«Зэрдахэр» лъэпкъхэм яжъогъобын
Мыекъуапэ икIэлэцIыкIу-ныбжьыкIэ зыгъэсапIэу «Пластилиным» адыгэ лъэпкъ къэшъокIо ансамблэу «Зэрдахэм» Iоф щешIэ.
— «Зэрдахэр» зызэхащагъэр илъэси 10-м нахьыбэ хъугъэ, — къеIуатэ художественнэ пащэу Дэбагъо Фатимэ. — Мыекъуапэ, Адыгэ Республикэм ямэфэкI зэхахьэхэм тахэлажьэ. Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъурэм зыфэтэгъэхьазыры.
Адыгэ Республикэм искусствэхэмкIэ иколледж, Темыр- Кавказым искусствэхэмкIэ иапшъэрэ еджапIэу Налщык дэтыр Дэбагъо Фатимэ къыухыгъэх. Адыгеим и Къэралыгъо орэдыIо-къэшъокIо ансамблэу «Ислъамыем» дахэу къызэрэщышъощтыгъэр искусствэм пыщагъэхэм ащыгъупшагъэп.
Унэе шIыкIэм тетэу Iоф зышIэрэ ансамблэу «Зэрдахэм» хэт кIэлэцIыкIухэм янэ-ятэхэм къызэраIорэмкIэ, Дэбагъо Фатимэ янэIуас, искусствэм ицIыфэу алъытэ. Цыхьэ фашIызэ якIалэхэр ансамблэм къагъакIох.
Къашъор, шэн-хабзэхэр
Дунаим самбэмкIэ изэнэкъокъу апэрэ чIыпIэр къыщыдэзыхыгъэ Абрам Агамирян ипшъашъэу Дианэ «Зэрдахэм» икъэшъокIо анахь дэгъухэм ащыщ. — Тиунагъо лъэпкъ къашъохэм апыщагъ. Адыгэ къашъохэм ядэхагъэ семызэщэу сыкъытегущыIэн слъэкIыщт. «Зэрдахэм» ипащэхэм, анахьэу Дэбагъо Фатимэ, тафэраз, — къытиIуагъ спортышхом щыцIэрыIо Абрам Агамирян.
Ясэнэхьат хэшIыкI фызиIэхэ ЛIышэ Джамболэтрэ Къэлэбый Сыхьатбыйрэ Дэбагъо Фатимэ игъусэхэу кIэлэцIыкIухэр лъэпкъ къашъохэм афагъасэх. Аныбжьхэм ялъытыгъэу купи 4-у къэшъуакIохэр гощыгъэх.
Искусствэм ибаиныгъэхэр къыдалъытэзэ, адыгэ къашъохэм ямызакъоу, тарихъыр, шэн-хабзэхэр кIэлэеджакIохэм арагъашIэх. Бзэр — псэ. Къашъом ыбзэр зэгурыIоныгъ. «Зэрдахэм» къэшъокIо 80 фэдиз хэт. Нэбгырэ пэпчъ анахьэу ыгу къэкIыжьырэр апэу сценэм къытехьи ансамблэм хэтэу къызэрэшъуагъэр ары. Адыгэ шъуашэр пщыгъэу пчэгум укъихьэмэ умыгумэкIын плъэкIыщта?
Дэбагъо Фатимэ зэрилъытэрэмкIэ, угумэкIын фае, ау ар къызыхэбгъэщы хъущтэп. Къашъом узэрэфэхьазырыр ор-орэу зыдэпшIэжьыныр нахь тэрэз. Ансамблэм къышIырэ къашъом гукIэ ухэщагъэу узэрэуджырэм рэхьатныгъи, гушIуагъуи хэбгъуатэ зыхъукIэ, узыхэт купыр огъэдахэ.
Лъэпкъхэр зэфэшъхьафых
Адыгэхэр, урысхэр, ермэлхэр, Дагъыстан къикIыгъэхэр, нэмыкIхэри «Зэрдахэм» къыщэшъох. Хэкужъым къэзыгъэзэжьыгъэ тилъэпкъэгъухэм янэ-ятэхэр къэшъуакIохэм яплъыхэзэ гукъэкIыжьэу анэгу кIэкIырэр тхылъышхо хъун ылъэкIыщтэу Ф. Дэбагъом елъытэ. Ятарихъ чIыгу агъотыжьыгъэу къызэрэшъохэрэр, лъэпкъ шъуашэр ащыгъэу концертхэм зэрахэлажьэхэрэр лъэшэу ягуап.
Мэрэтыкъо Нарт, Шэуджэн Амир, Къудайнэт Дианэ, Мафэ Марат, Нырэ Дианэ, СтIашъу Эльмирэ, фэшъхьафхэри къашъохэм якIэщакIох. Диана Агамирян къашъор къызыхидзэкIэ шъабэу пчэгум зыщигъэзэным зэрэфэгъэсагъэр къыхэщы.
Софья Джемелинскаям, Дагъыстан щыщэу Адам Мутуловым, адыгэ къашъохэр гукIэ къашIых. Александр Петровыр ижъырэ адыгэ къашъоу «Ислъамыем» къыфэхъугъэм фэд. ЛъапэкIэ уцущтми, къызыдэшъорэ пшъашъэм инэплъэгъу фигъэзэщтми, шIыкIэшIухэр къызыфегъэфедэх. Къашъом идунэе дахэ щесырэм фэдэу улъэплъэ.
Лъэпкъ зэфэшъхьафхэр къызыщышъохэрэ «Зэрдахэр» тыгъэм инэбзыйхэм адэшIэты. КъэшъуакIохэр зэфэнэгушIохэу пчэгум щыуджыхэзэ, язэфыщытыкIэхэр искусствэм щэпытэх. Жъогъобынышхом щызэдэпсэухэу алъытэ. Ядэхагъи, якъэшъуакIи рыпэгэнхэу чIыпIэ итыхэу тэлъытэ. Уигъусэ ущыгугъу зыхъукIэ, уиIоф къыщыбдэхъущтыр нахьыб.
Еджэх, лъэкIуатэх
«Зэрдахэм» зыщызыгъэсагъэхэм ащыщхэр АР-м искусствэхэмкIэ иколледж щеджэх. ГъуашIо Беслъан дунаим щыцIэрыIо ансамблэу «Налмэсым» аштагъ, нэмыкIхэм искусствэр сэнэхьатэу къыхахыгъ.
«Ислъамый», «ЗэфакIу», «Лъэпэрышъу», «Къашъо» зыфиIохэрэр, фэшъхьаф къашъохэр «Зэрдахэм» къешIых, Адыгеим щыкIощт мэфэкI зэхахьэхэм зафигъэхьазырызэ, хэушъхьафыкIыгъэ едзыгъохэр гъэшIэгъонэу егъэпсых.