КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къутамэ зэхэзыщэгъэ ыкIи хэхъоныгъэ езыгъэшIыгъэ зэшъхьэгъусэхэу Кушъу Аслъанрэ Нэфсэтрэ афэгъэхьыгъэ мыжъобгъум икъызэIухын тегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэм Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат хэлэжьагъ.

АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, АР-м икъэралыгъо упчIэжьэгъоу ТхьакIущынэ Ас­лъан, АР-м культурэмкIэ и Министерствэ, къэлэ администрацием, музеим япащэхэр, Кушъу зэшъхьэгъусэхэм яIахьыл­хэр, яныбджэгъухэр, Iоф зыдашIагъэхэр ащ хэлэжьагъэх.

Адыгэ Республикэм инароднэ сурэтышIэу Бырсыр Абдулахь зипэщэ купым мыжъобгъур ыгъэпсыгъ. Республикэм и ЛIышъхьэ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, Кушъу Аслъанрэ Нэф­сэтрэ музеим ихэхъоныгъэрэ Кавказым щыпсэурэ лъэпкъхэм якультур-тарихъ кIэн икъэухъу­мэнрэ яIахьышхо хашIыхьагъ.

«КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэ­кIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къута­мэ Мыекъуапэ илъэгъуп­хъэ чIыпIэхэм зэу ахалъы­тэ, республикэм щып­сэухэрэми ащ хьакIэу къа­кIохэрэми ар якIуапI. Къутамэр Урысыем и Къыблэ икультурнэ-просветительскэ, инаучнэ-ушэтэкIо гупчэ хъугъэ. Коллекцие гъэшIэ­гъонхэр мыщ къыщагъэлъагъох, IэпэIэсэныгъэшхо зыхэлъ специалистхэм Iоф щашIэ», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.

БлэкIыгъэ лIэшIэгъум ия 80-рэ илъэсхэм яублэгъу тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторэу Александр Лесковыр музеим изэхэщэн кIэщакIо фэхъугъагъ. ЖивописымкIэ, скульптурэмкIэ, архитектурэмкIэ Ленинград дэт институтэу И. Репиным ыцIэкIэ щытыр къэзыухыгъэ Кушъу Аслъан а лъэхъаным Адыгеим исурэтышIхэм я Союз пэщэныгъэ дызэрихьэщтыгъ. Музеим иапэрэ пащэуи ар агъэнэфагъ. Адыгеимрэ Темыр Кавказымрэ яискусствэхэм яIофыгъохэм афэгъэхьыгъэ тхылъ, научнэ статья 100-м ехъу ащ къыхиутыгъ. Анахьэу ынаIэ зытыригъэ­тыгъэр я 70 – 80-рэ илъэсхэмкIэ адыгэ графикэм изэгъэшIэн ары. Охътэ кIэкIым къыкIоцI ащ Iофышхо зэшIуихыгъ, художественнэ музеикIэ Темыр Кавказым щызэхищагъ.

1997-рэ илъэсым Кушъу Ас­лъан идунай зехъожьым, ащ ишъхьэгъусэу Нэфсэт музей Iоф­хэр лъигъэкIотагъэх. Мые­къуапэ иархитектор шъхьаIэ иIэнатIэ ащ къыгъэтIылъи, музеим пэщэныгъэ дызэрихьэу ыуб­лагъ. Илъэс 23-рэ музеим ипэщэгъэ Нэфсэт гъэрекIо идунай ыхъожьыгъ.

«Музеим непэ ныбжьыкIэхэр зыхэлэжьэрэ проект гъэшIэгъо­ныбэ пхырещы, республикэм икультурэ щыIэныгъэ чIыпIэшхо щызыубытырэ къэгъэлъэгъонхэр зэхещэх. А пстэури Кавказым щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэ нахь ашIэным, хэгъэгум инэмыкI шъолъырхэм культурнэ зэпхыныгъэу адыряIэр гъэпытэгъэным афэIорышIэ. Кушъу Аслъанрэ Нэфсэтрэ хэмытыгъэхэмэ, непэкIэ теплъэу иIэм фэдэ музеим иIэщтгъагъэп. Ахэм музеим изегъэушъом­бгъун, Кавказым щыпсэурэ лъэпкъхэм якультурэ-тарихъ кIэн къэу­хъумэгъэным яIахьышхо хашIыхьагъ», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.

Адыгэ Республикэм икъэралыгъо упчIэжьэгъоу ТхьакIущынэ Аслъан, археологэу, тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторэу Владимир Эрлих Кушъу зэшъхьэгъусэхэм афэгъэхьыгъэу гущыIэ фабэхэр къаIуагъэх. Апхъоу Асыет Iофтхьабзэм хэлэжьагъэ­хэм зэрафэразэр ариIуагъ.

Кушъу Аслъанрэ Нэфсэтрэ ямыжъобгъоу музеим иихьапIэ къыщызэIуахыгъэм къэгъагъэхэр кIэлъыралъхьагъэх.

АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу