Адыгэ культурэм ия Х-рэ Дунэе фестиваль тыгъэгъазэм и 2 — 3-м игъэкIотыгъэу Мыекъуапэ щыкIуагъ.

Абхъазым, Краснодар краим, Къэбэртэе­-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым, Адыгэ Республикэм культурэмкIэ яIофышIэхэр, лъэпкъым иIэпэIасэхэр, искусствэр зышIогъэшIэ­гъонхэр Дунэе фестивалым хэлэжьагъэх.

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо акаде­мическэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсыр», Къэралыгъо орэдыIо-къэшъокIо ансамблэу «Ислъамыер», Къэралыгъо филармонием иансамблэу «Ошъутенэр», филармонием иорэдыIоу, Адыгеим изаслуженнэ артисткэу Даутэ Сусанэ, нэмыкIхэм фестивалым иапэрэ мафэ концертышхо къатыгъ.

Адыгеир къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу зыпсэу­рэр илъэси 100 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ я Х-рэ Дунэе фестивалыр АР-м и Лъэпкъ театрэ гур зыфищэу щыкIуагъ.

ЗэхэщакIохэр

Адыгэ лъэпкъым игушъхьэлэжьыгъэ икъэу­хъумэн, ихэхъоныгъэ фэIорышIэрэ адыгэ культурэм ия Х-рэ фестиваль мэфитIо кIуагъэ.

Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Минис­терствэ, Адыгэ Республикэм лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет, Мые­къуапэ иадминистрацие культурэмкIэ и ГъэIорышIапIэ, АР-м лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ, Къэралыгъо филармониер, республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэр», Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеир», республикэ гъэзетхэм яредакциехэр, лъэпкъ Iофыгъохэм агъэгумэкIыхэрэр фестивалым изэхэщэн кIэщакIо фэхъугъэх.

Фестивалым изэхэщэкIо куп Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ пэщэныгъэ дызэрихьагъ. Урысыем, Адыгеим, Къэбэртэе-Бэлъ­къарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым янароднэ артистэу, Адыгеим икомпозиторхэм я Союз итхьаматэу, Адыгеим и Къэралыгъо орэдыIо-къэшъокIо ансамблэу «Ислъамыем» ихудожественнэ пащэу Нэхэе Аслъан фестивалым изэхэщэкIо куп хэтэу Iофыгъуабэ ыгъэцэкIагъ.

IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэр онлайн шIыкIэм тетэу фестивалым зэрэхэлэжьагъэхэм, къош рес­публикэхэм, Краснодар краим ялIыкIохэм яIэпэIэсэныгъэ къызэрагъэлъэ­гъуа­гъэм Нэхэе Аслъан мэхьэнэ ин ритыгъ. Зэлъэпкъэгъухэр зэфэзыщэгъэ Дунэе фестивалым зеушъомбгъу.

IэпэIасэхэм язэIукI

Лъэпкъ IэпэIасэхэу Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым къарыкIыгъэхэм гущыIэгъу тафэхъугъ, яIофшIагъэхэм тяплъызэ тагъэгушхуагъ.

— Налщык тыкъикIыгъ, — къаIуатэ Ахъохъу Къамболэт, Iэлэщ Мухьамэд, МэргъушI Юрэ, нэмыкIхэм. — Тятэжъ пIашъэхэм ашIыщтыгъэ пкъыгъохэр тшIо­гъэшIэгъоных. Къамэхэр, шIухьафтын ашIырэ IэшIагъэхэр къэтэгъэлъагъох.

Адыгеим щыщхэу Пэунэжь Марет, ЛIымыщэкъо Марет, ЛIышэ Заремэ, Мыгу Рузанэ, Джарымэкъо Зурет, КIэ­рэщэ Нурьят тхыпхъэхэр, дышъэида­гъэхэр, шIухьафтын ашIырэ пкъыгъохэр къагъэлъагъох. Хьасанэкъо Хьамедэ, ТIэшъу Нурбый, ЛIышэ Ахьмэд, фэшъхьафхэм яIофшIагъэхэм уяплъызэ псын­кIэу уаблэкIын плъэкIырэп.

— Адыгэмэ ящыIэкIэ-псэукIэ зыфэдагъэр тиIэшIагъэхэмкIэ къэтэIуатэ. Унагъом ищагу зэригъэпсыщтыгъэр сшIо­гъэшIэгъон. Пхъэм хэсшIыкIыгъэхэм цIыфыбэ къакIэупчIэ, — къытиIуагъ ЛIышэ Ахьмэд.

Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ музей иIофышIэу, лъэпкъ IэпэIасэу Нэгъуцу Аслъан адыгэ музыкальнэ Iэмэ-псымэхэр, кушъэр нахьыпэкIэ зэрашIыщты­гъэр, фэшъхьафхэри къегъэлъагъох. ТIэшъу Нурбый, Нэгъуцу Аслъан адыгэ Iанэм икъэбархэм, шэн-хабзэхэр зэрэзепхьащтхэм IупкIэу къатегущыIэх.

— Фестивалым тыхэлажьэзэ тисэнэ­хьат ишъэфхэр нахь куоу зэтэгъашIэх, ныбжьыкIэхэр зылъытщэнхэм тыпылъ, — игупшысэхэм тащегъэгъуазэ Нэ­гъуцу Аслъан.

Нэгэрэкъо Казбек Къыблэм, Темыр Кавказым ащызэлъашIэ. «Адыгеим ишIухьафтынхэр» зыфиIорэ IофшIапIэм ипащ. Адыгэ быракъыр, гъучIым хэшIыкIыгъэхэр, лъэпкъ шIэжьыр къизыIотыкIыхэрэ IэшIагъэхэр гум рехьых.

