэхьазыр!

— Тхьашъуегъэпсэу, те­атрэр шIу зылъэгъухэрэм сыдигъокIи тыкъяжэ!

ДэгущыIагъэр Тэу Замир.