Адыгэ Республикэм къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэ зыхъугъэм ия I00-рэ илъэс ихэгъэунэфыкIын къыдыхэлъытагъэу КъокIыпIэм и Къэралыгъо музееу Москва дэтым «Республика Адыгея. Дорогами эпох и цивилизаций» зыфиIорэр къыщызэIуахыгъ.

Адыгэ Республикэм и ­Лъэпкъ музей ары проектым кIэщакIо фэхъугъэр, къэгъэлъэгъоныр чъэ­пыогъум и I5-м нэс кIощт.

Мы Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ, КъокIыпIэм и Къэралыгъо музей игенеральнэ пащэу Александр Седовыр, Адыгэ Республикэм иофициальнэ лIыкIоу Урысые Федерацием и Президент дэжь щыIэм ипшъэрылъхэр зыгъэцакIэу Фатима Романовар, общественнэ объединениехэм ялIыкIохэр, Москва щыпсэухэ- рэр ыкIи ащ ихьакIэхэр.

Къэгъэлъэгъоным икъызэIу­хын къыщыхагъэщыгъ Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ музей иэкспонатхэу КъокIыпIэм и Къэралыгъо музей изалхэм къащагъэлъагъохэрэр Адыгеим илъэпкъ байныгъэхэу зэрэщытхэр, ащ икультурэрэ игушъхьэлэжьыгъэрэ зэряпхыгъэхэр. Адыгеим ис IэпэIасэхэм яIоф­шIагъэ­хэм лъэпкъым идунэе­еплъы­кIэ, Темыр-КъохьэпIэ Кав­казым ичIы­пIэрысхэм ягъэ­псыкIэ, язэхашIэ зыфэдэр къып­лъагъэIэсы.

Адыгэ Республикэм и ЛIы­шъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ къызэгущыIэм, Къэралыгъо му­зеим ипащэхэмрэ иIофышIэ­хэмрэ республикэм ия I00-рэ илъэс ихэгъэунэфыкIын къызэрэдилъытэрэм тетэу гъусэныгъэ-зэдэлэжьэныгъэ пытэ къызэрэдыряIэм апае зэрафэразэр къыхигъэщыгъ. Ащ дакIоу тапэкIи научнэ-ушэтын Iоф­шIэнымкIэ, просветительскэ проект зэфэшъхьафхэмкIэ музеим дыриIэ зэдэлэжьэныгъэр лъигъэкIотэным республикэр зэрэфэхьазырыр къыхигъэщыгъ.

Пкъыгъо 500-м ехъу къэ­гъэлъэгъуапIэм къырахьылIагъ, ахэм ахэтых ювелирнэ IэшIа­гъэхэр, ижъырэ дышъэидэным ипкъыгъохэр, зэолIым шъуашэу нахьыпэм иIагъэр, Iэшэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэр, шыуа­нэр, адыгэ­хэм ятарихърэ якультурэрэ афэгъэхьыгъэ документхэр, атырахыгъэгъэ сурэт зэ­фэ­шъхьафхэр. Къэгъэлъэгъоным чIыпIэ гъэнэфагъэ щаубыты адыгэ IэпэIасэхэм аIэкIэ гъу­чIым хашIыкIыгъэ художественнэ пкъыгъо гъэшIэгъонхэм.

Москва щыкIорэ къэгъэлъэгъоным джащ фэдэу хэушъхьафыкIыгъэ чIыпIэ щеубыты адыгэ унэм, хъулъфыгъэ унэр (хьакIэщ) ыкIи бзылъфыгъэ унэр зэрэгъэпсыгъагъэхэр, джащ фэ­дэу пшъэшъэ унэм изытет зы­фэдагъэр къагъэлъагъо.

Адыгеим ижъыкIэ къыще­гъэжьагъэу итарихъ къэзыушы­хьатырэ артефактхэм бэ къа­Iуатэрэр. МыотIхэм — джырэ адыгэхэм ятэжъ пIашъэхэм искусствэ гъэшIэ­гъонэу яIагъэм гу лъыозгъэтэрэ пкъыгъохэу джэрзым ыкIи мы­жъо лъэпIэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэм ахэ­шIыкIыгъэхэр къэгъэлъэгъоным хэлъых.

Ащ нэмыкIэу Москва и Никитскэ бульвар тыгъуасэ къыщызэIуахыгъэ экспозицием Адыгеим ичIыопс гъэшIэгъон техыгъэ сурэтхэр щалъэгъунхэ алъэкIыщт. Анахь сурэттех дэгъухэм яIофшIагъэхэу респуб­ликэм ичIыопс нэгум къыкIэзгъэуцохэрэр бэу ащ хэлъых.

Адыгеир, Къэбэртэе-Бэлъ­къарыр ыкIи Къэрэщэе-Щэр­джэсыр зызэхащагъэхэр илъэси I00 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ игъэкIотыгъэ Iофтхьабзэу Москва щыIагъэм къызщэгущыIэм Урысыем и Президентэу Владимир Путиным къыхигъэщыгъагъ зекIоным ылъэныкъокIэ къош республикэхэм амал дэ­гъухэр зэряIэхэр.

Мы аужырэ илъэсхэм Адыге­им ипащэхэм федеральнэ гуп­чэм гъусэныгъэ дыряIэу джырэ уахътэм диштэрэ инфраструктурэу зекIоным тегъэпсыхьа-гъэр шIыгъэнымкIэ, цIыфхэу зызгъэпсэф зышIоигъохэр гъэ­рэзэгъэнхэмкIэ ящыкIэгъэ амал­хэр ягъэгъотыгъэнхэм пае Iоф­тхьэбзэ зэфэшъхьафхэр зэшIуахых.

АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу