Адыгэ культурэм и Мафэ игъэкIотыгъэу Мыекъуапэ щыхагъэунэфыкIыгъ.

Адыгэ Республикэм лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэ­гъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет кIэщакIо зыфэхъугъэ зэхахьэм лъэп­къым иIэпэIасэхэм яIофшIагъэхэр къыщагъэлъэгъуагъэх.

Республикэм и Къэралыгъо филармоние щыкIогъэ Iофтхьабзэм IэпэIасэхэм ятворчествэ ехьылIэгъэ къэгъэлъэгъоныр къыщызэIуахыгъ. Адыгеим, IэкIыб хэгъэ­гухэм ащызэлъашIэхэрэ лъэпкъ IэпэIасэхэу ТIэшъу Нурбыйрэ Гостэкъо Рус­лъанрэ пхъэм хашIыкIыгъэ пкъыгъохэм сыд фэдизрэ уяплъыгъэми, уязэщырэп.

Адыгэ кушъэр, адыгэ Iанэр, музыкальнэ Iэмэ-псымэхэр лъэгъупхъэх. ПхъэкIычэм икъэбар нахьышIоу зэзыгъашIэ зышIоигъо бзылъфыгъэхэр ТIэшъу Нурбый къеупчIыгъэх.

Пэсэрэ лъэхъаным къыщегъэжьагъэу адыгэхэм пхъэкIычэр зэрашIырэм, нысащэхэм, пчыхьэзэхахьэхэм ащагъэфедэзэ лъэпкъ искусствэм ибаиныгъэ къызэрагъэлъагъорэм ТIэшъу Нурбый къатегущыIагъ.

Унагъом ищыкIэгъэ пкъыгъохэр дахэу къэлъагъох. Пхъэм хэшIыкIыгъэ лагъэхэр ятеплъэкIэ зэфэшъхьафых, Iанэм тетынхэмкIэ лъэгъупхъэх, Iэрыфэгъух. Адыгэ Iанэр пчэгум ит, гъомылапхъэхэр тебгъэуцонхэм фытегъэпсыхьагъ.

IэпэIасэм иеджапI

Лъэпкъ IэпэIасэхэр бэ мэхъух. Н. ТIэшъум, Р. Гостэкъом къаIуатэрэм тедэIузэ, бзылъфыгъэхэр къяуцокIыгъэ­хэу IофшIагъэхэм зэряплъыщтыгъэхэр тшIогъэшIэгъоныгъ. Тхыпхъэхэр, шIухьафтынхэр зышIырэ бзылъфыгъэ IэпэIасэхэри къэгъэлъэгъо­ным хэлэжьагъэх, Джарымэкъо Зурет бгъэфедэн плъэкIыщт искусствэм нахь дехьыхы. Пкъыгъоу къыгъэлъагъохэрэр унагъом ищыкIагъэх, шIухьафтын пшIынхэ плъэкIыщт.

ЗэлъашIэрэ лъэпкъ IэпэIасэу Гумэ Ларисэ гущыIэгъу тызыфэхъум, зэгъэ­пшэнхэр тшIыгъэх. Къэгъэлъэгъонхэм яплъы зышIоигъохэм япчъагъэ зэрэха­хъорэм мэхьэнэ ин иIэу Л. Гумэм ылъытагъ.

Музеим икъэгъэлъэгъонхэр

Къэралыгъо филармонием зэпымыоу Iоф щызышIэрэ музеим ипчъэхэри зэIухыгъагъэх. Лектор-искусствоведэу Хьакъуй Заремэ музеим икъэгъэлъэгъон­хэм зэгъэфагъэу, узыIэпищэу къащиIотагъэм уегъэгъуазэ.

РСФСР-м изаслуженнэ артисткэу, орэдыIоу, къэшъуакIоу КIыкI Зулхьаджэ фэгъэхьыгъэ шIэжь къэгъэлъэгъоным тарихъым куоу ухещэ. З. КIыкIыр къызыхъугъэр илъэси 100 бэмышIэу хъугъэ.

Сэмэгу Гощнагъо фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъонри гум къегущыIыкIы. «Адыгэхэм яхабзэ джащ фэд» зыфиIорэ орэдэу ащ ыусыгъэр гъашIэм хэкIокIэщтэп. Композитор цIэрыIоу Тхьабысымэ Умарэ итворчествэ З. Хьакъуир къытегущыIагъ. Орэдэу ыусыгъэхэр дунаим щашIэх. «Синан», «О унитIу», «Си­къуадж», нэмыкIхэри гум иорэдых.

