ПкокI тикушъэу тыщыбгъэIагъ
Сянэу Гощнагъо фэсэгъэхьы
Уафэдагъэп гъашIэм нэмыкIхэм,
Зы шыихъэу ташъхьагъ уитыгъ.
ТыщыбгъашIоу гум, тэ, уикIалэхэм,
ПкокI тикушъэу тыщыбгъэIагъ.
IаплIы фабэу къытэпщэкIыгъэм
Тыфэныкъоу джы тыкъэнагъ.
Тыкъэнагъ уигущыIэ тыщыкIэу,
УигъэшIуабзэ зыдэпхьыжьыгъ.
Плъэ утетыфэ Iэу къытщыпфагъэм
Ишъэбагъэ зэхэтшIыкIыгъ.
Зи хэмылъэу, гу шъыпкъэм къикIэу,
Хэт ощ фэдэу шIу тилъэгъугъ?
Е-о-ой, тян, ткIуачIэ къыхьыгъэп
Уиаджалэ уIэкIэтхынэу.
Гугъэм тихьзэ тшъхьэ къихьэгъагъэп
Арэу псынкIэу утIэкIэкIынэу.
ГукIэгъу минхэр зыдэпхьыжьыгъэх,
Тыгъэ бзыйхэр къыбдэкIосагъэх.
Сыдэу тшIына, джарэущтэу хъугъэ,
Тхьэм зэриIоу чIыр мэчэрэгъу.
Ау тынэгу укIэтыщт тигъашIэм,
Уипхъорэлъфмэ агу уидгъэлъын.
ЩыIэкIэшIум о тыфэппIугъэшъ,
Шэни, хабзи зыхэдгъэлъын…
Непэ тэрэп
ЛIэныгъэр жъугъэ дэдэ хъугъэ
Е уахътэу тызыхахьэрэр джащ фэд:
Хьэдагъэм ыуж къикIырэр хьэдагъэ,
КъыкIэлъыкIощтыр, зичэзыур хэт?
ЗэрэцIыф лъэпкъэу а чэзыум хэт,
Ау тэ тэгугъэ джыри уахътэ тиIэу,
Гухэлъхэр тигужъуакIэу тыщыIэнэу,
Хэт лIэщтми, тэ къытшIошIы — непэ тэрэп.
Ау зэуи арэп ар къызэрэсыщтыр,
Тэрмырыр тэрэу къызэрэчIэкIыщтыр.
ТищыIэныгъи ащ щытыухын,
Ахърэтым екIурэ гъогум тытехьан.
Бэ рыкIэгъожьзэ дахэу ымыIуагъэм,
Бэ фэгырзыжьзэ непэ ымышIагъэм,
Тилэгъоу дунай нэфыр зыхъожьыгъэр,
ЩымыIэгъахэм фэдэу ехыжьыгъэр.
Уз зэфэшъхьафхэм зыхэр якIодылIэх,
НэмыкIхэр зэо машIом щэфэхыжьых.
Е гъаблэу къафэкIуагъэм елIыкIыжьых,
КIэухыр зы — ащ хэти еуцуалIэ.
Ар къэсмэ ымышIагъэр ыгу къэкIыжьы:
Иамалыгъэу, сыдми зыблэкIыгъи.
Къымыгъэхъэгъэ псапэу шIокIодыгъи.
ИщыIэныгъэ гъогуи ар рэчъэжьы.
* * *
Бэ щыIэр Тхьэр зэуагъэу,
ЧIыпIэ рэхьат зимыIэу.
ШIум гъашIэр фигъэзагъэу,
Ау гъашIэр къыфэчъыIэу.
Бэ щыIэр Тхьэр зэуагъэу,
ЩыIакIэм фэзэуагъэу,
Нэстырым жьау лъыхъугъэу,
Насыпым кIэхъопсыгъэу.
Ау зэ игупсэ малIэ,
Зэ гъаблэм ежь егъалIэ,
Е узым егъэгъолъы,
Гугъэнчъэ хъугъэу щэлъы.
