Top.Mail.Ru

МэфэкI къэгъэлъэгъон

Image description

Тиадыгабзэ – тибаиныгъ

Ныдэлъфыбзэ пэпчъ зие цIыф лъэпкъымкIэ осэшхо зэриIэр гъэнэфагъэ. Ар къагурыIозэ, гъэтхапэм и 14-м адыгабзэмрэ тхыбзэмрэ я Мафэ фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэхэр зэфэдэкIэ тиреспубликэ щызэхащэх ыкIи мы мазэм щыкIощтых.

Ныдэлъфыбзэ-адыгабзэм фэгъэхьыгъ мэфэкI тхылъ къэгъэлъэгъонэу «Родная речь не умолкает» зыфиIоу Лъэпкъ тхылъеджапIэм краеведениемкIэ ыкIи лъэпкъ литературэмкIэ иотдел къыщызэIуахыгъэр.

Тиадыгабзэ зэраухъумэрэр ыкIи зэрэхагъахъорэр, бзэм икультурэ шапхъэхэр зэлъягъэ­шIэгъэнхэр къэгъэлъэгъоным игухэлъ шъхьаI.

Тызэрэщыгъуазэу, адыгабзэмрэ тхыбзэмрэ я Мафэ 2000-рэ илъэсым щегъэжьагъэу тиреспубликэ щыхагъэу­нэфыкIы. Ащ лъапсэ фэхъугъэр Бэрсэй Умарэ иапэрэ хьарыфылъэ тхы­лъэу 1853-рэ илъэсым Тифлис къыщыдэкIыгъэр ары.

Къэгъэлъэгъоным бзэм имэфэкI ехьылIэгъэ тхыгъэ-хэутыгъэ зэфэшъхьафыбэ щыгъэфедагъ — научнэ ыкIи егъэджэн литературэр, ащ адыгэ лъэпкъым ыбзэ изытет къизыIотыкIырэр ыкIи узыгъэгъозэрэ литературэр къыщыпчъыгъ — гущыIэлъэ зэфэшъхьафхэр, адыгабзэмрэ литературэмрэкIэ узэреджэщтхэ тхылъхэр.

Анахьэу унаIэ зытеозыгъа­дзэрэр адыгабзэм икъэхъукIэ- уцукIэ къэзыIуатэхэрэр ары. ХэткIи гъэшIэгъоных «Букварь черкесского языка» (Тифлис, 1853), С. Сихъумрэ И. ХыдзэлIымрэ яеу «Адыгэ Iэлфыб» (Москва, 1924), Н. Ф. Яковлевымрэ Д. А. Iэшъхьэмафэмрэ яIофшIагъэу «Грамматика адыгейского языка» (Москва, 1941) зыфиIохэрэр, нэмыкIхэри. МэфэкI къэгъэлъэгъоным щыплъэ­гъурэ тхылъ зэфэшъхьафыбэр Лъэпкъ тхылъеджапIэм ифонд бай къыхэхыгъэх.

МэфэкI экспозицием шIоигъоныгъэ зиIэхэр еплъынхэ алъэкIыщт мы тхьамафэм къыкIоцI, ау ар анахь зытегъэпсы­хьагъэр шIэныгъэлэжьхэр, бзэм Iоф дэзышIэрэ кIэлэегъаджэхэр ыкIи студентхэу бзэр ыкIи ащ итарихъ, непэрэ мафэхэм ащ изытет зышIэмэ зышIоигъохэр ары.

Адыгабзэр зие адыгэ лъэпкъым илэгъу, игъус, егъэфедэ, ижъынч макъи зэпыурэп. Тиныдэлъфыбзэ — тиадыгабзэ пстэуми тибаиныгъ.

Мамырыкъо Нуриет.