Адыгеир Сыбыр пэчыжьэми…
Красноярскэ и Къэралыгъо академическэ къэшъокIо ансамблэу Михаил Годенкэм ыцIэ зыхьырэмрэ АР-м и Къэралыгъо орэдыIо къэшъокIо ансамблэу «Ислъамыемрэ» зэгъусэхэу Мыекъуапэ концерт къыщатыгъ. Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ пчыхьэзэхахьэр шIукIэ гум къинэжьынэу кIуагъэ. Лъэпкъхэр зэфэзыщэрэ Iофтхьабзэм ижъырэ адыгэ орэдхэр, тызыхэт лъэхъаным къыпкъырыкIыгъэ произведениехэр щыIугъэх. Сыбыр, адыгэмэ ялъэпкъ къашъохэр артистхэм къашIыгъэх.
ЕгъэжьапIэ фэхъугъэр
Концертхэм язэхэщэн фэгъэзэгъэ Гурам Квициния Адыгеим иныбджэгъушIу. ИкIэлэгъум орэд къыIощтыгъ, концертхэм ахэлажьэщтыгъ.
— Адыгеим, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым къэралыгъо гъэпсыкIэ яIэу зыпсэухэрэр илъэси 100 зэрэхъугъэр Кавказ шъолъырым дэгъоу щашIэ, — къытиIуагъ Гурам Квициния. — Зэкъош республикэхэм яблэкIыгъэ уахътэ, янеущрэ мафэ нахь игъэкIотыгъэу цIыфмэ алъыдгъэIэсыхэ тшIоигъоу концертхэр ретэгъэкIокIых. Апэрэ пчыхьэзэхахьэр Мыекъуапэ щыкIуагъ.
— Гурам Квициния бэшIагъэу синэIуас. «Налмэсым» сыхэтэу концертхэм сахэлажьэзэ тызэIукIэщтыгъ, — зэдэгущыIэгъур лъегъэкIуатэ Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо филармоние ипащэу, Урысыем изаслуженнэ артистэу, Адыгеим, Темыр Осетием — Аланием янароднэ артистэу Къулэ Мыхьамэт. — Тызэгъусэу Мыекъуапэ щызэхэтщэгъэ пчыхьэзэхахьэм лъэпкъхэр зэфищагъэх.
Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ ти ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат зыкIэтхэжьыгъэ Рэзэныгъэ тхылъым зэхахьэм къыщеджагъ. Ти ЛIышъхьэ ишIуфэс тхылъ къыщеIо дунаим щыцIэрыIо ансамблэу Сыбыр къикIыгъэм лъэшэу зэрэфэразэр, творчествэм хигъахъозэ тигъэгушIо зэрэшIоигъор.
Орэдым къашъор игъус
Пчыхьэзэхахьэр зезыщэгъэ Хьакъуй заремэ ансамблэу «Ислъамыер» IэкIыб къэралхэм зэралъыIэсырэр, лъэпкъ искусствэр къызэриухъумэрэр, художественнэ пащэу, композито- рэу Урысыем, Адыгеим янароднэ артистэу Нэхэе Аслъан зэхэщэн Iофыгъохэми зэрапылъыр къыIотагъэх.
Къоджэбэрдыкъо Мыхьамэт, Хьатхмэ я КъокIасэ, нэмыкIхэм афэгъэхьыгъэ пэсэрэ орэдхэр Къумыкъу Щамсудин, Шъымырзэ Казбек, Дзыбэ Руслъан, Агъыржьэнэкъо Саныет, Уджыхъу Руслъан, фэшъхьафхэм къыхадзагъэх.
Рапсодиеу «Хьагъэуджым изэфакIу» зыфиIорэр Адыгеим инароднэ артистхэу Лъэцэр Светланэрэ ХъокIо Сусанэрэ кIырагъэщыгъ. «Ныдэлъф мэкъамэхэр», адыгэ пщынэм, «Ислъамыем», фэшъхьафхэм афэгъэхьыгъэхэу Нэхэе Аслъан ансамблэм пае зэригъэфагъэхэр зэхахьэм щыIугъэх.