Дунаир фэмэзахэу,
Илъагъо темызагъэу,
Ащ фэдэр мэгумэкIы,
ЩыIакIэр еунэкIы.
Ау щытми, ащ къыщэнба
Насыпым ымэ IэшIу.
Гу кIуачIэу къыщифэнба
Ташъхьагъым ащ ынэшIу.
Лъэхъан хьылъэм хьылъэу дыхэтых
Насып машIоу блэрэр мыкIуасэмэ,
Рэхьатыгъоу уиIэр уикIасэмэ,
Чэщ мэзагъом уфэзгъэдэн,
Уашъом угуи щызгъэшIэтын.
Шъхьэихыгъэ дэдэр мэгуао,
ПчыкIэу загъорэ пкъышъом къыхао.
Ащыухъум уинасып нэ Iаемэ,
Онтэгъугъэ зыхэлъ гущыIэмэ.
Жъалымыгъэм ештэ щыIакIэр,
Ащэгъупшэ цIыфмэ гушIуакIэ.
Шъхьэ уфагъэхэу урамым тетых,
Лъэхъан хьылъэм хьылъэу дыхэтых.
Гури ягъу, шъыпкъэ, ащ фэдэмэ,
Нахъоу плъэнхэу амал зимыIэмэ,
Ау зэгорэм инэф аушхъухьэ,
ЯшъугъуагъэкIэ агъэунэхъу.
Джащ пай сэIо: зыщыгъэзыех,
Узыфызырэр Тхьэм о фэгъаз.
Узи бзаджи уямыгупшысэу
ГушIо ренэу, ар Тхьэм икIас.
Мэзэе маз
Мэзэе маз, ау ошIу, фабэ,
КIымафэр тыухыгъэм фэд.
Тигъатхэ фэтщэигъэу тIапэ,
Тинепэ пцIанэу тэ тыхэт.
Ащ фэди щэхъу кIым иуахътэ,
Зи згъэшIэгъожьрэп сэ бэшIагъэу.
Ошъогу гъунэнчъэм тыхэшIагъэу,
Чэзыу-чэзыоу тылъэкIуатэ.
Орэдыр бзыумэ кIагъэжъынчы,
Чъыг комэ джашъомэ арэчъэх.
Гъэтхамэр къяу, ащ пэгъочъых,
Тэ тапэу уахътэр зэхашIыкIы.
Гъэтхамэр сэри зэхэсшIагъэу
СакIэдэIукIы бзыу орэдмэ.
Тыгъэнэбзыим гур пысшIагъэу
Салъэплъэ пщэсэу уашъом итмэ.
Мэзэе маз, ay ошIу, фабэ,
Мыщ фэдэ мафэр сэгъэлъапIэ.
КIымаф, ау нэшIур къытфыкIедзы,
Тэ ренэу уахътэр зэхэтэдзы.
Адыгэ лъэпкъым о ущыщмэ
Адыгэ лъэпкъым укъылъфыгъэу,
Адыгэ зыцIэр плъэгъу мыхъоу,
О чIым утетмэ умышIагъу,
Ощ фэдэ цIыфыр сэ сиджагъу.
УимыIэу шъхьакIо, ухэбзэнчъэу,
Тиадыгабзи пшIотхьамыкIэу,
Сыда пкIэу иIэр уипсэукIэ,
Хэт фэбгъэхьыгъа уищыIакIэ?
Мыхъунэу щыIэр лъэпкъым фэпхьэу,
Iэягъэу плъэгъурэр щысэ къэпхьэу,
Ау идэгъугъэ уушъэфэу,
О узэплъыжьа уцIыф зафэу?
ЛIэужхэр ары унэхъущтхэр,
Тилъэпкъ шIулъэгъу фэзымышIыщтхэр,
Ащ фэдэ цIыфхэр ящысэщтмэ,
Нахьыжъ хэбзэнчъэхэр алъэгъущтмэ.
