Къыблэ федеральнэ шъолъырым хэхьэрэ субъектхэм къэралыгъо лъэпкъ политикэр зэращыпхыращырэм фэгъэхьыгъэ семинарыр мэкъуогъум и 22-м къыщегъэжьагъэу и 24-м нэс республикэм щыкIуагъ. Адыгэ къэралыгъо университетым ар щызэхащагъ.

Хэгъэгу зэошхор къызежьэгъэ шъыгъо-шIэжь Мафэм тефэу Iофтхьабзэр къызэIуахыгъ. Семинарыр рамыгъажьэзэ, лIы­хъужъныгъэ зэрахьэзэ заом хэ­­кIодагъэхэм зы такъикърэ афэшъыгъуагъэх.

Мыщ фэдэ семинархэр илъэ­ситф хъугъэу Урысыем ишъо­лъыр зэфэшъхьафхэм ащызэ­хащэх. ЗытегущыIэщт темэхэр пэшIорыгъэшъэу къыхахых. Мы аужырэ илъэсхэм лъэпкъ ыкIи дин зэфыщытыкIэм ягъэпытэн епхыгъэ Iофыгъохэр ары анахьэу анаIэ зытырадзэрэр. Илъэс зэкIэлъыкIохэм нэбгырэ мини 10-м ехъумэ курсхэр къащау­хыгъэх.

Лъэпкъ IофхэмкIэ Федеральнэ агентствэмрэ М. Ломоносовым ыцIэкIэ щыт къэралыгъо университетэу Москва дэтымрэ Iофтхьабзэм кIэщакIо фэ­хъугъэх.

Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх Уры­сые Федерацием и Пре­зидент и Полномочнэ лIыкIоу ЮФО-м щыIэм игуадзэу Вла­димир Гурба, Адыгеим и ЛIы­шъхьэу КъумпIыл Мурат, ­лъэпкъ IофхэмкIэ Федеральнэ агентствэм илIыкIохэр, джащ фэдэу М. Ломоносовым ыцIэкIэ щыт къэралыгъо университетым къэралыгъо гъэIорышIэнымкIэ ифакультет Iоф щызышIэхэрэр.

Илъэс 81-кIэ узэкIэIэбэжьмэ Советскэ Союзым щыпсэурэ цIыфхэм яхэгъэгу къызэрагъэгъунагъэр, а зэо мэхъаджэм нэбгырэ миллион 27-м ехъу зэрэхэкIодагъэр, лъэпкъыбэмэ къахэкIыгъэ дзэкIолIхэр зэготхэу пыим зэрезэуагъэхэр Владимир Гурба ипэублэ гущыIэ къыщыхигъэщыгъ.

— Тинахьыжъхэр мамыр щы­IакIэм фэзаохэ зэхъум, къа­кIэхъухьэрэ лIэужхэм ащ фэдэ зао амылъэгъужьыным, щыу­хъумэгъэнхэр ары пшъэрылъ шъхьаIэу яIагъэр. Непэ Украинэм щыхъурэр арэп ахэм апсэ зыфагъэтIылъыгъэр. Семинарым къыщытIэтыщт лъэпкъ ыкIи дин зэфыщытыкIэм ягъэпытэн мэхьанэ ин иI, сыда пIомэ тызэкIэплъэжьымэ, запэуцужьы­хэм анахьыбэ ары лъапсэу яIэр. Тарихъыр зэблахъужьыным, къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм къэбар нэпцIыхэр аIакIагъэхьаным ыуж итхэри щыIэх. Интернетым къырагъахьэрэр шъыпкъэмэ е пцIымэ зэхэфыгъуай. Джащ тыпэшIуекIон, тарихъыр къыткIэ­хъухьэрэ лIэужхэм ядгъэшIэн фае,— къыIуагъ Владимир ­Гурба.

