Ерокъо Бишер Шам къыщыхъугъ. 1990-рэ илъэсым яунагъокIэ Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Налщык, къэкощыжьыгъагъэх. Къиныгъо зэфэшъхьафхэм апкъ къикIэу 1995-рэ илъэсым Ерокъохэм яунагъо Шам ыгъэзэжьын фаеу хъугъэ, ау илъэсибл зытешIэм, 2002-рэ илъэсым, ятIонэрэу хэкужъым къэкIожьыгъэх ыкIи мызыгъэгум щыгупсэфыгъэх.

Бишер сатыушIынымкIэ Къэ­бэртэе-Бэлъкъарым ит унэе ин­ститутыр къыухыгъ. Саудовскэ Аравием, Иорданием, Тыркуем охътэ кIэкIхэм Iоф ащишIэнэу хъугъэ. Нэужым ежь иунэе ме­диа-компание зэхещэ. Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэм ярегъэкIо­кIын, ятехын Iоф дашIэ. Унагъо иI, ишъхьэгъусэу Симаз хэкум къэзыгъэзэжьыгъэ Быжьхэм ялIакъо щыщ, пшъэшъитIу зэ­дапIу.

Бишер ежь истудие иамалхэр ыгъэфедэзэ адыгэ къэшъуакIо­хэр, орэдыIохэр зыхэлэжьэрэ концертхэм ятехын зэрэдэла­жьэрэм икъэбар Темыр Кавказым щыIугъ. Щылэ мазэм мэфэкI зыгъэпсэфыгъо мафэу къы­хэфагъэхэм Iофтхьэбзэ зэ­фэшъхьафхэр иушъхьагъоу ар Адыгеим къэкIуагъ. Компаниеу «Руфа-Тур» ипащэщтыгъэу Би-бэ Мурат псаоу щыIагъэмэ, ыныбжь мы мазэм и 5-м илъэс 65-рэ хъущтыгъэ. Ащ фэгъэхьыгъэ шIэжь фильмэу Ерокъо Бишер илъэситIум тырихыгъэм икъэгъэлъэгъон-лъэтегъэуцо Бибэ Мурат ишъэогъухэм, игупсэхэм апае унагъом щыщ­хэм зэхащэгъагъ. Ежь Бишери пчыхьэзэхахьэм къырагъэблэгъагъ.

КъыкIэлъыкIорэ мафэм Бишер гущыIэгъу тыфэхъугъ, тапэкIэ пшъэрылъэу зыфигъэуцужьыхэрэм защыдгъэгъозагъ:

— Бишер, сыд фэдэ лъэныкъохэр ара джыри уздэлэжьэнэу къыхэбгъэщыхэрэр? Сыд джыдэдэм унаIэ зытетыр?

— Тилъэпкъ ихабзэ, икультурэ, иIэшIагъэхэр икъоу къэгъэлъэгъуагъэ­хэп, ахэм афэгъэ­хьыгъэ фильмхэр тесхынэу сыфай. Шъыпкъэ, адыгабзэкIэ Iоф зышIэрэ телевидениехэу Къэбэртэе-Бэлъ­къарми, Къэрэщэе- Щэрджэсми, Адыгеими арытхэм ащ фэдэ къэтынхэр яIэх. Ау хэз фэмыхъоу, гущыIэм пае, Iэпэщысэхэр зытштэрэм, ублапIэм щегъэжьагъэу пкъыгъор хьазыр охъуфэ ишIын зэрэ­лъыкIуатэрэм фэгъэхьыгъэ фильм­хэр макIэх. Эфир уахътэр афикъурэп, нэмыкI ушъхьагъухэр къэуцух. Сэ фильмым уахътэу текIодэщтым­рэ икIыхьэгъэщтымрэ анахьэу икъоу къэгъэлъэгъогъэныр, къи­IотыкIыгъэныр, тикультурэ, тихабзэхэр ухъумэгъэнхэр, тауж къикIыхэрэм ащ фэдэ фильм­хэмкIэ ар ядгъэшIэныр пшъэ­рылъэу зыфэсэгъэуцужьы. Ме­диа-энциклопедие фэдэу проектыр хъунэу сыфай.

А гупшысэр зыдэсIыгъэу арджэн, шъо «пIуаблэ» шъоIо, зэрашIырэм фэгъэхьыгъэу апэрэ техыгъохэр сшIыгъэх. IутIэныр темэным къызыщыхахырэм ще­гъэжьагъэу — икIыхьагъэ, игъу­магъэ, зыщыхахырэ уахътэр, зэрагъэгъушъырэр, IутIэныр зэтезыщхэщт станокым зэрэрагъэкIурэр, тхыпхъэ-сурэтыр зэ­рэхахырэр, гурытымкIэ тхьа­мэфитIум къыкIоцI Iоф зэрэ­дашIэрэр тесхыгъэх. Джы изэ­кIэлъыкIуакIэ сымыукъоу ар зэхэзгъэуцожьыщт.

