Дунэе фестиваль-зэнэкъокъоу «Адыгэ пшъашъ» зыфиIорэм, адыгэ шъуашэм афэгъэхьыгъэ зэ­хэхьэ гъэшIэгъон Мыекъуапэ щыкIуагъ.

КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъ­хэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр Кавказ къутамэ щызэхащэгъэ пчыхьэзэха­хьэм къэралыгъо зэфэшъхьаф­хэм ащыпсэурэ лъэпкъхэр зэфищагъэх.

Тыркуем щэпсэу

Джымыкъо Тамбый нарт шъаохэм ащыщ. Сирием къыщы­хъугъ. Хэгъэгум икъэлэ шъхьа­Iэу Дамаскэ дэсэу граждан заор къежьагъ. Яунагъо Тыркуем кIо­жьын фаеу хъугъэ. Музыкэр зыгу рихьырэ адыгэ кIалэм Бурсэ имузыкальнэ еджапIэ зыщигъасэу ригъэжьагъ. Форте­пианэм нахь пыщагъэу искусствэм ишъэфхэм защигъэгъуа­зэщтыгъ.

КIэлэегъаджэу Елена Юдинар ипащэу музыкэм зыфигъа­сэзэ, псынкIэу исэнаущыгъэ къызэIуихыгъ. Дунэе фестиваль­-зэнэкъокъухэм ахэлажьэу ригъэжьагъ. С. И. Савшинскэм ыцIэ­кIэ зэхащэгъэ я VI-рэ Дунэе зэнэкъокъум Щытхъу тхы­лъыр къыщыфагъэшъошагъ.

Сирием щыпсэу зэхъум лъэ­къуацIэу ыхьыщтыгъэр Асад. Тыркуем зэкощыжьым, лIакъом нахьыпэкIэ ыхьыщтыгъэ адыгэ лъэкъуацIэр ыштэжьыгъ. Зичэзыу фестивалым зырагъэбла­гъэм, IэкIыб къэрал кIоным фэшI зы чэщым къыкIоцI Тыркуем игражданствэ къыратыгъ. Iо- фыр арэущтэу зэрэлъыкIуатэрэм Тыр­куем и Президентэу Реджеп Эрдоган щыгъозагъ.

Мыекъуапэ  къызэкIом

Фестивалым апэрэ чIыпIэр къыщыдэзыхыгъэ Джымыкъо Тамбый цIыф шъырыт, упчIабэ зептыкIэ къэгущыIэ, ищыIэкIэ­-псэукIэ, гъашIэм еплъыкIэу фы­риIэр къеIуатэ.

Видеозэнэкъокъоу США-м щыкIуагъэм Т. Джымыкъом апэрэ чIыпIэр къыщыдихыгъ. Санкт-Петербург щызэхащэгъэ Дунэе зэIукIэгъум Тыркуем ыцIэкIэ хэлэжьагъ.

— НахьыпэкIэ Адыгэ Рес-пуб­ликэм, Къэбэртэе-Бэлъкъарым сащыIагъ, — игупшы­сэхэм тащегъэгъуазэ Джымыкъо Тамбый. — Слъэгъурэр, зэхэсхырэр сыгу исыубытэнхэм сиIахьылхэм, кIэлэегъаджэ­хэм сыфа­гъэсагъ. Мыекъуапэ нахь дахэ зэрэхъурэм, зэхъо­кIыныгъэхэр зэрэфэхъухэрэм сегъэгушIо.

Т. Джымыкъом фортепианэмкIэ, пщынэмкIэ произведениехэр къыригъэIуагъэх. ЕдэIугъэ­хэр Iэгу зэрэфытеуагъэхэм да­­кIоу, упчIабэ ратыгъ.

