Хьафизэхэм я Адыгэ рес­публикэ хэушъхьафыкIыгъэ тхылъеджапIэ къызызэIуахыгъэр илъэс 25-рэ хъугъэ.

ШэкIогъум и 17-м 1997-рэ илъэсым Адыгэ Республикэм иминистрэхэм я Кабинет иунашъокIэ АР-м культурэмкIэ и Министерствэ епхыгъэу мы тхылъеджапIэр къызэIуахыгъагъ. Ащ пшъэрылъэу иIагъэр зымы­лъэ­гъухэрэм, сэкъатныгъэ зиIэ­хэм еджэнхэ амал ягъэгъотыгъэныр, мы цIыф купыр общест­вэм нахь пэблагъэ шIыгъэныр, щыIэныгъэр афэгъэпсынкIэгъэныр ары.

Мы зигъо Iофыгъом итарихъ блэкIыгъэ лIэшIэгъум ия 30-рэ илъэсхэм къыщежьагъ. Хьафи­зэхэм е икъоу зымылъэгъухэрэм адеIэгъэн зэрэфаер къагурыIозэ артелэу «Хьафизэхэм яIофшIакI» зыфиIорэм икружок амакъэ Iоу щеджэхэу, ащ пае къэлэ тхылъеджапIэм тхылъхэр къыIаххэу рагъэжьэгъагъ.

1975-рэ илъэсым хьафизэхэм я Всероссийскэ обществэ иеджэпIэ-IофшIэпIэ унэхэм ащыщэу Краснодар краим итхылъеджапIэу А. П. Чеховым ыцIэ зыхьырэм икъутамэ къалэу Мые­къуапэ къыщызэIуахыгъагъ. Ащи сэкъат­ныгъэ зиIэхэр щыIэныгъэм хэщэ­гъэнхэмкIэ щэч хэмылъэу ишIуа­гъэ къэкIуагъ. 1997-рэ илъэ­сым зымылъэгъухэрэм апае хэу­шъхьа­фыкIыгъэ Адыгэ респуб­ликэ тхылъеджапIэ щыIэ хъугъэ. Ар Адыгэ республикэ организациеу ВОС-м иунэ дыхэтэу къызэIуахыгъагъ ыкIи апэрэ илъэсым къыщегъэжьагъэу хьафи­зэ­хэм апае литературнэ фонд ща­гъэпсыгъ.

2000-рэ илъэсхэм тхылъеджапIэм проект IофшIэнышхом зы­къыщиIэтыгъ: хэушъхьафыкIыгъэ Iэмэ-псымэхэр ыкIи макъэр те­зытхэрэ оборудованиер рагъэ­гъотыгъ. А зэкIэм яхьатыркIэ, Адыгеим итхакIохэм ыкIи иуса­кIохэм ятхылъхэр макъэ яIэу, зэхахыхэу хъугъэ, ащ лъэшэу ишIуагъэ къэкIуагъ.

2002-рэ илъэсым хэушъхьафыкIыгъэ тхылъеджапIэм право­вой къэбарлъыгъэIэс Гупчэ иIэ хъугъэ. 2006-м тхылъеджапIэм кIэлэцIыкIухэм афытегъэпсыхьэгъэ джэгупIэр къыщызэIуахыгъ, икъоу зымылъэгъурэ сабыйхэм Iоф адэшIэгъэным, ахэм Iоф­тхьабзэхэр афызэхэщэгъэн­­хэм пае. 2013-рэ илъэсым тхылъ­еджапIэм джыри нахь амалы­шIухэр IэкIэлъ хъугъэ, ащкIэ УФ-м и Къэралыгъо программэу «Культурэм ыкIи зекIоным хэ­хъоныгъэ ашIыныр» зыфиIорэм лъэшэу ишIуагъэ къэкIуагъ.

2015-рэ илъэсым АР-м ­мылъку зэфыщытыкIэхэмкIэ и Комитет иунашъокIэ Мыекъуапэ иурамэу Хьахъуратэм ыцIэ зыхьырэм тет унэу квадратнэ метрэ 327-рэ зэрылъыр тхылъеджапIэм ра­тыгъ. «Хьафизэхэм я Адыгэ республикэ тхылъеджапI» ащ тетхагъ. Ащ фэдэ амал яIэ зэ­рэхъугъэм хэпшIыкIэу тхылъ­еджапIэм иIофшIэни нахь къыгъэчаныгъ. Ар зыгъэпсэфыпIэ ыкIи шIэныгъэ-гъэсэныгъэ зыщы­зэрагъэгъотырэ чIыпIэ хъугъэ. ТхылъеджапIэм ифонд тхылъ мин 50-м нахьыбэ къыщагъэ­гъунэ. Брайл ишрифткIэ хэутыгъэ тхылъхэр, рельеф-графи­ческэ IэпыIэгъухэр, тхылъхэр зы­тет электроннэ дискхэр, флеш­-картэхэр яIэх. Адыгэ литературэм ипроизведениехэр макъэ акIэтэу къыдагъэкIых, ежь тхылъеджэхэри хэпшIыкIэу нахь къызхэшхъуагъэх, технологиякIэ­хэм зафагъазэ. ТхылъеджапIэм илъэсым нэбгырэ 1200-м нахьыбэ къеуалIэ, ахэм яшIоигъоныгъэхэр щафагъэцакIэх.

ТхылъеджапIэм къакIохэрэм музыкэр, литературэр, искусствэр зикIасэхэр, Iэпэщысэхэр, сурэтхэр, нысхъапэхэр, нэмыкI хьап-щыпхэр зышIыхэрэр, спортым фэщагъэхэр, агукIэ ашIоигъоу зэралъэкIэу обществэм иджырэ щыIакIэ хэлажьэхэрэр ахэтых. Къэралыгъоми ахэм ынаIэ атырегъэты: сэкъатныгъэ зиIэхэм апае гъогужъыехэр, зэпырыкIыпIэхэр, дэкIоепIэ гу­псэфхэр ашIых. (Тикорр.).