Экономикэм ихэхъоныгъэкIэ мэхьанэшхо яI
Адыгэ Республикэм и Мафэхэу ФедерациемкIэ Советым щыкIохэрэм адиштэу СФ-м и Комитетэу экономикэ политикэм фэгъэзагъэм зэхищэгъэ зэхэсыгъор зыфэгъэхьыгъагъэр джырэ инфраструктурэм изэхэщэн ары. ФедерациемкIэ Советым и Комитет итхьаматэу Андрей Кутеповым ар зэрищагъ.
Зэхэсыгъом хэлэжьагъэх Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, ФедерациемкIэ Советым и Комитетэу экономикэ политикэм фэгъэзагъэм итхьаматэ игуадзэу, Адыгеим ыцIэкIэ СФ-м хэтэу Хъопсэрыкъо Мурат, Адыгэ Республикэм ыцIэкIэ сенаторэу Александр Наролиныр, Адыгеим и Къэралыгъо Совет —Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, республикэм и Премьер-министрэ ипшъэрылъхэр зыгъэцакIэу КIэрэщэ Анзаур, шъолъырым ихэбзэ къулыкъухэм ялIыкIохэр.
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пэублэ гущыIэу къышIыгъэм ФедерациемкIэ Советым и Тхьаматэу Валентина Матвиенкэм, зэкIэ сенаторхэм Адыгеим зигъо Iофыгъохэу къыщыуцухэрэм язэшIохынкIэ IэпыIэгъу къызэрафэхъухэрэм, анаIэ къызэратырагъэтырэм апае зэрафэразэр къыщыхигъэщыгъ. Джащ фэдэу КъумпIыл Мурат къыхигъэщыгъ республикэмрэ парламентым иапшъэрэ палатэрэ язэдэлэжьэныгъэ шIуагъэу къытырэр къызэраушыхьатырэр кIэуххэу ахэм афэхъухэрэм. Республикэм и Мафэхэу ФедерациемкIэ Советым 2016-рэ илъэсым щыкIуагъэхэм ялъэхъан аштэгъэгъэ унашъохэр зэкIэ щыIэныгъэм щагъэцэкIагъэх. Мыщ дэжьым къэIогъэн фае республикэм хэкIыпIэхэр къыгъотыхэзэ ежьежьырэу къэуцурэ Iофыгъохэм ащыщыбэхэр зэрэзэшIуихыхэрэр.
«Республикэм хэхъоныгъэ ешIы, цIыфхэм щыIэкIэ-псэукIэу яIэр нахьышIу мэхъу, промышленнэ производствэм ииндекс хэхъо. ДжырэкIэ сомэ миллиард 77-рэ зытефэрэ инвестпроектхэр зэкIэ щыIэныгъэм гъэцэкIагъэ щэхъух. Мыщ дэжьым къэIогъэн фае гугъэпIэ инхэр экокурортэу «Лэгъонакъэрэ» промышленнэ паркэу Тэхъутэмыкъое районым щашIыщтымрэ зэрятпхыхэрэр. А проектышхохэм язэшIохын амал къытыщт зекIоным ыкIи экономикэм хэхъоныгъэ ашIынымкIэ. НепэкIэ инвесторхэу а проектхэм къахэлажьэ зышIоигъохэр щыIэх. Пстэуми апэу гъогухэр, транспорт зэхэкIыпIэхэр шIыгъэнхэм ылъэныкъокIэ ары», — къыIуагъ республикэм и ЛIышъхьэ.
Ащ нэужым къэгущыIагъ АР-м экономикэ хэхъоныгъэмкIэ ыкIи сатыумкIэ иминистрэу Шэуджэн Заур. 2020 — 2024-рэ илъэсхэм Адыгэ Республикэм исоциальнэ-экономикэ хэхъоныгъэ иунэе программэу УФ-м и Правительствэ ыухэсыгъэм тегъэпсыхьагъэу инфраструктурэ проектхэр гъэцэкIагъэ зэрэхъухэрэм иIофыгъо игъэкIотыгъэу ар къыщыуцугъ.
Республикэм хэхъоныгъэ ышIынымкIэ анахь мэхьанэшхо зэратыхэрэм ащыщ промышленнэ шъолъырэу Тэхъутэмыкъое районым щагъэпсыщтыр.
Ащ гектари 194-рэ ыубытыщт, нэужым игъорыгъозэ гектар 1000-м нагъэсын мурад яI.
Проектым епхыгъэ IофшIэнхэр аублэгъахэх. Инфраструктурэм игъэпсын ары ахэр зэпхыгъэхэр.
Ащ нэмыкIэу пшъэрылъыбэмэ язэшIохын фэгъэзэгъэщт паркэу «Ромекс — Теучежский» зыфиIорэр мэлажьэ. Промыш-леннэ проект заулэ а чIыпIэм щызэшIуахын ямурад. Адыгэкъалэ, Тэхъутэмыкъое ыкIи Теуцожь районхэм цIыфхэр зычIэсыщтхэ ыкIи социальнэ мэхьанэ зиIэ унэхэм яшIын ащэкIо.
