Терроризмэм ыкIи экстремизмэ нэшанэ зиIэ бзэджэшIагъэхэм апэшIуекIогъэным фэгъэ­хьыгъэ Iофтхьабзэ мы мафэхэм Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ универси­те­тым щызэхащагъ. Ар зэрищагъ апшъэрэ еджапIэм ипроректорэу БрантI Мурат.

Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх республикэм ихэбзэ гъэцэкIэкIо къулыкъу зэфэшъхьафхэм япащэхэр, общественнэ движениехэм ялIыкIохэр, динлэжьхэр, сту­дентхэр. АР-м лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэ­гъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитетрэ Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетымрэ зэхахьэм кIэщакIо фэхъугъэх.

— Непэ тыкъызфызэрэугъоигъэ Iофыгъом мэхьанэшхо хэткIи иI. Терроризмэм ыкIи экстремизмэм тиныбжьыкIэхэр ащыухъумэгъэнхэ фае. Мы Iофыгъор къины къэзышIырэр Интернетым къэбар нэпцIхэр бэу къызэрэрагъа­хьэ­хэрэр, тхьамыкIагъом фэзыщэщт ро­лик­хэр зэритхэр ары. Непэ Интернетыр зымыгъэфедэрэ ныбжьыкIэ щыIэп сIоми сыхэукъощтэп. Тиапшъэрэ еджапIэ ­лъэпкъ зэфэшъхьафыбэ щеджэ. Лъэпкъ ыкIи дин зэфыщытыкIэхэм алъэныкъокIэ, терроризмэм ыкIи экстремизмэм апэшIуекIогъэнымкIэ Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэр зэхэтэщэх. Анахьэу тынаIэ зытедгъэтырэмэ ащыщ мыщ фэдэ нэшанэ зыхэлъ бзэджашIэхэр ыкIи лъэпкъ зэгу­рымыIоныгъэхэр игъом къыхэдгъэщынхэр. Непэрэ зэхахьэм упчIэ зэфэшъхьаф­хэм тащытегущыIэщт, шIуагъэ къы­зэри­хьыщтым щэч хэлъэп, — къыIуагъ БрантI Мурат.

Терроризмэм пэшIуекIогъэнымкIэ рес­публикэм ихэбзэ гъэцэкIэкIо къулыкъухэр, дин ыкIи общественнэ организациехэр зэрэзэдэлажьэхэрэм шIуагъэу къыхьырэм къытегущыIагъ АР-м лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэ­хэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет ипащэу Шъхьэлэхъо Аскэр.

— Экстремизмэм ыкIи терроризмэм узэгъусэу уапэшIуекIон фае. УФ-м и Президент къыгъэуцугъэ пшъэрылъым диштэу илъэс заулэ хъугъэу IофышIэ куп зэхэтщагъэу, хэушъхьафыкIыгъэ пла­ным тетэу Iоф тэшIэ. Ащ хэтых лъэ­ныкъо зэфэшъхьафхэм афэгъэзэгъэ ми­нистерствэхэм, комитетхэм, общест­веннэ движениехэм ялIыкIохэр. Гъунэгъу шъолъырхэм ащыхъурэ тхьамыкIагъохэр тэлъэгъух, ахэм афэдэ тиреспуб­ликэ къыщымыхъуным тыдэлэжьэн фае, ар типшъэрылъ шъхьаIэхэм ащыщ. Ныб­жьыкIэхэр Интернетым хэтымыгъэхьанхэ тлъэкIыщтэп, ау экстремизмэ е тер­­роризмэ нэшанэ зиIэ къэбархэр апэ къифагъэми, ащ емыплъыхэу блэкIынхэм фэтщэнхэ фае. Мыхэм тхьамыкIагъоу къызыдахьыщтыр яцIыкIугъом къыще­гъэжьагъэу ядгъэшIэныр типшъэрылъ, — къыIуагъ Шъхьэлэхъо Аскэр.