— ТишIу­хьафтынхэр Москва, Санкт-­Петербург, Сыбыр, IэкIыб хэгъэгухэм алъыIэсыгъэх, фестивалым изэхэща­кIохэм лъэшэу тафэраз, — тизэдэ­гущыIэгъу лъегъэкIуатэ Нэгэрэкъо Казбек.

Республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» хэтхэу Хьасанэкъо Хьамедэ, ЦIыкIушъо Аслъан Дунэе фестивалым щалъэгъугъэр зэфахьысыжьыгъ. Урысхэр, ермэлхэр, нэмыкIхэри лъэпкъ IэшIагъэхэм къакIэупчIэх. СурэтышI-модельер цIэрыIоу СтIашъу Юрэ, дунэе Адыгэ Хасэм ипрезидент иупчIэжьэгъоу МэщфэшIу Нэдждэт IэпэIасэхэм, артистхэм гущыIэгъу афэхъугъэх. Культурэм, искусствэм зэфищагъэхэм яконцертхэу мэфитIум АР-м и Лъэпкъ музей щы­кIуагъэхэм дунэе мэхьанэ яIэу зылъы­тэхэрэм таIукIагъ.

Зэкъошхэм яконцерт

Журналистэу Беданэкъо Замирэ зэрищэгъэ концертым Абхъазым, Краснодар краим, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым, Адыгеим культурэмкIэ яIофышIэхэр къыщыгущыIагъэх, Дунэе фестивалым хэлажьэхэрэм къафэгушIуагъэх.

Пшызэ шъолъыр къикIыгъэ купышхом хэтых хыIушъо Шапсыгъэ, Ермэлхьаблэ культурэмкIэ и Гупчэу «Адыгэ Хасэм» ялIыкIохэр. ЗэлъашIэрэ орэдыIоу, композиторэу Лъачэ Альбертрэ Хьаткъо Раситэрэ «Си Адыгей» зыфиIорэ орэдыр къаIуагъ.

Хьакурынэхьаблэ илъэпкъ ансамблэхэу «Джэныкъом», пащэр Юсуп Заур, «ДжэгуакIом», пащэр ПашIо Айдэмыр, фестивалым иконцерт къызэIуахыгъ.

Абхъазым иорэдыIо ансамблэу «Гунда» зыфиIорэм лъэпкъ орэдхэр къыIуа­гъэх. Абхъаз орэдхэр адыгэ мэкъамэхэм яхьыщырхэу зэрэгъэпсыгъэхэр искусствэм хэшIыкI фызиIэмэ хагъэунэфыкIыгъ.

КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавкказ къутамэ ипащэу Шъэуап­цIэкъо Аминэт зэхэщэн Iофыгъохэм чанэу ахэлэжьагъ. Зэгъэпшэнхэу ышIыгъэхэр щыIэныгъэм къыпкъырэкIых, зэ­лъэпкъэгъухэр зэфещэх.

Ансамблэу «Абрекхэм», художественнэ пащэр ТхьакIумэщэ Налбек, адыгэ къашъоу «Зыгъэлъатэр» къышIыгъ. ­Лъэпкъ орэдыIо купэу «Бэрэчэт Босын» зыфиIорэм иартисткэу Щыщэ Сусанэ адыгэ орэдыр дахэу къыхидзагъ.

Къэрэщэе-Щэрджэсым иансамблэу «Черкесием», пащэр Даур Фатим, лъэпкъ орэдхэр ыгъэжъынчыгъэх. Мые­къуапэ изэхэт IофшIапIэу «Ошъадэм» иартисткэу Хъурэнэ Азэ, орэдыIоу Хьа­кIэцIыкIу Майе, Къэбэртэе-Бэлъкъарым иорэдыIоу Бекъулэ Аслъан, нэмыкIхэм лъэпкъ орэдхэр къаIуагъэх. Ансамблэу «Ошъутенэм» «Тэ тыадыг» зыфиIорэр, фэшъхьафхэри фестивалым щигъэжъынчыгъэх.

Шапсыгъэ къикIыгъэ ансамблэу «Насыпым», артисткэу ХъокIон Люсе, нэмыкIхэм яорэдхэр фестивалым щыIугъэх. «Хэта къышъозыIуагъэр адыгэхэм тыкIодыжьынэу?» зыфиIорэр Лъачэ Аль­берт къызыхедзэм, залым чIэсхэр де­жъыугъэх.

Фестивалым игимн

Дэрбэ Тимур игущыIэхэм атехыгъэу Блэгъожъ Юныс фестивалым игимн ыусыгъ. Ансамблэу «Ошъутенэм» къыхидзэзэ ар фестивалым хэлажьэхэрэм къаIуагъ.

Дунэе фестивалым изэхэщэкIо куп итхьаматэ игуадзэу, Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иминистрэ игуадзэу Кушъу Светланэ ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, Правительствэм, зэхэщакIохэм ацIэкIэ зэхахьэм къыщыгущыIагъ. Фестивалым хэхъоныгъэхэр ышIынхэу фиIуагъ.

Дунэе фестивалым хэлэжьэгъэ творческэ купхэм, артистхэм Дипломхэр, шIухьафтынхэр аратыжьыгъэх.

Опсэу, адыгэ культурэм и Дунэе фес­тиваль! Мамыр щыIакIэр бгъэпытэзэ тапэкIи хэхъоныгъэхэр пшIынхэу пфэтэIо!

ЕмтIылъ Нурбый.