Фортепианэр, пщынэр

Дунэе зэнэкъокъоу «Адыгэ пшъашъэм» хэлажьэхэрэм яуп­чIэхэр тшIогъэшIэгъоныгъэх. Къэбэртэе-Бэлъкъарым къи­кIы­гъэ ЖакIэмыхъо Даринэ, Тэ­хъутэмыкъуае щыщэу ШъэуапцIэкъо Динарэ, Блащэпсынэ щапIугъэ БрантIэ Данэ, нэмыкI­хэм яупчIэхэр щыIэныгъэм, искусствэм яхьылIагъэх.

Фортепианэмрэ пщынэмрэ

Т. Джымыкъом лъэшэу ыгу ре­хьых. ТIумэ язэу нахь къыхи­хыщтымкIи еупчIыгъэх. «Фортепианэр шъхьэгъусэм, пщынэр сянэм фэсэгъадэх», — къы-Iуагъ Тамбый. Залым чIэсхэр ыгъэщхыгъэх. Музыкэр ищыIэныгъэ щыщ зэрэхъугъэр игу­пшысэхэм къащыхигъэщыгъ.

Шъуашэхэм якъэгъэлъэгъон

Адыгэ Республикэм культу­рэмкIэ и Министерствэ, АР-м лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ, Адыгеим лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет кIэщакIо фэхъухи, адыгэ шъуашэм фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъонхэр музеим щызэхащагъэх.

Фестивалэу «Адыгэ пшъа­шъэм» ехьылIагъэри зэхахьэм щыхагъэунэфыкIыгъ. Мэфэ­кIымрэ зэнэкъокъумрэ язэпхыныгъэхэр зэхэщакIохэм шIукIэ афэтэлъэгъу.

— Адыгэ пшъашъэм идэхагъэ, иIушыгъэ, иIэдэбныгъэ тарихъым чIыпIэшхо щиубытыгъ, — къыIуагъ пчыхьэзэхахьэр зе­зыщагъэу, Адыгэ Респуб-ли­кэм изаслуженнэ артистэу Ацумыжъ Адам. — IэкIыб къэ­ралыгъохэм къарыкIыхэу Адыгэ шъолъырым къихьэрэ зекIолIхэм агъэшIагъощтыгъ адыгэ пшъашъэм идэхагъэ, усакIохэм ягупшысэхэм къащараIотыкIыщтыгъ ащ иIушыгъэ, изекIо­кIэ-шIыкIэхэр. Сыд фэдэрэ лъэхъа­ни диштэу пшъашъэр кIэракIэу, шъуашэр къешIэкIыгъэу дунаим щэпсэу.

Адыгэ шъуашэр дунаим тет лъэпкъ шъуашэхэм зэрафэ­мыдэр, гъэпсыкIэу иIэмкIэ зэратекIырэр музеим щыкIогъэ зэхахьэм къыщылъэгъуагъ.

МэфэкIым дештэх

Лъэпкъ IэпэIасэхэу Мыгу Ру­занэ, КIэдэкIой Нэфсэт, Пэ­рэныкъо Рузанэ, Акъущэ Фатимэ яIэшIагъэхэр пшъэшъэ ищыгъэхэм зэхахьэм къыща­гъэ­лъэгъоным фэшI музеир къызэрэхахыгъэм зыкъигъэ­шъып­къэжьыгъ.

Музеим ыкIоцI идэкIояпIэхэр мыжъо пытэ фыжьым ха­шIы­кIыгъэх, нэфынэу къатепсэрэм зэпегъэжъыух. Пшъашъэхэр шъуашэу ащыгъым къегъэ­кIэракIэх.

Мыгу Рузанэ ышIыгъэ шъуа­шэу «Гощэунай» зыфиIорэр ныбжьыкIэхэм лъэпкъ шъуашэр нахь цIэрыIо ашIыным фэгъэ­хьыгъ. Нысащэм къекIущт шъуа­шэри къыхагъэщыгъ.