Проектхэу рахъухьагъэхэр пхыращынхэм пае хэбзэ къулыкъухэм инфраструктурэр нахь Iэрыфэгъу зэрэхъущтым елъытыгъэ Iофыгъохэу къэуцухэрэр зэшIуахых. ГущыIэм пае, ПАО-у «Россети» зыфиIорэм дашIыгъэ зэзэгъыныгъэм къызэрэдилъытэрэм тетэу сомэ миллиарди 2,5-р электроподстанциищмэ язэтегъэпсыхьан, джащ фэдэу электричествэр зэрыкIорэ линиехэм яшIын апэIуагъэхьащт.
Гъэстыныпхъэ шхъуантIэр тэрэзэу, икъоу алъыгъэIэсыгъэным иIофыгъо зэшIохыгъэ хъуным пае газрыкIуапIэмрэ газгощыпIэ станциеу «Новый Сад» зыфиIорэмрэ яшIын макIо, ар 2023-рэ илъэсым атIупщынэу ары.
Мыщ дэжьым къэIогъэн фае газгощыпIэ станциищмэ язэтегъэпсыхьан гъэпсынкIэгъэным иIофыгъо зэшIохыгъэн зэрэфаер.
Адыгеим ихэбзэ къулыкъу-хэм ялIыкIохэм сенаторхэм зафагъэзагъ инвестиционнэ Iофтхьабзэхэм язэшIохынкIэ пIалъэхэр нахь гъэкIэкIыгъэнхэмкIэ IэпыIэгъу къафэхъунхэу. Зигугъу тшIырэр ГРС-у «Псэкъупс», «Хьащтыку» ыкIи «Прикубанскэр» зэтегъэпсыхьэгъэнхэмкIэ Iофтхьабзэхэм язэшIохын ары.
Транспорт инфраструктурэм ихэхъоныгъэ фэгъэхьыгъэу къыхэмыгъэщыгъэмэ мыхъущтыр экокурортэу «Лъэгъонакъэ» зэрашIыщтым телъытагъэу республикэм къихьэрэ зекIохэм япчъагъэ нахьыбэ зэрэхъущтыр къыдэлъытэгъэн зэрэфаер ары. Ащ къыхэкIэу джырэкIэ агъэфедэрэ автомобиль гъогухэр зэтегъэпсыхьэгъэнхэ, кIэхэр шIыгъэнхэ фае. Транспорт инфраструктурэм ихэхъоныгъэкIэ анахь мэхьанэ зэратырэ Iофтхьабзэхэм ащыщ къалэу Мыекъуапэ иурамэу Хьахъуратэм ыцIэкIэ щытым иавтомобиль гъогу изэтегъэпсыхьан. Федеральнэ автомобиль гъогуитIу ащ зэрепхы. Зыгъэпсэфыгъо лъэхъаным гъогухэм транспортэу чэщ-зымафэм арыкIорэр мин 23-м шIокIы. АвтотуристхэмкIи республикэм икъэлэ шъхьаIэ щыпсэухэрэмкIи пэрыохъуныгъабэ ащ къыпкъырэкIы.
Адыгэ Республикэм къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэ зыхъугъэм ия 100-рэ илъэс зыщыхагъэунэфыкIыщтым ехъулIэу мэфэкIым изыфэгъэхьазырын, ирегъэкIокIын афэгъэзэгъэ комитетым къыдыригъэштагъ а гъогур зэтегъэпсыхьан зэрэфаем. 2023-рэ илъэсым федеральнэ IэпыIэгъу къаратыным иамал ФедерациемкIэ Советым зэхэсыгъоу иIагъэм щыхэплъагъэх.
Проектыр республикэм щыгъэцэкIэгъэным пае Мыекъуапэ къыщызыухьащт гъогум ишIынкIэ Iофышхо агъэцэкIагъ. А псэуалъэм лъэшэу ишIуагъэ къэкIощт республикэм итранспорт амалхэм хэпшIыкIэу заушъомбгъунымкIэ. Хьылъэзещэ машинэхэу а гъогум рыкIохэрэми ипчъагъэ къыкIыригъэчыщт. А пстэуми яшIуагъэкIэ гъогузекIоныр нахь щынэгъончъэ, нахь Iэрыфэгъу хъущт, къалэу Мыекъуапи экологиемкIэ изытет нахь дэгъущт.
Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, республикэм Iофышхо щагъэцакIэ транспорт инфраструктурэм изэхэщэнкIэ. Адыгеим ихэбзэ къулыкъухэр мэгугъэх федеральнэ гупчэм иIэпыIэгъу а IофшIэныр нахь псынкIэу гъэцэкIагъэ хъунымкIэ ишIуагъэ къэкIонэу, республикэм иэкономикэ ихэхъоныгъи нахь зыкъыIэтынэу.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу Сурэтхэр А. Гусевым тырихыгъэх.