Социальнэ зэзэгъыныгъэм шIуагъэ къытэу республикэм Iоф зэрэщишIэ­рэм мэхьанэшхо иI. Аужырэ илъэситIум ар къызфэзгъэфедэхэрэм япчъагъэ зэхапшIэу хэхъуагъ.

АР-м IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ и Министерствэ къызэритыгъэмкIэ, 2021-рэ илъэсым унэгъо 714-мэ ащ фэдэ социальнэ зэзэгъыныгъэм адыкIэтхагъэх, федеральнэ ыкIи республикэ бюджетхэм къыхэхыгъэу сомэ миллион 86-рэ аратыгъ. Мы илъэсыр къызихьагъэм къыщыублагъэу а амалыр нэбгыри 149-мэ къызыфагъэфедагъ. Сомэ миллион 36-рэ ащ пэIуагъэхьагъ.

2021-рэ илъэсым мыщ фэдэ IэпыIэгъу къызэратыгъэхэм ащыщэу Адыгэкъалэ щыпсэурэ Биданыкъо Марет гущыIэгъу тыфэхъугъ.

Марет модельерэу еджагъ, нэужым дакIоу, бзакIоу сэнэ­хьатхэр зэригъэгъотыгъэх, дэным епхыгъэ курс зэфэшъхьаф­хэр къыухыгъэх. ЫгукIэ зыфэщэгъэ сэнэхьатыр къыхихынымкIэ янэ ищысэтехыпIагъ. СигущыIэгъурэ ишъхьэгъусэрэ кIэлэцIыкIуи 4 зэдапIу.

— СиIофшIэн апэ Краснодар щезгъэжьагъ, — къеIуатэ Биданыкъо Марет. — Сыда пIомэ, ащ тыщыпсэущтыгъ. ДэпIэ цIыкIу къызэIусхыгъэу, цIы­фыбэ къысэуалIэщтыгъ, сиIоф дэгъоу кIэкIыщтыгъ. Ау ящэнэрэ сабыир къызысфэхъум, апэрэри еджапIэм чIэхьанэу зэхъум, ар зэфэсшIыжьыгъ ыкIи сишъхьэгъусэ зыдэщыщ Адыгэкъалэ къэдгъэзэжьыгъ тыщыпсэунэу. Инстаграм нэкIубгъор нахь зэлъашIэу зыщэтым, ар дэгъоу згъэфедэщтыгъ ыкIи унэм сыщыдэщтыгъ. ЯплIэнэрэ сабыйри къыспыфагъ, заказхэр бэу си­Iэхэу IофшIэныр нахь къысэхьылъэкIы зыхъукIэ сянэ къыз­деIэщтыгъэ.

Джаузэ уахътэр лъыкIотагъ ыкIи игъо къызэсым Марет исабый нахьыкIэр кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм чIэхьагъ. СигущыIэгъу къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, кIэлэцIыкIухэм зыкъаIэтыгъ, ахэм япIункIэ, якъещэкIынкIэ ипщырэ игуащэрэ лъэшэу IэпыIэгъу къызэрэфэхъухэрэми ишIуагъэ къекIы. Уахътэр къебэкIы зэ­хъум, Адыгэкъалэ дапIэ къыщызэIуихынэу рихъухьагъ.

— ДапIэр зычIэтыщт унэр бэджэндэу къэзгъотыгъ, — къе­Iуатэ Марет. — Ау ащ чIэз­гъэуцон фэе оборудованиер икъоу зэзгъэгъотышъущтыгъэп. Сэ унэм щызгъэфедэхэрэр ащ фэдэ IофшIэнымкIэ цIыкIуIох. Ащ тефэу сигуащэ ипшъэшъэгъу тадэжь къэкIуагъэу сигумэкIыгъо зызэхехым, программэу «Со­циальнэ зэ­зэгъыныгъэр» зэ­рэщыIэр, ащ ишIуагъэ къызэрэсэкIыщтыр къысиIуагъ.

Нэужым тхылъхэм ягъэпсын Марет фежьагъ. Адыгэкъалэ иадминистрацие иIофышIэхэу ащ фэ­гъэзагъэхэм дэгъоу пстэури къыгурагъэIуагъ, къыдеIа­гъэх, ащкIэ ахэм афэраз. Ащ фэдэ ахъщэ IэпыIэгъур зэраты хабзэу агъэнэфагъэхэм тигущыIэгъу къахеубытэти, сомэ мин 250-рэ иунэе бизнес цIыкIу ыгъэпсыным ыкIи сомэ мин 30 егъэджэн курсхэр ыкIунхэм апае къы­ратыгъ.

— ЧIыпIэ зэжъум сикIынымкIэ, сиIоф егъэжьапIэ фэсшIынымкIэ социальнэ зэзэгъыныгъэм ишIуа­гъэ къысэкIыгъ. Къы­са­тыгъэ ахъщэм мы дапIэм чIэт оборудованиеу шъулъэгъурэр зэкI пIоми хъунэу къырысщэфыгъ. КъызыщызэIусхыгъэ чIы­пIэм сицыхьэшхо темылъыгъэми, дэгъоу къычIэкIыгъ, сиIоф­шIэн зэтеуцуагъэ. Сызэрэпсэун икъун джы къэсэгъахъэ.

Марет къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, Адыгэкъалэ щыпсэухэрэм мы дапIэр ящыкIэгъэ дэдэу щытыгъэн фае илъэсым къыкIоцI Iухьэ-IукIэу зэрэхъугъэмкIэ. Ащ къызэрэшIошIыщтыгъэр дапIэм зыгорэ къыIухьэмэ, телефонкIэ къыфытеонышъ, унэм къикIызэ къэкIон, ащ ифэIо-фашIэ фигъэцэкIэнэу арыгъэ. ДапIэр къызэIуихы зэхъум ащ Iоф зыщишIэщт уахътэу тыритхагъэр пчэдыжьым 10-м щегъэ­жьагъэу пчыхьэм 7-м нэс нахь мышIэми, джы зэрэхъугъэмкIэ, сыхьатыр 8-м къэкIошъ, пчыхьэм 8-м шIокIыгъэу чIэкIыжьы. Ащ дакIоу заказэу иIэхэм афыримыкъу зыхъукIэ янэ IэпыIэгъу къыфэхъу.

Биданыкъо Марет къэралыгъо ахъщэ IэпыIэгъоу къыратыгъэм ишIуагъэкIэ ылъэ теуцон, иунагъо зэриIыгъын къыгъэхъэн зэрилъэкIыгъэм рэгушхо.

Шъугу къэдгъэкIыжьын, «Социальнэ зэзэгъыныгъ» зыфиIорэ къэралыгъо социальнэ Iэ­пыIэгъур зыфэгъэхьыгъэр уры­псэун зэрэплъэкIыщт ахъщэ анахь макIэр къызыIэкIэмы­хьэхэрэм адеIэныр ары. Пособиеу къатыхэрэм мыр зэратекIырэр цIыфым ежь-ежьырэу зиIыгъыжьын амал зэрэритырэр ары. Мыщ къыдыхэлъытэгъэ ахъщэр зыпэIубгъэхьащтыр гъэ­нэфагъэ.

Социальнэ зэзэгъыныгъэм къыдыхэлъытэгъэ ахъщэм 2022-рэ илъэсым бэдзэогъум и 1-м къыщегъэжьагъэу хагъэхъуагъ ыкIи ар сомэ мин 350-м на­гъэсыгъ.