Бэдзэогъур

Гъэмэфэ агурэ мазэр пытэу ылъэ теуцуагъ: фабэр къытэлыжьэу къетIупщы; тыгъэр чэфылэ-цэкъал; жьы стырыр —гопэгъу; чIыопсым псынкIэу ыгу хагъэ­кIыгъэу зыкъызэблехъу. Жьыхьарзэ гуа­ом нэрэ-Iэрэм зыкъеIэты, огум ынэгу къызэхэхьэ, тыгъэр пшъыгъэу мэбзэхы, ощхыцэ цэшхохэр тып-сыпэу къыре­тIупщых.

ЕмышIэ-шIумышIэ сабыйхэр гушIом зэлъиштагъэх. ЯджэгупIэ пчэгу ыбгъукIэ курбыпIэм такъикъкIэ псэу щыуцуагъэм, псычэтым фэдэу, «зыщычIаIу» — хэпкIэх, хэгъуалъхьэх, къэубытыжьых джы пфэлъэкIыщтмэ?!

Ау фэмыяIохэми, гъынагъэ зырагъэшIызэ, ны-тыхэм, нахь такъыр шы-шыпхъухэм унэм ахэр ралъэшъожьых.

МыдыкIэ, мэзитIу Iэпэ-цыпэм къемыщхыгъэ уаер къыритIупщыгъэу щалъэкIэ къырекIыхы. ПчыкIэр мэхъопскIы, шыблэр мэгъуагъо. Псэ зыпытыр мэIасэ. Шъхьан­гъупчъэм уIутэу дунаим ухэплъэми, о­ешхоу мыхъэр зыпыхъыкIэу, чъыгхэр «зыгъэщэIоу», къэгъагъэхэр изыкIыкIырэм тIэкIу гур къефызы.

КIым-сым. Гъэмэфэ гопэгъу лъэшыр «пхъэнкIыпхъэшхокIэ» ощхым зэкIефэ. ЦIыфыпсэ щыIэп. ПчыкIэ-шыблэ уаем ухэмытмэ нахьышIу.

Бэдзэогъур зэрэлъэшыр мы сыхьатыпэм къыгъэнэфагъ. Аужыпкъэм, губжыпи, къалэм икъокIыпIэ лъэныкъокIэ ошъуцэшхохэр зимышIэжьэу щыритэкъухьагъэх. Фэбэшхомрэ нахь жьы чъыIэтэгъэ дыигъэмрэ зэутэкIхи, мыхъэр агъэхъагъ. Арыба гъэмафэм ихабзэр — нэгушIо шъхьагъушъэ чэф пшIошIызэ, къызэхишIыхьэщт, «джынэкъашъо» ышIэу. Ау чIыопсым шIагъо иIэп — ощхи, ошIуи, оси, чъыIи пчъагъэу зэхэлъ, зэрэфаеу зыщыфаем зызэблехъу. Ау Тхьэм те­лъэIу Iэягъэм тыщиухъумэнэу.

Сыхьат зыщыплIым дэгъоу зызыритэ­къухьэжьыгъэ уж, дунаир игуапэ дигъэ­кIыгъэу Iэсэжьы фежьагъ, псэ зыпыт пстэуми гужьдэкIыгъо агъотыгъ.

Дзэукъожь Нуриет.

Ти Адыгей

Адыгеим къэралыгъо гъэпсыкIэр ыгъотыгъэу зыщыIэр бэдзэогъум и 27-м илъэси 100 мэхъу.

Адыгэ Республикэм мамырныгъэр, зэгурыIоныгъэр, цIыф лъэпкъхэм язэ­къош­ныгъэ тапэкIи щыпытэнэу, тимэщ багъоу, тигъэщ гуапэу, тшIоигъор IэкIэ дгъэчъэу, акъыл-амал, шIэныгъэ-гъэсэныгъэкIэ тымыхъуапсэу, псауныгъэр лъэпкъым ипчъаблэу, дахэу, тапэкIэ тылъыкIотэнэу, зауи, бани, цIыфыгъэнчъагъи чIым текIодыкIынхэшъ, тыдэрэ чIыналъи щымамырынэу, хэгъэгухэр зэшIунхэу, зэо жъалымхэр щымыIэнхэу тэлъаIо.

Республикэм имэфэкI дахэкIэ пстэуми тыгу къыддеIэу тызэфэгушIо. ШIур, тхъагъор тигъогогъунэу, лъэгэпIэ инхэм Адыгеир анэсынэу фэтэIо.

Тыгъэр пчыхьэрэ къызфызэтеуцогорэр

Тхыд

Тыгъэр пчыхьапэм, зы лъэхъан горэм, къэуцугоу, ошъо чапэм заулэрэ итэу зэрэщытым гу лъыптагъа?

