Адыгэ шъуашэм и Мафэ фэгъэхьыгъэ зэхахьэхэр, къэгъэлъэгъонхэр Адыгэ Республикэм щэкIох.

КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къутамэ щызэхащэгъэ Iофтхьабзэм Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ икъулыкъушIэу, тарихъ шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу Теуцожь Нуриет, музеим ипащэ игуадзэу, Урысыем исурэтышIхэм я Союз хэтэу Сулейманова Фатимэ, музеим иIофышIэу ХъокIо Ларисэ хэлэжьагъэх.

Лъэпкъ шъуашэм уепIу

Адыгэ республикэ гимназием икIэлэеджакIохэр музеим къэкIуагъэх. Адыгэ шъуашэм, лъэпкъ тхыпхъэхэм ятарихъ на­хьышIоу зэрагъэшIэн ямурадэу къэгъэлъэгъонхэм яплъыгъэх.

ЗэлъашIэрэ сурэтышI-модель­ерэу, Адыгеим культурэмкIэ иза­служеннэ IофышIэу, рес­публикэм итын анахь лъапIэу медалэу «Адыгеим и Щытхъузехьэр» къы­зыфагъэшъошэгъэ СтIашъу Юрэ итворчествэ ехьы­лIэгъэ къэбар­хэр кIэлэеджакIохэм IупкIэу къа­фиIотагъ.

Шъуашэхэу «Нэфылъ бзыум», «Лащынэм», «Уцышъо дунаим», нэмыкIхэм Ю. СтIашъур къатегущыIэзэ, непэрэ псэукIэм ахэр зэрэдиштэхэрэр, мамыр щыIакIэм, чIыопсым икъэбзэныгъэ еплъыкIэу афыриIэр къыхигъэщыгъэх.

Хъулъфыгъэ адыгэ шъуашэу «Цыем», бзылъфыгъэ шъуашэу «Саем» ягугъу къызешIым, ­лъэпкъ шIэжьым гукIэ кIэлэеджакIохэр фищэхэ зэрэшIоигъом ынаIэ тыридзагъ. «Адыгэ Республик», «ТекIо­ныгъэм исаугъэт» зыфиIохэрэм уяплъынкIэ дахэх. КупкIэу яIэм сурэтышIыр къытегущыIэзэ, къэра­лыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъугъэм, мамыр щыIакIэм игъэпытэн зэкIэми зэдыряIофэу зэрэщытыр игупшысэхэм къащыхигъэщыгъэх.

Шъуашэу «Адыифыр». Нэр пIэ­пихэу ащ уеплъызэ, орэдыр зыфаусыгъэ адыгэ пшъашъэр нэгум къыкIэуцо. Шым къефэхи иду­най зыхъожьыгъэ пшъэшъэ ныбжьыкIэм иобраз щыIэныгъэм хэкIуакIэрэп. Пшъашъэм ыцIэ зэ­рэдахэм изакъоп, шIулъэгъу къабзэм игъашIэ кIэкIы зэрэхъугъэм, пшъашъэр къызыIэпызыгъэ кIалэм ыгу ихъыкIырэм уягу­пшысэ.

«Тыргъэтау», «Саусэрыкъо ишъуаш», «Кавказым итыгъэ игу­мэкIыгъохэр», фэшъхьафхэри щыIэныгъэм епхыгъэх. Кавказым итыгъэ ашъхьэщытэу ныр, кIэлэцIыкIухэр къэлъагъох. Мамыр псэукIэм идэхагъэ Ю. СтIашъум къыхигъэщызэ, иIофшIагъэхэмкIэ цIыфхэм алъыIэсы шIоигъу.