Комитетым ипащэ къызэриIуагъэмкIэ, гурыт,- сэнэхьат зыщызэрагъэгъотырэ ыкIи апшъэрэ еджапIэхэр, общественнэ организациехэр, динлэжьхэр, полицием иIофышIэхэр зэготхэу мы гумэкIыгъом Iоф дашIэн фае. Непэрэ мафэм ехъулIэу республикэм щыпсэущтыгъэ нэбгырэ пчъагъэ террористическэ организа­циехэм ахэхьагъэхэу алъытэх, ежьхэм ямы­закъоу, яшъхьэгъусэхэри, ясабый­хэри зыдыращыжьыгъэх. Джащ фэдэу амыдэрэ террористическэ организациеу ИГИЛ-м Адыгэкъалэ щыщ бзылъфыгъэм ахъщэ афигъэхьэу агъэунэфыгъ ыкIи илъэси 8,5-рэ хьапс тыралъхьагъ. Гъэ­рекIо Адыгэ Республикэм террористическэ акт щызэхащэнэу агъэхьазырэу къулыкъушIэхэм агъэунэфыгъ ыкIи пэ­рыохъу фэхъугъэх.

— Республикэм ичIыпIэ зэфэшъхьаф­хэм, анахьэу нэмыкI къэралыгъохэм къа­рыкIыгъэхэр зыщыпсэухэрэ Тэхъутэмыкъое районым, Адыгэкъалэ, Шэуджэн районым Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр ащызэхэтэщэх, Iэнэ хъураехэр тэшIых, мэщытхэр къэтэкIухьэх. Интернетым къэ­бар нэпцIэу илъхэм ныбжьыкIэхэр гъогу занкIэм тыращых, шIэныгъэ макIэ зыIэкIэлъ цIыфхэм диныр зэпырыгъэ­загъэу агурагъаIо. Арэущтэу псэухэрэм пшъэдэкIыжь зэрахьыщтыр къагурыIон фае. Диныр IэубытыпIэ ашIызэ ныбжьыкIэхэр агъэделэх, ау дин къабзэм имэхьанэ, ащ ылъапсэ ахэм ашIэмэ, сыд къараIуагъэми ашIошъ хъущтэп, — къы­Iуагъ Шъхьэлэхъо Аскэр.

Терроризмэм ыкIи экстремизмэм ныбжьыкIэхэр ащыухъумэгъэнхэм пае Адыгэ къэралыгъо университетым Iоф­тхьабзэу щызэхащэхэрэм къатегущы­Iагъ мы апшъэрэ еджапIэм ныбжьыкIэ политикэмкIэ ыкIи социальнэ IофыгъохэмкIэ проректорэу ШъхьакIэмыкъо Рустам.

Ащ къызэриIуагъэмкIэ, мы Iофыгъом мэхьанэшхо апшъэрэ еджапIэм щыраты. АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Минис­терствэ ягъусэу Iофтхьэбзэ гъэнэфа­гъэхэр зэхащэх. ЗэрагъэунэфырэмкIэ, бзэджэшIагъэхэр анахьэу зезыхьэхэрэр зыми фэмыгъэзагъэхэр, щыIэныгъэр зы­шIомыгъэшIэгъонхэр ары. Ар къыда­лъытэзэ студентхэр зыхэлэжьэрэ Iоф­тхьэбзэ гъэшIэгъонхэр бэу афызэхащэх, спортивнэ секцие 20-м ехъу яI.

Терроризмэм ыкIи экстремизмэм ныбжьыкIэхэр ащыухъумэгъэнхэм фэшI Мыекъопэ къэзэкъ отделым IофшIэнэу ыгъэцакIэрэм джащ фэдэу къатегущы­Iагъ Мыекъопэ къэзэкъ къутамэм ипащэу Александр Даниловыр.

Терроризмэм фэгъэхьыгъэ видео къэзэрэугъоигъэхэм нэужым къафагъэлъэгъуагъ.

Ислъамымрэ терроризмэмрэ зэгъусэнхэ зэримылъэкIыщтыр, ислъам диныр гукIэгъум, шIушIэным, шъыпкъагъэм зэрафэлажьэрэр Адыгэ Республикэм ыкIи Пшызэ шъолъыр ащыпсэурэ быс­лъымэнхэм я ДиндэлэжьапIэ имуфтий игуадзэу Хъущт Азэмат къыIуагъ.