— А зы чIыпIэм зэкIэ щытеоха?

— ПIуаблэм ишIын Къэрэщэе- Щэрджэсми Къэбэртэе-Бэлъ­къарми ащытесхыгъ. IутIэныр Къэбэртэе-Бэлъкъарым итемэн чIыпI къызхэтхыгъэр. Ежь пIуаб­лэм Iоф зэрэдашIэрэр Дер Вячеслав ипщыпIэ хьакIэщэу Къэрэщэе-Щэрджэсым итым щытетхыгъ. ПIуаблэм ишIын къэзыгъэлъэгъуагъэр зэлъашIэрэ IэпэIасэу Мэстафэ Вячеслав.

— Ащ сыд къыкIэлъыкIощтыр?

— Ащ ыуж АдыгеимкIэ зыкъэзгъэзэнэу сыфай. Кушъэ, Iанэ зышIырэ IэпэIасэхэр мыщ бэу щыIэх. Гостэкъо Руслъан зыIузгъэкIагъ. IэпэIэсэ хьалэмэт, цIыф шIагъу. ИпщыпIэ лъэшэу сыгу рихьыгъ, пхъэм дэгъоу Iоф дешIэ. Нэгъуцу Аслъани, ГъукIэ Замудини саIукIагъ. Замудин музыкальнэ Iэмэ-псымэхэм Iоф зэрадишIэрэр сшIогъэшIэгъон, къыIотэнэу, къыгъэлъэгъонэу ышIэрэр бэ. Нэгъуцу Аслъани цIыф зэIухыгъ, IэпэIэсэ шIагъу. АцIэхэр Iугъэу адыгэ дунаим мыхэр щызэлъашIэх.

Джащ фэдэу адыгэ Iашэм, адыгэ шъуашэм, тикъашъохэм афэгъэхьыгъэ фильмхэр тесхын симурад. Адыгеим, Къэ­бэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэ­сым, хы ШIуцIэ Iушъом щыпсэурэ шапсыгъэхэм, хэхэс адыгэхэм адэжь сыкIозэ сиIофшIэнхэр лъызгъэкIотэщтых.

— Тыдэ къыщыбгъэлъэгъощтха уифильмхэр?

— ЗэкIэмэ апэу дунэе фестиваль зэфэшъхьафхэм анэзгъэсынхэ симурад. АрэшI нэмыкI лъэпкъхэм адыгэхэм якультурэ зыфэдэр, дунаим тызэрэтетыр. Шъэрэ зэхэпхыным нахьи зэ плъэгъуным ишIо­гъэшхо къэкIо. ТиныбжьыкIэхэм апай мы проектыр. Сыфай фильмэу сшIыщтхэр кинотеат­рэхэм ыпкIэ хэмылъэу къащызгъэлъэгъонэу. ТыркубзэкIэ, ара­пыбзэкIэ, инджылызыбзэкIэ зэдзэкIыгъэ хъунхэу. Къэралыгъо зэфэшъхьафхэм къащыдгъэ­лъэгъон тлъэкIынэу. МэлакIэ лIэрэ цIыфыр Iэнэ шыгъэм зэрэпэтIыс­хьэрэм фэдэу мы фильмхэр тилъэпкъэгъухэми, нэмыкI лъэпкъ­хэми ашIогъэшIэгъоныщт.

— Спонсор горэхэр IэпыIэгъу къыпфэхъунхэу укъагъэгугъагъа?

— Спонсорхэм илъэс 15 хъугъэу сяжэ. Уахътэр макIо, цIыф IэпэIасэхэм япчъагъэ хэкIы, пандемием иуахътэ бэ зидунай зыхъожьыгъэр. Ащ нахьыбэрэ зыми тежэщтэп. Сэр-сэрэу систудие иамалхэмкIэ тымыгузажъоу, зы пкъы­гъом ишIын къэбгъэлъэгъоным пае тебгъэкIодэн фэе мэфэ пчъагъэр фэдгъэшъуашэзэ тетхыщт. Мыр зы илъэсэп, илъэситIоп, илъэс пчъагъэрэ Iоф зыдэс­шIэщт проект. Джы едгъэжьэгъэ къодый. Лъэпкъым тишIуагъэ горэ едгъэкIыныр типшъэрылъ шъхьаI!

— Тхьэм шъуимурадхэр къыжъудегъэхъух! ПроектыкIэм «Гъогу маф!» етэIо!

— Тхьашъуегъэпсэу.

Тэу Замир.