Адыгэ Республикэр хьакIэхэм дахэу зэрапэгъокIырэр, цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафхэм зэгурыIоныгъэ азыфагу илъэу зэрэщыпсэухэрэр федеральнэ лIыкIом къыIуагъ. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Iофтхьабзэм хэлажьэхэрэм шIуфэс къарихыгъ. Темыр Кавказыр пштэмэ, Адыгеир анахь шъолъыр рэхьатхэм зэращыщыр ипэублэ гущыIэ къыщыхигъэщыгъ.

— Мыщ фэдэ семинар рес­публикэм щызэхащэнэу къызэрэхахыгъэм ошIэ-дэмышIагъэ хэлъэу щытэп. Iофтхьабзэхэу Адыгеим щызэхащэхэрэм яшIуа­гъэкIэ тишъолъыр щыпсэухэрэм зэгурыIоныгъэ азыфагу илъ. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм ялIыкIохэр, дин зэмылIэужыгъохэр зылэжьыхэрэр тиреспубликэ бэу исых. Ахэм япхыгъэ общественнэ организациехэми Iоф ашIэ. Лъэпкъ ыкIи дин зэфыщытыкIэ тэрэз шъолъырым илъыным къэралыгъо хабзэм икъулыкъу­хэм мэхьанэшхо раты. Ащ фы­тегъэпсыхьэгъэ къэралыгъо программэхэм къадыхэлъытагъэу научнэ-ушэтын ыкIи методическэ Iофтхьэбзэ зэфэшъхьаф­хэр Адыгеим щызэхащэх, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Аужырэ кIэтхыкIыжьыным ипэшIорыгъэшъ зэфэхьысыжьхэм къызэрагъэлъагъорэмкIэ Адыгеим нэбгырэ мин 500 фэ­диз щэпсэу. Мы аужырэ илъэс­хэм нэмыкI къэралыгъохэм къарыкIыжьыгъэхэр бэу тирес­публикэ къитIысхьагъэх. Адыгеим хэхъоныгъэу ышIыхэрэм нэужым КъумпIыл Мурат къатегущыIагъ.

Джащ фэдэу лъэпкъ Iоф­хэмкIэ Федеральнэ агентствэм ипащэ ыцIэкIэ шIуфэс къа­рихыгъ федеральнэ ведомствэм игъэIорышIапIэ ипащэ игуа­дзэу Елена Собко.

Нэужым семинарым иIофшIэн рагъэжьагъ. Апэрэ лек­цием къеджагъ тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторэу, профессорэу, лъэпкъ IофхэмкIэ Федеральнэ агентствэм иэкспертнэ Совет, М. Ломоносовым ыцIэкIэ щыт къэралыгъо университетэу Москва дэтым икафедрэ япащэу Александр Полуновыр. Урысыем лъэпкъ зэпэуцужьхэр къыщымыхъунхэмкIэ амалхэу щыIэхэм, хабзэм икъулыкъухэм лъэпкъ политикэмкIэ язэдэлэ­жьэныгъэ нахь агъэпытэн зэрэфаем, экстремизмэ нэшанэхэр къахэмыфэнхэм ыкIи нэмыкI лъэныкъохэм ар къатегущыIагъ. Мы мэфэ дэдэм практическэ IофшIэнхэр, мастер-классхэр къекIолIагъэхэм къафагъэлъэгъуагъэх.

Мэфищым къыкIоцI М. Ло­моносовым ыцIэкIэ щыт къэ­ралыгъо университетэу Москва дэтым икафедрэ зэфэшъхьаф­хэм япащэхэм лекциехэр ахьыгъэх. Республикэм ирайонхэм ыкIи икъалэхэм къарыкIыгъэхэм яшIэныгъэхэм ахагъэхъуагъ, Урысыем итарихъ игъэкIоты­гъэу зэрагъэшIагъ.

Мэкъуогъум и 24-м семинарым иаужырэ мэфагъ. Зигъо къэсыгъэ гумэкIыгъохэм атегущыIагъэх, яшIошIхэр къыраIотыкIыгъэх. КIэухым Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэм сертификатхэр аратыжьыгъэх, зэхэтхэу сурэт зытырахыгъ.

ДЕЛЭКЪО Анет. Сурэтхэр А. Гусевым тыри­хыгъэх.