Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэр илъэс 85-рэ зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ пчыхьэзэхахьэхэр тыгъэгъа­зэм и 20 — 22-м Мые­къуа­пэ щы­кIуа­гъэх.

Урысыем итхакIохэм я Союз хэтэу, драматургэу Дэрбэ Тимур ытхыгъэм техыгъэ спектаклэу «Шыу маф» зыфиIорэр апэрэ пчыхьэм Лъэпкъ театрэм иартистхэм къашIыгъ. Режиссерыр Адыгэ Республикэм искусст­вэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу ЕмкIуж Андзор.

Артистхэу Хъуадэкъо Азэмат, Тхьэкъуахъо Мэрджанэт, Тхьаркъохъо Теуцожь, Ахъмэт Артур, Бэгъушъэ Анзор, Жъудэ Аскэрбый, Болэкъо Адам, Дамалые Казбек, УдыкIэко Ислъам, Хьакъуй Анзаур, Джолэкъо Рэщыд, Зыхьэ Зуралбый, нэмыкI­хэм тарихъым, мамырныгъэм игъэпытэн, уилъэпкъ ичIыгу бгъэлъэпIэным, шIулъэгъу къабзэм изехьан яхьылIэгъэ къэгъэлъэгъоным рольхэр къыща­шIыгъэх.

Спектаклэм еплъыгъэхэ ЛIы­Iужъу Адам, Шэуджэн Налмэс, Хъот Юныс, МэщфэшIу Нэдждэт, фэшъхьафхэм адыгабзэкIэ тхыгъэ пьесэр агу рихьыгъ. ОрэдыIо цIэрыIоу Быщтэкъо Азэмат апэ­рэу къэгъэлъэгъоным еплъыгъ. Спектаклэм Iоф дэзышIагъэхэм лъэшэу афэраз. Къэгъэлэгъоныр тIэкIу бгъэкIэкIын плъэкIыщтэу зылъытэхэрэм таIукIагъ.

Псэлъыхъохэр

ЗэлъашIэрэ драматургэу Мамый Ерэджыбэ ытхыгъэм техыгъэу режиссерэу КIуращынэ Аскэрбый ыгъэуцугъэ «Псэлъы­хъохэр» жъы хъурэп. Лъэпкъ театрэм изал тIысыпIэ нэкI имы­­Iэжьэу искусствэр зышIогъэ­шIэгъонхэр еплъыгъэх. Адыгэ къуаджэхэм, еджапIэхэм къары­кIыгъэхэр зэхахьэм щытлъэ­гъугъэх. Театрэм иныбджэгъу­шIухэу СтIашъу Юрэ, ЦIыкIушъо Аслъан, студентхэм, Правительствэм икъулыкъушIэхэм язэфэ­хьысыжьхэм къахагъэщыгъ зэкIэ артистхэм ярольхэр дэгъоу къы­зэрашIырэр.

ЩыIэныгъэм къыхэхыгъэ комедиер щхэнэу гъэпсыгъэ. ШIу­лъэгъум, IофшIэным, цIыф зэфыщытыкIэхэм, унагъом игъэпытэн афэгъэхьыгъэ къэгъэ­лъэ­гъоным артистхэу З. Зыхьэм, М. Куканэм, Ж. Даурым, С. Кушъум, М. Зыхьэм, А. Хьат­хьакIумэм ярольхэм екIолIэкIэ хэхыгъэхэр афашIыгъэх. Спектаклэр къэшIыгъошIоу щытэп. Артистхэм сэнаущыгъэу ахэ-лъыр агъэфедэныр къадэхъу-гъэу тэлъытэ.

ЯмэфэкI агъэдэ­хагъ

1937-рэ илъэсым, жъоныгъуа­кIэм и 26-м Адыгэ къэралыгъо драматическэ театрэр зэха­щагъ. Театрэм иапэрэ директорыр Щынджые щыщэу Цэй Ирахьим. Ащ ытхыгъэу «КъокIас» зыфи­Iорэм техыгъэ спектаклэр артистхэм апэрэу къагъэлъэ­гъуагъ.

Москва, Ленинград, нэмыкI­хэм ащеджэгъэ артистхэм Адыгеим итеатрэ лъэпсэшIу фашIыгъ.

Хэгъэгу зэошхор къызежьэм, хъулъфыгъэ артистхэр пыим пэу­цугъэх, Iашэр аIыгъэу пхъа­шэу зэуагъэх. 1958-рэ илъэсым театрэм иIофшIэн ригъэжьэ­жьыгъ.