Арэущтэу зыкIэхъурэр мары.

Сэтэнаерэ зы нарт шъошIэ кIалэрэ зэнэкъокъугъэх. Зым: «Непэ сае сыдын», — ыIуагъ.

Ар ышIэу Сэтэнае фэшъхьаф щыIэгъэщтэп аIо.

Адырэм: «Зы мафэкIэ уанэ сшIын», — ыIуагъ.

Мэфэ реным шъхьадж зыфэгъэзагъэм ыуж итэу щысыгъэх.

Нарт кIалэр шъошIэ Iазэ блэкIыгъэу щытыти, ишIэн зэкIикъуи тIысыжьыгъэ.

Тыгъэр ошъо чапэм нэсыгъэу, Iоф­шIэнэу къыфэнагъэр тIэкIу ымыухынкIэ енэгуе зэхъум.

— О, Тыгъэ, зэ укъызэтеуцуагъэмэ! — ыIуагъ Сэтэнае.

А лъэхъаным аIорэр хъу хабзэти, тыгъэр тIэкIу къызэтеуцуи, идын къыпаплъэу зы чIыпIэ итыгъ.

Мафэм бэрэ зэтесыгъэти, Сэтэнае хьазырэу пшъыгъэн, пэгъэн фае. Къэтэджи, лъэшэу зызэкIищи, сэе шIыгъакIэр зыщилъи нарт кIалэр къыригъэплъыгъ.

— ЗэраIорэм утет, Сэтэнай! ШIоу бгъэчъыгъэ! — нартым къыриIуагъ. (Нартхэр. Апэрэ том).

Усэ-орэдхэм зятэжъугъэгъэIэт!

ЯхъулIэ Сэфэр

Адыгееу сикIас

ЩыIэныгъэм ипшыс, сидунай иорэд, Сыгу къэпIэтэу сигъашIэ бгъэраз. СызыпIугъэу, сихэку, сянэ лъапIэм уфэд, Адыгееу сигупсэу, сикIас.

О Россием инурэ тыгъэшхоу пшъхьащыт, Огу къаргъом нэфылъыр лъэIэс. Уипсыорхэм афэдэ дунаим темыт, Адыгееу сигупсэу, сикIас.

Дышъэ губгъор, хым фэдэу, жьы макIэм дэуалъ, Батыр щытхъур егъашIэм мыкIуас. Жъогъо плъыжьыр уигъогоу о ренэу къыпфабл, Адыгееу сигупсэу, сикIас.

Къушъхьэ сыджхэм зэфэдэу ошъогум зарат, Шъоф гъэбэжъухэм сыгу агъэраз, Коммунизмэ гъэпсыным иIоф удэлажь, Адыгееу сигупсэу, сикIас.

МэщбэшIэ Исхьакъ

Адыгэхэр

Щэпсэух дунаим адыгэ лъэпкъхэр, Дахэшъы дахэ ягугъэ нэпкъхэр.

Тыгъэм кIэгушIух. ОщхышIуи паплъэх, Яхьэсэ шIагъи чIылъэм щэшъхьалъэ.

ЦIыфыр къафэхъумэ, гушIуагъом пае, ШхончкIэ ошъогум, огум дэуаех.

Насып къежьапIэр чъыгкIэ фаублэ, КъыфэкIмэ, блэкIрэм фэхъун жьаупIэ.

Щэпсэух дунаим адыгэ лъэпкъхэр, Дахэшъы дахэ ягугъэ нэпкъхэр.

Насыпым фэкIох, ер IуагъэзыкIы, Щынапхэм ыпсэ лIыгъэм IуестыкIы.

Тыжьын бгырыпххэр — тыгъэпсы блэрых, Къамэу аголъхэр пыйкIэ хьазырых.

Джы къызнэсыгъэм, зэман блэкIы­гъэм Игын гъозымэу тэ тызхэтыгъэм

Ибэлахь гуIи тынэгуи кIэкIрэп, Игугъуи тэшIы. ТымышIыни тлъэкIрэп.

Щэпсэух дунаим адыгэ лъэпкъхэр Дахэшъы дахэ ягугъэ нэпкъхэр.

Тыгъэм кIэгушIух. Ощхбыби паплъэх. Яхьэсэ шIагъи кIырэу мэшъхьалъэ.

«ЛIы хъущтых!» аIоу сабыйхэр апIух, ЯчIылъэ гъогуи хьалэлэу акIу.

НэкIубгъор зыгъэхьазырыгъэр Мамырыкъо Нуриет.