Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэ­хъурэм фэгъэхьыгъэ зэхахьэхэр АР-м и Лъэпкъ музей игъэкIотыгъэу щэкIох.

— Урысыем ишъолъырхэм зэзэгъыныгъэхэр адэтшIыгъэу зэIукIэгъухэр зэхэтэщэх, — къы­тиIуагъ Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ музей ипащэу Джыгунэ Фатимэ. — Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зэрэпсэурэм анахьэу къыхэдгъэщырэр адыгэ лъэпкъым тарихъ гъогоу къыкIугъэр, Адыгэ Республикэм щыпсэурэ лъэпкъхэм язэфыщытыкIэхэр зэрэпытэхэрэр ары.

Музеир бэмышIэу зэтыра­гъэпсыхьажьи, икIэрыкIэу ипчъэ­хэр къызэIуахыжьыгъэх. Джыгунэ Фатимэ ти ЛIышъхьэу Къум­пIыл Мурат, Правительствэм, Парламентым, Адыгеим ыцIэкIэ Къэралыгъо Думэм идепутатхэм, зэкIэ IэпыIэгъу къафэхъугъэхэм лъэшэу афэраз. Искусствэм ишэпхъэ лъагэхэм адиштэу Лъэпкъ музеир агъэцэкIэжьыгъ, культурэр зы­шIогъэшIэгъонхэр къырагъэблэгъэнхэ алъэкIы.

Лъэпкъ шэн-хабзэхэм, культурэм ихэхъоныгъэхэм, гушъхьэ кIуачIэм изэхъокIыныгъэхэм, тарихъым яхьылIэгъэ къэ­гъэлъэгъонхэм Хьакъунэ Ма­ринэ, Надежда Бурмистровар, Тэу Аслъан, Цэй Сусанэ къатегущыIагъэх.

Тарихъым инэкIубгъохэм, кIэу щыIэныгъэм къыхэхъухьэхэрэм, Адыгеим ичIыопс яхьылIэгъэ къэбархэр Нэгые Нелли, Шадуе Фатимэ, нэмыкIхэм къа­Iотагъэх.

ШIэныгъэм ехьылIэгъэ хъу­гъэ­-шIагъэхэм, къэбарыкIэхэм язэфэхьысыжьын цIыфхэм ашIо­гъэшIэгъон. Ар Надежда Бурмистровам, Чэмышъо Асе, Хьа­къунэ Маринэ къыдалъы-­ тэзэ, зэдэгущыIэгъухэр зэха­щагъэх.

Джыгунэ Фатимэ, Тэу Ас­лъан археологием щыщ едзыгъохэм къэбар гъэшIэгъонхэр къащаIотагъэх. Бгъуашэ Аминат музеим щыкIорэ зэIукIэгъухэм атырихыгъэ сурэтхэр цIыфхэм ИнтернетымкIэ алъегъэIэсых.

Ожъ Марет, Светлана Пу­наковар, Ольга Белоусовар зэхэщэн Iофыгъохэм ахэла­жьэ­хэзэ, къэгъэлъэгъонхэм къа­те­гущыIэхэрэм IэпыIэгъу афэ­хъугъэх.

Музеим къыщядэIухэрэр

Купышхо хъухэу АР-м и­ ­Лъэпкъ музей къэкIуагъэхэм зыныбжь хэкIотагъэхэр, кIэлэцIыкIухэр ахэтэлъагъох. Алъэгъурэр ашIогъэшIэгъонышъ, уадэгущыIэныр Iоф къызэрыкIоп. — Москва сыкъикIыгъ, му­зей макIэп щыIэныгъэм щыс­лъэгъугъэр. Адыгеим апэрэу сыкъэкIуагъ. Тарихъ къэбархэм сызыIэпащэ… Музеим цIыфыр епIу, — къытиIуагъ Татьяна Шляхинам.

Лъэпкъ шэн-хабзэхэр музеим щызылъэгъугъэхэм яеплъыкIэхэр зэрагъапшэх. Адыгэ пшъашъэм, джэныкъо машIом ыпашъхьэ щыс нэнэжъым, нэмыкIхэм афэгъэхьыгъэ къэгъэлъэгъонхэр лъэгъупхъэх.

Евгений Михайловыр купым хэтэу Екатеринбург къикIыгъ. Апэрэу Лъэпкъ музеим къы­чIэ­хьагъ. Адыгэмэ ящыIакIэ на­хьышIоу щыгъуазэ хъугъэу елъытэ. Адыгэ шъуашэм, ­лъэпкъ Iэмэ-псымэхэм, нэмыкIхэм игуапэу яплъыгъ.

Санкт-Петербург щыпсэухэ­рэм Лъэпкъ музеим щалъэ­гъугъэр макIэп. Адыгеим ичIы­опс нахьышIоу зэрагъашIэ ашIоигъу.

— Адыгэ унагъохэм ящыIэ­кIагъэр, зычIэсыхэрэ унэхэм теплъэу яIагъэр, щагур зэрэгъэ­псыгъэ шIыкIэр, фэшъхьафхэри хьакIэхэм нахь дэгъоу зэрагъэшIагъ, — къытаIуагъ Хьа­къунэ Маринэрэ Тэу Аслъанрэ.

Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъурэм хьакIэхэр къыкIэ­упчIэх, нахьыпэкIэ адыгэхэр зыщыпсэущтыгъэхэ чIыпIэхэр зэрагъэшIэнхэ ямурадэу географиемкIэ картым еплъых, Адыгеим ихэхъоныгъэхэм, культурэм, гъэсэныгъэм, спортым, нэмыкIхэм алъэIэсых.

ЧIэхьапIэм итеплъ

АР-м и Лъэпкъ музей ичIэ­хьапIэ дахэу зэтырагъэпсыхьагъ, IэпэIасэхэм якъэгъэлъэгъонхэр къыщызэIуахыгъэх. Гумэ Ларисэ, Нэгэрэкъо Каз­бек, Теуцожь Фатимэ, фэшъхьафхэм яIэшIагъэхэм узыIэ­пащэ. Адыгэ тхыпхъэхэр, адыгэ быракъым исурэт, нэпэеплъ шIухьафтынхэр, нэмыкIхэри гум рехьых. Музеим къычIэхьагъэ­хэм нахь ашIогъэшIэгъоныр къыхахы.

Москва хэкум къикIыгъэ ку­пым хэт бзылъфыгъэхэм къызэраIуагъэу, Адыгэ Республикэм икультурэ бай дэдэу щыт. Джыри къакIохэ ашIоигъоу музеим чIэкIыжьых.