КIышъо кIэрэкIэ уцышъо дахэм хьэкIэ-къуакIэхэр, бзыу лъэпкъ зэфэшъхьафхэр зытес чъыгхэр бэу тешIыхьагъэх, мэзым хэс псэ зыпытхэр ары тхылъыкIэ зэкIэупкIагъэр зэхьылIагъэри. Ар шIэныгъэлэжьхэу Цуекъо Алыйрэ Цуекъо Нэфсэтрэ къызэдыдагъэкIыгъ.

— Мыщ фэдэ тхылъыр къыдэдгъэкIын мурадыр къызыпкъырыкIыгъэр сиIоф­шIэгъугъэу (щыIэжьэп) Цуекъо Алый, — къеIуатэ Нэфсэт. — Ащ мафэ горэм зыкъысфигъази къысиIуагъ: «Нэфсэт, адыгэ Iушыгъэр зыхэлъ IорIуатэхэр, пшысэхэр щыгъэфедагъэхэу кIэлэцIыкIухэм, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм кIохэрэм ыкIи еджэкIо цIыкIухэм атегъэпсыхьэгъэ тхылъ адыгабзэкIэ пьесэхэр дэтхэу дгъэхьазырыгъэмэ, ныдэлъфыбзэр нахь аIэкIэлъынымкIи, гупшысэкIэ-къэIотэкIэ шIыкIэхэри къаIэкIэхьанхэмкIи ишIуа­гъэ къэкIоныгъэу сеплъы». Джа мафэм къыщегъэжьагъэу кIэлэцIыкIухэм апае адыгабзэкIэ пьесэ цIыкIухэр тхыгъэным тыфежьагъ. Тегупшыси зэдэтштагъ адыгэ пшысэхэм ахэр ахэтшIыкIынхэу. Хэти — ини цIыкIуи дэгъоу ашIэ пшы­сэхэр бзэ дахэкIэ зэрэтхыгъэхэр ыкIи ахэм къащыIотагъэр щыIэныгъэмкIэ зы щысэ-ушъыеу зэрэщытыр. КIэлэцIыкIу-­хэм дэгъур ыкIи дэир зэхафэу, адыгабзэкIэ еджэхэу ыкIи зэджагъэхэр яамал къызэрихьэу къаIотэжьэу, зыкъэгъэлъэ­гъон шэнхэр зыхэлъхэм къягъэшIыгъэнхэр адыгабзэм икъызэтегъэнэнкIэ мэхьанэ зиIэу тлъытагъэ.

Пьесэхэр джэгукIэхэм язы Iахь пIоми хъущт, ау литературнэ текстыр зылъэпсэ тхыгъэр зэрагъэшIэн ыкIи къашIыжьыныр творческэ лъэныкъо гъэнэфагъ, ащ цIыкIуи ини абзи, ягулъыти, ахэлъ сэнаущыгъи къызэригъэнэфэщтым уенэгуежьынэу щытэп. ПIуныгъэ-гъэсэныгъэ мэхьанэ иI джарэу тхылъыкIэу «Пьесэхэр» зыфиIоу Цуекъо Алыйрэ Цуекъо Нэфсэтрэ къыдагъэкIыгъэм.

Мыщ къыдэхьэгъэ пьесэ цIыкIухэм анахьыбэр адыгэ пшысэхэм атехыгъ. Ежь Нэфсэт цIыкIухэм апае итхылъэу «Нэнэжъым ипхъорэлъфхэр» зыфиIорэм къыдэхьэгъэ рассказ кIэкIхэм атехыгъэ­хэри дэтых. Джащ фэдэу Алый урыс ыкIи украинэ пшысэхэм атырихыгъэхэри дэплъэгъощтых.

Пьесэхэм зэфэдэкIэ адыгабзэм идэхагъэ, ибаигъэ, IокIэ-шIыкIэ хабзэхэр къащыгъэлъэгъуагъ, ахэгощагъ. Адыгабзэм ыкIочIэ ин зыхэткIухьэгъэ пшы­сэхэм атешIыкIыгъэ пьесэхэр адыгэ акъыл-Iушыгъэр, лъэпкъ губзыгъагъэр къябэкIэу гъэпсыгъэх. Ахэм гущыIэжъхэр, гущыIэ щэрыохэр ыкIи нэмыкI IорIотэ лъэпкъхэр ащыгъэфедагъэх.

ЗэкIэмкIи тхылъым Цуекъо Алый зэхигъэуцогъэ пьесэ цIыкIухэу 22-рэ къыдэхьагъ. Нэфсэт зэхигъэуцуагъэхэр 25-рэ мэхъух. Ахэр: «Акъылыр текIуагъ», «Арэущтэу умыIоба, нысэ!», «Гъогум лъэой къедз», «Мышъэу Гъуды-Мыд», «ПшъэшъэшIу», нэмыкIхэри.

КIэлэцIыкIухэм апаекIэ адыгэ пьесэхэр зыдэт тхылъыр апэрэу къыдэкIыгъ. Ар анахьэу зытегъэпсыхьагъэр гущы­IэкIэ-шIыкIэм, ащ имэхьанэ гу лъягъэтэгъэныр ыкIи пьесэхэр къыхэхы-гъэу сэнаущыгъэ зыхэлъ еджэкIо цIыкIухэм Iоф адэшIагъэу ягъэгъэуцугъэнхэр, къя­гъэшIыгъэнхэр ары. Джащыгъум адыгабзэри нахь аIулъ хъущт, творческэ сэнаущыгъэми нахь зыкъигъэнэфэщт. ТхылъыкIэу «Пьесэхэр» къо­джэ тхылъеджапIэхэм ачIэлъхьагъэу, ащагъэфедэным мэхьанэшхо иI, джащ фэдэу театрэ кружокхэмкIи IэпыIэгъу дэгъоу сеплъы. Арышъ, тхылъыкIэм «Гъогу маф!» етэIо.

НэкIубгъор зыгъэхьазырыгъэр

Мамырыкъо Нуриет.