Тхыпхъэхэм, лIэкъо тамыгъэ­хэм ягъэпсыкIэ хэушъхьафыкIыгъэу сурэтышIым къегъэлъагъох. Адыгэ лIакъохэр къырыпшIэжьынхэу тамыгъэхэр зэрашIыщтыгъэ­хэр тарихъым хэкIокIагъэхэп, къытлъыIэсыжьыгъэх. Нэпэеплъ шIухьафтынхэм лIэкъо тамыгъэхэр ахэтэлъагъох. Щагу дэхьапIэхэм, унапчъэхэм тамыгъэхэр атедзагъэхэу къуаджэхэм бэрэ ащытэлъэгъух.

— Журналистхэм яIофшIэн фэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъоныр щыIэныгъэм къыхэсхыгъ. Шъачэ зэIукIэу щыкIуагъэм сызыхэла­жьэм гъэзетхэм ацIэхэр, телевидением афэгъэхьыгъэ сурэтхэр, тхыгъэхэр згъэфедагъэх, — къы­Iуагъ СтIашъу Юрэ. — Журналистхэм политикэм, экономикэм, культурэм, спортым, нэмыкIхэм афэгъэхьыгъэ Iофыбэ агъэцакIэ. ЧIыпIэ «плъырхэм» ащыкIорэ заохэм, зэпэуцуныгъэхэм ахэлажьэх.

ЩэIагъэ цIыфхэм къызыхагъэ­фэным, мамыр псэукIэр нахь дахэ шIыгъэным афэгъэхьыгъэ IофшIагъэхэм заригъэушъомбгъу зэрэшIоигъор Ю. СтIашъум зэIу­кIэгъум къыщыхигъэщыгъ.

УпчIэхэр

КIэлэегъаджэу СтIашъу Зурет япащэу кIэлэеджакIохэр музеим къэкIуагъэх. Алъэгъугъэр ашIо­гъэшIэгъонэу упчIабэ къатыгъ. Шъуашэхэр щыIэныгъэм «къы­щыгущыIэхэу» пшъэшъэжъыехэм ащыщ къыIуагъ.

Лъэустэнджэл Миланэ, Дэргушъэо Джэнэт, Аулъэ Иринэ, Джанхъот Эланэ музеим щалъэгъугъэр бэ. Адыгэ шъуашэм идэ­хагъэ, итарихъ нахьышIоу зэрагъэшIагъ.

ФэгушIуагъэх

Искусствэм иIофышIэу ХъокIо Ларисэ зэхахьэм къыщиIуагъ СтIашъу Юрэ къызыхъугъэ мафэм тефэу адыгэ шъуашэм и Мафэ Адыгэ Республикэм зэрэщагъэмэфэкIырэр.

Лъэпкъым, республикэм ясурэтышI-модельер цIэрыIор Iоныгъом и 28-м Гъобэкъуае къыщыхъугъ. ГукIи, псэкIи лъэпкъым, респуб­ликэм, мамыр щыIакIэм игъэдэхэн афэлажьэ. Нэм ылъэгъурэр гум шъхьапэ зэрэфэхъурэр музеим щыкIогъэ зэIукIэгъум щытлъэ­гъугъ. КIэ­лэцIыкIухэр къыдэп­лъыехэзэ сурэтышIым къедэIугъэх, упчIэжьэгъу ашIыгъ, шIоу щыIэр къыдэхъунэу фаIуагъ.

Теуцожь Нуриет, Су­лейманова Фатимэ, нэмыкIхэри СтIашъу Юрэ ыныбжь илъэс 91-рэ зэрэхъугъэм фэшI фэгушIуагъэх, нэ­пэеплъ шIухьафтынхэр фашIыгъэх.

«Адыгэ макъэм» еджэ­хэрэм ацIэкIэ СтIашъу Юрэ тыфэгу­шIо, инасып зыдилъэгъужьызэ бэрэ ташъхьагъ итынэу, иIофшIагъэхэм хахъо афи­шIы­нэу фэтэIо.

Опсэу, дунаим щызэлъашIэрэ Юр! Тхьэм уимурадхэр къыбде­-гъэхъух.