Артистхэу Мышъэ Анзаур, Эльдарэ Айдэмыр, Дер Абир, Нэгъой Азэ, фэшъхьафхэм пчыхьэзэхахьэр къагъэбаигъ. Къашъоу «Ислъамыер» къыхадзагъ Адыгеим изаслуженнэ артист- хэу Лъэустэнджэл Рузанэрэ Сихъу Руслъанрэ. Орэдым къашъор игъусэу ансамблэм фэшъхьаф къэшIыгъохэр къыгъэлъэгъуагъэх.
Красноярскэ зыгъэдахэрэр
Фольклорым, непэрэ псэукIэм къахэхыгъэ къашъохэу ансамблэм къышIыхэрэм Сыбыр ищыIакIэ нэгум къыкIагъэуцо. Михаил Годенкэм Сыбыр фэгъэхьыгъэ къашъоу ыгъэуцугъэхэм псэ апыт, къэшъуакIэ умышIэрэми, артистхэм уаригъусэу пчэгум уихьэ пшIоигъоу уахътэ къыхэкIы.
«ТетIысхьапIэм дэжь» зыфиIорэ къашъоу Аркадий Кондаковым ыгъэуцугъэр ныбжьыкIэхэм нахь афэгъэхьыгъ. Къашъохэзэ, уджыхэзэ нэIуасэ кIалэхэмрэ пшъашъэхэмрэ зэфэхъух, псэлъыхъо кIалэхэм шIулъэгъу къабзэм гукIэ зыфащэин алъэкIы. Пшъашъэхэм шэн-хэбзэшIухэр къагурэIох, шIулъэгъум тамэу къаритыгъэм зырагъэушъомбгъу ашIоигъу.
«Къэзэкъ къашъор», «Псынэм дэжь» зыфиIорэр, «Пшъэшъэ уджыр», «Къэгъагъ Iэрамыр дахэ зэрэхъугъэр», фэшъхьаф къашъохэри гум къегущыIыкIых. Адыгэ къашъоу «Удж хъураем» яхьыщыр урыс къашъори бгъэшIэгъонэу гъэпсыгъэ.
Зэкъошныгъэм, хэгъэгум идэхагъэ, мамыр щыIакIэм яхьылIэгъэ орэдыр «Ислъамыемрэ» Сыбыр иансамблэрэ къызэдаIозэ пчыхьэзэхахьэр кIэухым фэкIуагъ.
Краснодар ыуж Къыблэм, Темыр Кавказым Сыбыр иансамблэ концертхэр къащетых. Ансамблэм идиректорэу Паздниковам къытиIуагъ «Ислъамыем» иконцерт еплъызэ адыгэ лъэпкъ искусствэр лъэшэу ыгу зэрэрихьыгъэр.
— Джыри тызэIукIэ тшIоигъу, концертым титворчествэ къыгъэбаигъ, — къытаIуагъ Сыбыр иансамблэ ипащэхэм.
Адыгэ Республикэм культурэмкIэ иминистрэ иапэрэ гуадзэу Ольга Гавшинар, АР-м культурэмкIэ и Министерствэ иотдел ипащэу Шэуджэн Бэлэ концертым еплъыгъэх. Ансамблэм ипащэхэм, артистхэм гущыIэгъу афэхъугъэх.
— Искусствэм лъэпкъхэр зэрэзэфищэхэрэр мыщ фэдэ зэхахьэхэм нахьышIоу ащытэлъэгъу. Республикэ филармонием изал тIысыпIэ нэкI имыIэжьэу концертыр кIуагъэ, лъэпкъ пэпчъ искусствэр къызэриухъумэрэр пчыхьэзэхахьэм къыхэщыгъ, — къытиIуагъ Ольга Гавшинам. — Искусствэм шъолъырхэр зэфещэх, зэпэблагъэ ешIых.
Искусствэр зышIогъэшIэгъонхэу пчыхьэзэхахьэм еплъыгъэхэр артистхэм гущыIэгъу афэхъугъэх, зэхэуцохэрэ нэпэеплъ сурэтхэр атырахыгъэх.
ЕмтIылъ Нурбый.