КIэдэкIой Нэфсэт иIэпэIэ­сэныгъэкIэ Урысыем, IэкIыб хэгъэгухэм ащашIэ. «Этномода» зыфиIоу Урысыем щыкIогъэ зэнэкъокъум апэрэ чIыпIэр, Дипломыр къыщыфагъэшъо­шагъэх. НыбжьыкIэ IэпэIасэхэм язэнэкъокъоу Санкт-Петербург щызэхащагъэм ащытекIуагъ.

Лъэхъаным диштэу пшъа­шъэхэр кIэракIэу фэпэгъэнхэм фэшI КIэдэкIой Нэфсэт иIоф­шIагъэхэр гъэшIэгъоных. Шъуа­шэхэр зэрэзэфэмыдэхэм къы­хэкIэу нахь гуфаплъэу уяп­лъы, гум къахихыщтыр къэшIэгъуае.

Пэрэныкъо Рузани, Акъущэ Фатими мэфэкI шъуашэу ашIыгъэхэр, дышъэидагъэхэр, саер, цыер, лъэхъаным диштэу шъо зэфэшъхьафхэмкIэ гъэкIэрэ­кIагъэхэр дахэу къагъэлъэгъонхэм фэшI шэн-хабзэхэр къыдалъытагъэх.

ЕплъыкIэхэр

Джымыкъо Тамбый итворчествэ, IэпэIасэхэм яIофшIагъэхэм къараIолIагъэхэр тшIогъэшIэ­гъоных. Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иминистрэ игуа­дзэу Кушъу Светланэ, зэлъа­шIэ­рэ сурэтышI-модельерэу СтIа­шъу Юрэ, лъэпкъ IэпэIасэу КIэдэкIой Нэфсэт, Дунэе Адыгэ Хасэм ипрезидент иуп­чIэжьэгъоу МэщфэшIу Нэдждэт, Адыгэ Республикэм испорт еджапIэу N 2-м итхьаматэу, Урысыем, Адыгеим язаслу­женнэ тренерэу Хъот Юныс, лъэпкъ общественнэ IофышIэхэу Едыдж Мэмэт, Чэтэо Ибрахьим, Тэхъу­тэмыкъое районым иадминистрацие культурэмкIэ и Гъэ­IорышIапIэ ипащэу Ацумыжъ Рус­там, Адыгеим культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу СтIашъу Сафыет, музеим иIофышIэу ХъокIо Ларисэ, нэмыкIхэр зэхахьэм къыщыгущыIагъэх.

ЯеплъыкIэхэр, зэфэхьысыжьхэр щыIэныгъэм къыпкъырэкIых. Уиныдэлъфыбзэ умышIэрэмэ сыдэущтэу уадыгэщта? Ащ шъхьафэу утегущыIэн фаеу зылъытэхэрэм таIукIагъ.

Адыгэ Республикэм, Къэрэщэе-Щэрджэсым язаслуженнэ артистэу ЛIыбзыу Аслъан пщы­нэмкIэ лъэпкъ орэдышъохэр зэхахьэм щигъэжъынчыгъэх.

— Джымыкъо Тамбый бэ­шIагъэу синэIуас, лъэпкъ гу­пшысэу иIэм итворчествэ къыгъэбаигъ, — къытиIуагъ ЛIы­бзыу Аслъан.

Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ фестиваль-зэнэкъокъоу «Адыгэ пшъашъ» зыфиIорэр тарихъым хэхьагъ. Ащ ехьылIэгъэ тхы­гъэхэр къыхэтыутыщтых. Непэ къыхэдгъэщмэ тшIоигъор зэкIэ пшъашъэхэм ядэхагъэ, яIэпэIэсэныгъэ адыгэ шъуашэр ащыгъэу къызэрэщагъэлъэгъуагъэр ары. Адыгэ шъуашэр гукъабзэкIэ ашIы, идэхагъэ щыIэныгъэм щытэлъэгъу.

ЕмтIылъ Нурбый.