2001-рэ илъэсым ГИТИС-м икъутамэ Мыекъуапэ къыщызэIуахыгъэу театрэм ищыкIэгъэ кадрэхэр щагъэхьазырых. Хэгъэгу, Дунэе фестивальхэм те­атрэр ахэлэжьагъ, щытхъуцIэхэр къащыдихыгъэх. Тыркуем зэрэщыIагъэр, адыгабзэм изэгъэшIэн, игъэфедэн афэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъонхэу театрэм зэхищагъэхэр щыIэныгъэм хэ­кIуакIэхэрэп.

2007-рэ илъэсым Адыгэ Рес­публикэм и Правительствэ иунашъокIэ «Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театр» ар хъугъэ, апэрэ директорым ыцIэ театрэм фаусыгъ.

АР-м и Лъэпкъ театрэ илъэс 85-рэ зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ зэхахьэр гъэшIэгъонэу кIуагъэ. Театрэм тарихъ гъогоу къыкIугъэр къыщаIотагъ. Адыгэ Респуб­ликэм культурэмкIэ иминистрэ игуадзэу Кушъу Светланэ, АР-м итеатрэхэм яIофышIэхэм я Со­юз итхьаматэу Зыхьэ Заурбый Урысыем итеатрэхэм яIофы­шIэ­хэм я Союз ипащэу Александр Калягиным ишIуфэс тхылъ зэхахьэм къыщеджагъ.

ЕгъэжьапIэм ипытапIэхэр

Театрэм ипчыхьэзэхахьэ ща­гъэфедэгъэ нэрылъэгъу IэпыIэгъухэм уагъэгъуазэ. Экраны­шхоу сценэм къыщызэIуахыгъэм артистхэм, театрэм иIоф­шIэн лъызыгъэкIотагъэхэм ясурэтхэр къагъэлъэгъуагъэх, дискым тетхагъэхэу бэмэ ама­къэхэр зэхахьэм щыIугъэх.

Цэй Ибрахьим, ХьакIэко Ас­лъанбэч, Цэй Унае, ЛIыбзыу Сарэ, Ахэджэго Мэджыдэ, Мы­шъэ Ерэджыбэ, Пэрэныкъо Чатибэ, Мурэтэ Чэпай, Устэкъо Мыхъутарэ, КIыкI Юрэ, Тхьэ­кIу­мэщэ Налбый, Къуекъо Налбый, Хъурымэ Марыет, КIуращынэ Фатимэ, Жэнэ Нэфсэт, Ацумыжъ Тембот, фэшъхьафхэм театрэр агу къызэригущыIыкIырэр къыхагъэщызэ рольхэр къызэрашIыщтыгъэхэм, ягупшы­сэхэм щыIэныгъэм нахь куоу ухащэ.

Пчыхьэзэхахьэм гущыIэ фабэхэр къыщиIуагъэх артисткэ цIэрыIоу Зыхьэ Мэлайчэт. ЗэлъашIэрэ артисткэу Уджыхъу Марыет «Щыгъыжъыем» щигъэ­сэрэ кIэлэцIыкIухэм ащыщхэм искусствэр сэнэхьат афэхъущтэу плъытэ хъущт. Урыс драматиче­скэ театрэм иIофышIэхэр ­Лъэпкъ театрэм къыфэгушIуагъэх.

Адыгэ Республикэм, Къэбэр­тэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе­-Шэр­джэсым язаслуженнэ артистэу Быщтэкъо Азэмат, Адыгеим иза­служеннэ артисткэу Даутэ Сусанэ, Бэгъ Нурбыйрэ Мырзэ Дзэпщрэ ягущыIэхэм атехыгъэ орэдхэу «Зыгъэгусэр», «Джары шIулъэгъур зыфэдэр» зыфиIохэу Анзорыкъо Чеславрэ Гъонэ­жьыкъо Аскэррэ аусыгъэхэр къаIуагъэх.

Тэхъутэмыкъое районым иан­самблэхэу «Адыгэхэр», «Уджыр» концертым хэлэжьагъэх.

Артисткэ цIэрыIоу Кушъу Свет­ланэ, нэмыкIхэм театрализованнэ едзыгъохэр къашIыгъэх.

Театрэм итарихъ, инеущрэ мафэ афэгъэхьыгъэу АР-м и Лъэпкъ театрэ ихудожественнэ пащэу, Адыгеим искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу Ацумыжъ Рустам зэхахьэм къы­щыгущыIагъ. Зэхахьэм хэлэжьагъэхэр гущыIэгъу зэфэ­хъугъэх, нэпэеплъ сурэтхэр атырахыгъэх.

ЕмтIылъ Нурбый.