— Терроризмэм, экстремизмэм ­яягъэу къэкIон ылъэкIыщтыр къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм агурыдгъэIон фае. Анахь цIыфыбэ къызэкIолIэрэ бэрэскэшхо нэмазым гущыIэгъу тащыфэхъу, терроризмэм зэрарэу къыхьырэр, ныбжьыкIэхэр ащ щыухъумэгъэнхэ зэрэфаер агурэтэгъаIо. Терроризмэм ыкIи экстремизмэм апылъ бзэджашIэхэр гъогу пхэндж тетых, ислъам диным ипкъэухэм апэчыжьэх. Ахэм ахахьэхэрэр шIэныгъэ зимыIэхэр ары. Интернетым къэбар нэпцIэу къихьэрэр бэ, сабыйхэр зыхэхьэрэ сайтхэм ны-ты­хэр алъыплъэнхэ фае, — еIо Хъущт Азэмат.

Общественнэ движениеу «Адыгэ Ха­сэм» итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан нэужым гущыIэр ратыгъ.

— Тиреспубликэ лъэпкъ зэфэшъхьа­фэу бэ исыр, зэгурыIоныгъэ азыфагу илъэу ахэр мэпсэух. НэмыкI шъолъырхэм ялъытыгъэмэ, непэ тиреспубликэ илъ рэхьатныгъэм тырыгушхон ыкIи ар къэ­тыухъумэн фае. ТиныбжьыкIэхэр терро­ризмэм ыкIи экстремизмэм апыщагъэ мыхъунхэм фэшI республикэм Iофтхьэ­бзэ гъэнэфагъэхэр щызэрахьэх. Бзэ­джэшIагъэ зезыхьан гухэлъ зиIэр пэшIо­рыгъэшъэу гъэунэфыгъэныр пшъэрылъ шъхьаI. ПшъэдэкIыжь яIэн зэралъэ­кIы­щтыр къагурыIон фае, — къыIуагъ ЛIы­мыщэкъо Рэмэзан.

Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым лъэпкъ дипломатиемкIэ ыкIи культурнэ зэпхыныгъэхэмкIэ Гупчэм ипащэу Саид Мусхаджиевыр апшъэрэ еджапIэм мы лъэныкъомкIэ IофшIэнэу щагъэцакIэхэрэм къатегущыIагъ.

АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ экстремизмэм пэшIуекIогъэ­нымкIэ и Гупчэ илIыкIоу ГутIэ Рэмэзан гумэкIыгъоу щыIэхэмкIэ къэзэрэугъоигъэхэм гущыIэгъу къафэхъугъ.

— Мы лъэныкъом къулыкъушIэхэм лъэшэу анаIэ тет нахь мышIэми, терро­ризмэм ыкIи экстремизмэм апэшIуекIогъэныр Iофыгъо псынкIэп. БзэджэшIагъэ зэрахьаным фэзыщэхэрэ къэбарыбэ Интернетым къехьэ, ащ зи епшIэн плъэ­кIыщтэп. Тэ типшъэрылъыр тиныбжьыкIэ­хэм мыхэр зыщыщыр агурыдгъэIоныр, пшъэдэкIыжьэу ахьыщтыр ядгъэшIэныр ары. Терроризмэм ыкIи экстремизмэм афэгъэхьыгъэ нэкIубгъохэм ащытхэхэрэр тэгъэунэфых. Тызэкъотэу мы гумэкIыгъом тыпэшIуекIон фае, — еIо ГутIэ Рэмэзан.

Урысыем и ЛIыхъужъэу, республикэм и Къэралыгъо Совет — Хасэм идепутатэу Цэй Эдуард кIэухым ныбжьыкIэхэм зафигъэзагъ.

— Мы гумэкIыгъом узэрэпэшIуекIощт закъор пэшIорыгъэшъэу удэлэжьэныр ары, ахэм зиакъыл икъу фэдизэу мыуцугъэ ныбжьыкIэхэр ары ахахьэхэрэр. НыбжьыкIэхэр, щыIэныгъэр джыри шъуапэ илъ, гъогу пхэндж шъутемыхь, шъуишIэныгъэхэм ахэжъугъахъу, унагъо шъушIэ. УпчIэ горэ шъуиIэмэ, гу­мэкIыгъо горэм шъурихьылIагъэмэ, нахьыжъхэм шъуяупчIыжь.

Iофтхьабзэм икIэухым студентхэм уп­чIэхэр къатыгъэх.

ДЕЛЭКЪО Анет. Сурэтхэр Iэшъынэ Аслъан тырихыгъэх.