Дунаим щыцIэрыIо тхакIоу МэщбэшIэ Исхьакърэ Тхьабысымэ Умаррэ Адыгэ Республикэм и Гимн зэдаусыгъ. ОрэдыIохэу, композиторхэу Анзэрэкъо зэшыхэу Чеславрэ Вячеславрэ, зэлъашIэрэ орэдыIоу Шъэожъ Розэ, композиторэу, пщынаоу Лъэцэрыкъо Кимэ, фэшъхьаф­хэм ятворчествэ Адыгеим икультурэ къагъэбаигъ.

Лъэхъаным дештэх

Адыгеир Краснодар краим къыхэкIыжьи республикэ зыхъугъэм къыще­гъэжьагъэу имузыкальнэ культурэ хэп­шIыкIэу зиушъомбгъугъ. Лъэпкъым икультурэ лъагэу дунаим щызыIэтыгъэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсым» кIырыплъыхэзэ, нэмыкI творческэ купхэр республикэм щызэхащагъэх.

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо орэдыIо-къэшъокIо ансамблэу «Ислъамыер» республикэм илэгъу. Художественнэ пащэу, композиторэу Нэхэе Аслъан ансамблэм пае зэригъэфэгъэ произведениехэр Урысыем, IэкIыб хэгъэгухэм ащэIух.

Адыгэ Республикэм симфоническэ оркестрэ иI. Оркестрэу «Русская удалыр», А. Шипитько ыцIэ ехьы, ансамблэу «Ошъутенэр» — ахэр филармонием итворческэ купых. Музеим икъэгъэлъэгъонхэм ащыщых искусствэм лIэужхэр зэрэзэрипхырэм фэгъэхьыгъэхэр. Нэхэе Тэмарэ, ХъокIо Сусанэ, Къумыкъу Щамсудин, нэмыкIхэр тинепэрэ ныбжьыкIэхэм щысэшIу афэ­хъух.

Къэгъэлъэгъонхэм ашIогъэшIэгъонэу яплъыгъэх культурэм, искусствэм ащашIэхэрэ СтIашъу Юрэ, Шъхьаплъэкъо Къэсэй, МэщфэшIу Нэдждэт, нэмыкIхэри. Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъурэм ехьылIэгъэ зэхахьэр мэфэкI концертым лъигъэкIотагъ.

Концертыр

Журналистэу Беданэкъо Замирэрэ артистэу Мэкъулэ Руслъанрэ концертыр зэращагъ. Адыгэ шъуашэм, адыгабзэм, адыгэ къашъом, лъэпкъ IэпэIасэхэм, фэшъхьафхэм къатегущыIагъэх.

Адыгэ Республикэм изаслуженнэ артисткэу Даутэ Сусанэ тигъэгушIуагъ. КIыкI Зулхьаджэ къыIощтыгъэ орэдэу «Гощэгъэгъым игъыбзэ» мэкъэ Iэтыгъэ­кIэ С. Даутэм къыхидзагъ… Ансамблэхэу «Ислъамыем», «Ошъутенэм», «Абрекхэм» лъэпкъ искусствэм ибаиныгъэ къагъэлъэгъуагъ. «Ошъутенэм» хэтхэу Мамхыгъэ Маринэ, Мэкъуао Маринэ, Жарэкъо Руслъан, Юрий Конжиным, Хьазэщыкъо Мосэ адыгэ орэдхэр агъэжъынчыгъэх. «Абрекхэм» лъэпкъ къашъохэр къашIыгъэх.

Концертым, IэпэIасэхэм якъэгъэлъэгъонхэм урысхэр, ермэлхэр, адыгэхэр, къэндзалхэр, нэмыкIхэри яплъыгъэх. Музеим ныбжьыкIабэ чIэхьагъ. Филармонием ичIэхьапIэ нэрылъэгъу IэпыIэгъухэр гъэшIэгъонэу щагъэпсыгъэх. Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъурэм фэгъэхьыгъэр нахь къахэщыгъ, ащ кIэлъы­рытхэу нэпэеплъ сурэтхэр зэхахьэм хэлэжьагъэхэм атырахыгъэх.

ЕмтIылъ Нурбый.