Къэлэмыр къэсэзыгъэштагъэр бэдзэогъум и 13-м Абыдэ Хьисэ итхыгъэу «Къуекъо Налбый ар епэсыгъ» ыIоу «Адыгэ макъэм» къыхиутыгъэм сызеджэр ары.

СикIэлэгъу лъэхъаным тефагъ мы лIым ытхыхэрэм сяджэу, гущыIэ щэрыоу къыгъотыхэрэм саригъэгупшысэу, гу зылъысымытэгъэ пчъагъэмэ санигъэсы зэхъум. Къунчыкъохьаблэ икIэлэ пIу­гъэу, Къуекъо унагъом щапIугъэу, сэнаущыгъэ ин зыхэлъыгъэ тхакIоу, усакIоу, ыIорэр философскэ гущыIэкIэ къыгъэшъыпкъэ­жьэу, адыгэ литературэм пытэу хэуцогъэ Къуекъо Налбый Юныс ыкъом сыкъытегущыIэ сшIоигъу.

Сэ Налбый сшIэнэу зэрэхъугъэм къэбар гъэшIэгъон пылъ. 1966-рэ илъэ­сым Мыекъуапэ дэт кIэлэегъэджэ институтым иадыгэ отделение сычIэхьагъ. Апэрэ мафэхэм нэIуасэ тызэфэхъугъэх кIалэхэри пшъашъэхэри. Тэ тиунэкIэ(100 зиномерым) я 37-рэ унэм ис пшъашъэхэу Iэзэщыкъо Бибэ, Абрэдж Зарэ, Цундышк Розэ, Елена Малышевам нэIуасэ тафэ­хъугъ. Пчыхьэ горэм кIалэхэмкIэ ты­кIуагъ тинэIосэ пшъашъэхэм адэжь. Еленэ а уахътэм исыгъэп. Еджэн-общественнэ IофшIэнхэм тарыгущыIэу тыщысызэ Елена къихьажьыгъ. ГушIогъо-гумэкIыгъо горэм зэрэзэлъиубытыгъэр ынэмэ къакIэщэу тыкъыплъыхьи, тхылъ уцышъо цIыкIоу ыIыгъыр ыгъэсысызэ езбырэу къеджэу ригъэжьагъ. «Мэчэрэгъу чIыгур, мэчэрэгъу. Мэчэрэгъу, сыгум къыщекIокIы…» «Мыр зытхыгъэр шъошIа? Ар Къунчыкъопщым икъуаджэ къыщыхъу­гъэ усэкIо ныбжьыкIэу Къуекъо Налбый!» — къытиIуагъ ащ. ЗэIэпытхызэ тхылъ цIыкIум теджагъ, дгъэшIэгъуагъэ тхакIом игулъытэ чыжьэу зэрэплъэрэр, адыгабзэр дэгъоу зэришIэрэр. Джащ къыщегъэ­жьагъэу Налбый итворчествэ сыщы­гъуаз, итхылъмэ сяджэ.

Новеллэ зэхэтэу янэрэ ятэрэ апае ытхыгъэу «ЩымыIэжьхэм яшъон» («Вино мертвых») зыфиIоу 2002-рэ илъэсым къыдэкIыгъэм фэгъэхьыгъэу тхылъеджэ зэхахьэ тичылэу Гъобэкъуае щызэхащэгъагъ. Ащ сэри сигуапэу сыхэлэ­жьагъ, сыкъыщыгущыIагъ. А мафэм нэрылъэгъоу Налбый нэIуасэ сыфэхъугъ. Итхылъи гущыIэ фабэхэр къысфытыритхи къыситыгъагъ.

ЗгъэшIэгъуагъэр «Лъан» ыIуи къыкIэтхэжьыгъагъ. Икъоджэгъухэу Гъыщ Заурбэчрэ Къуекъо Асфаррэ ащыгъум къысаIогъагъ Налбый ичылэгъухэр арэущтэу зэреджэхэрэр. Ащ ыужи тхылъ пчъагъэ къыситыгъ «Лъан» ыIоу кIэт­хагъэу.

Лъэпкъым фэшъыпкъэу, ихъишъэ ышIэу, адыгагъэр зэрихьэу, нэиутэу гущыIэу, цIыфмэ шIу къадэхъу зэрэшIоигъор къыхэщэу щытыгъ Къуекъор. Драматургием зыщиушэтыгъ. Ипьесэхэр театрэм щигъэуцугъэх, апэрэ адыгэ кином исценарие ары зытхыгъэр. Мыщ лъэпкъым къырыкIуагъэр къыщыриIотыкIыгъ. Налбый зыщашIэщтыгъэр ихэку закъоп, зэрэдунаеу икъэбар Iугъагъэ.

Философскэ гупщысэ зиIэ статьяу, очеркэу ытхыгъэхэм адыгэ намысыр къызэрэуухъумэщтыр ащыпхырыщыгъ.

Хабзэ зэрэхъугъэу, цIыфыр щымыIэ­жьы зыхъукIэ игъэхъагъэхэм татегущыIэнэу етэгъажьэ. Ащ фэд Налбый. Ау шъыпкъагъэ хэлъэу зытетым тетэу къет­хы Абыдэ Хьисэ: «ЦIыфхэм къахэ­нэжьыщтыр шъыпкъэныгъэу, псэпэшIагъэу уиIэр, цIыфыгъэу, лIыгъэу пхэлъыр ары». Тэрэз!

Арышъ, сыгу къыздеIэу десэгъаштэ янэм лIэу къылъфыгъэ Хьисэм. ЦIыфыбэ зыIухьэрэ чIыпIэ къыхэхыгъэу Налбый исаугъэт агъэуцунэу тефэ шъыпкъ.

ЛIэшIэгъум зэ къыхэфэгъэ цIыфым, Къуекъо Налбый ар къылэжьыгъ!

СтIашъу Майор. Гъобэкъуай.