Анахь пэрытхэм ащыщ
![Image description](images_upload?image_name=2022/07/scale_1200-4.jpg)
ЗэфэшIыгъэ Iахьзэхэлъ обществэу «Радуга» зыфиIоу Мыекъопэ районым итыр гъэфэбапIэм чIэт хэтэрыкIхэм якъэгъэкIынкIэ Адыгеим ипредприятие анахь пэрытхэм ащыщ.
Ащ игенеральнэ директорэу Джарымэкъо Хъызыр къызэрэтиIуагъэмкIэ, мы аужырэ илъэситIум нэшэбэгум икъэгъэкIын ары зыдэлажьэхэрэр, ар мы мафэхэм нахь федэу къыхахыгъ. Ащ лъапсэ фэхъугъэр непэ экономикэм ылъэныкъокIэ къиныгъоу тызыхэтыр ары. Мыщ ыпэкIэ помидорыр ыкIи щыбжьыир бэу къагъэкIыщтыгъ. Илъэсым къыкIоцI щэгъогогъо лъэхъан-лъэхъанэу лэжьыгъэр аугъоижьы. ГъэрекIо зэкIэмкIи нэшэбэгу тонн 1800-рэ къахьыжьыгъ. Мы илъэсми а къэгъэлъэгъоным къыщамыгъэкIэнэу мэгугъэх. Джащ фэдэу экономикэр зыпкъ зиуцожьыкIэ помидорым ыкIи щыбжьыим якъэгъэкIын фежьэжьыщтых.
Хъызыр тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, продукцием иIугъэкIынкIэ гумэкIыгъо щыIэп, бэу къыкIэупчIэх. Краснодар нэшэбэгу къызщагъэкIырэ комбинатхэр бэу дэтых нахь мышIэми, «Радугэм» ипродукцие идэгъугъэ ыкIи иIэшIугъэ зэрэзэлъашIагъэм къыхэкIэу процент 80-р мы къалэм къикIыхэзэ ащэфы. Джащ фэдэу Москва, Ростов хэкум ащэ, Адыгеири мы продукцием щыкIэрэп. Джащ фэдэу Мыекъуапэ щызэхащэрэ ермэлыкъым предприятиер ренэу хэлажьэ, цIыфхэр къыфэразэх.
ГъэфэбэпIэ комплексыр зэкIэмкIи гектари 6 мэхъу, непэрэ щыIакIэм диштэу Iэмэ-псымакIэхэмкIэ зэтегъэпсыхьагъ, автоматикэ шIыкIэм тетэу минеральнэ чIыгъэшIухэр къагъэкIыхэрэм арагъэгъотых. ХэтэрыкIыр экологием ылъэныкъокIэ къабзэу щыт, химие рахьылIэрэп, ащ пае мы продукцием къыкIэупчIэх.
— КъэкIыхэрэм якъэухъумэнкIэ чIыгъэшIоу ыкIи биометодэу дгъэфедэрэм мылъкушхо атекIуадэ, — еIо Хъызыр. — Мазэ къэс чIыгъэшIу тонн 20 фэдиз къэтэщэфы, зы килограммым соми 150-рэ ыуас. Нэшэбэгум икъэгъэкIын ахъщэшхо пэIохьэ. Арэу щыт нахь мышIэми, типродукцие ыуасэ зэрэхэтымыгъэхъощтым тыпылъ, сыда пIомэ цIыфхэм яамал зыфэдэр къыдгурэIо, — еIо Хъызыр.
Нэшэбэгум икъэгъэкIын имызакъоу предприятием чъыгхэтэ гектар 25-м мыIэрысэ къыщегъэкIы. Зы гектарым чъыг 670-рэ телъытагъ. МыIэрысэм икъэгъэкIынкIэ тикъэралыгъо щагъэфедэрэ технологие пэрытхэр къызфагъэфедэх. Италием итехнологие елъытыгъэмэ, чIыгъэшIухэр нахь макIэу рахьылIэх. Ащ нэмыкIэу мыIэрысэ лъэпкъ кIасэхэу «флорина», «либерти», «айдеред» зыфиIохэрэр къагъэкIых. КъызэраIорэмкIэ, мы лъэпкъхэр IыгъыгъошIух ыкIи узыр шIурышIукIэ къяуалIэрэп. ХьацIэ-пIацIэхэм къаIэкIэхыгъэным пае ахэм яшIушIэх. МыIэрысэр Адыгеим щыIуагъэкIы, ежьхэм ятранспорткIэ зыпарэми ащэрэп, къакIохэзэ ащащэфы.
Предприятием нэкъокъогъоу иIэхэм Хъызыр къагъащтэрэп, сыда пIомэ япродукцие идэгъугъэкIэ бэмэ зэлъашIагъ ыкIи брендыцIэр къылэжьыгъ.
IофшIакIохэм зэращыкIэхэрэри гумэкIыгъо шъхьаIэу щыIэхэм ащыщэу пащэм къыIуагъ. Анахьэу агрономхэр ыкIи рабочэхэр гъотыгъуаех. ЛэжьэпкIэ дэгъу араты нахь мышIэми, ыпэкIэ Iоф зэрашIэщтыгъэм фэдэу джы щыIэ ныбжьыкIэхэм гугъу зырагъэхьынэу фаехэп.
Предприятием ипащэ гъэфэбэпIэ бизнесым ылъэныкъокIэ кIэу къежьэрэм лъэплъэ. Илъэс заулэкIэ узэкIэIэбэжьмэ Голландием щыкIогъэ къэгъэлъэгъоным хэлэжьагъэх ыкIи Iэмэ- псымэхэр ащ къыращыгъэх. Италием, Францием ащыIэ гъэфэбэпIэ хъызмэтшIэпIэ зэтегъэпсыхьагъэхэм ащыкIорэ къэгъэлъэгъонхэм предприятием иагроном ахэлажьэ. Ащ нэмыкIэу зэфэшIыгъэ Iахьзэхэлъ обществэу «Радугэм» игъэхъагъэхэр илъэс зэкIэлъыкIохэм щытхъу тхылъхэмкIэ Урысыем ыкIи Адыгеим къыщыхагъэщыгъ.
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат мы лъэныкъом епхыгъэу шъолъырым ипредприятие инхэм лъэшэу ынаIэ атет, муниципальнэ ермэлыкъхэм уасэхэм къащыгъэкIагъэу социальнэ мэхьанэ зиIэ гъомылапхъэхэр республикэм ащыIуагъэкIынхэм иIахьышIу хешIыхьэ. Ащ нэмыкIэу цIыфхэм IофшIэпIэ чIыпIэхэр ашIомыкIодынхэм фэшI бизнесым хэщагъэхэм къэралыгъо IэпыIэгъу арагъэгъоты.
КIАРЭ Фатим.