Адыгэ лъэпкъыр шIу тэ тлъэгъоу,
Ащ тырыгушхоу тыщыжъугъаI!
Ихабзэ зетхьэу, шIур дгъэбагъоу,
Идэгъуи лъагэу тэжъугъэIэт!
Къэзыгъэзэжьрэр Тхьэм ештэжьы
Къэзыгъэзэжьрэр Тхьэм ештэжьы,
Игунахьхэр фегъэгъужьы,
Щэм щегъэпскIышъ,
ЕутхыпкIышъ,
ИкIэрыкIэу гъогур реты,
Къыгъэгъунэу ышъхьагъ еты.
Ау а тынэу, зы тын лъапIэу
Къыратыгъэр къыгурэIуа?
Ыпэ илъыр игугъапIэу,
Къабзэу, дахэу щыIэшъуна
А нэбгырэр?
ЗэхишIыкIэу ешIушIэна
Ипсэ нурэ?
Гъогу дэхыгъэу,
Хэукъуагъэу
Мызэу, мытIоу гузэжъуагъэм,
Ары пэпчъ къэзгъэзэжьыгъэм
Къыщыхъугъа кущэрэхъыр
КъечъэкIынэу къэмыуцоу?
КъышIошIыгъа шъхьэлъэ лъэхъыр
Ежь фэшIыгъэу щымыIэнэу?
Мы дунаир дахэшъ, дахэ,
УхэтынкIэ тхъагъошъ, тхъагъо,
Сэплъэшъ,
къушъхьэр шъхьэшхоу лъагэ,
Ащ ышъхьашъо фыжьэу пщагъо.
Сэплъэшъ, псыхъохэр мэзечъэх,
Чъыг къутамэхэр мэсысых,
Жьэу къепщагъэм егъэдысых,
Ор нэбзыеу зэбгырэчъы…
ТичIыопсэу мырэу дахэм
Гоу хэплъагъэр зыщыгъатхэм
О ухэтми угугъэнба,
Тхьэм уиштэжьмэ уезэгъынба?
Армэ, къошыр, къэгъэзэжь,
Гупшысэгъумэ къахэхьажь!
Гъогухэр гъогужьхэп
Гъыным гъын къещэ, нэпсым нэпс къелъфы.
Зы тхьамыкIагъом къыщыуцужьрэп,
Зым зыр ыужэу къиным зэфефы
ЦIыфым игугъэ, ышIошъ зи хъужьрэп.
Гъогухэр гъогужьхэп, къин тыралъагъо
Техьэгъэ пчъагъэ щызэпрегъазэ.
Апэрэу хъугъэмэ, ар агъэшIагъо,
Заулэм шIокIмэ, щыгъыр дагъазэ.
Щыгъыр дагъазэ, джэнэтым ипчъэ
КъызэIуихынэу Тхьэми елъэIух.
Зэгорэ дакIо, зэгорэ дачъэ,
ИфэIо-фашIэкIэ ахэр дэгуIэх.
РамыIогъагъэр гукIэ раIожьы,
ФамышIэгъагъэр псапэу ашIэжьы,
Зытефэу аIорэм ар фалъэгъужьы,
Джарэущтэу, сыдми, зэфэрэзэжьых…
Мафэм нэф къещэ, насып къыделъфы,
Уашъом пщэс шIуцIэхэр щызэбгырефы.
Нурэр ыгъашIоу тыгъэри къепсы,
Егъэгъушъыжьы хэты инэпси.
Тхьэм шIу селъэгъу
Тхьэм шIу селъэгъу, сыригъусэу
Къиныгъоу щыIэр зэпысэчы.
Гум сыринагъэп, ыпсэ сыпсэу
Сэ узи бзаджи зэсэнэкIы.
Тхьэм шIу селъэгъу, сисабыйхэр,
Дышъэ сурэтхэр кьыситыгъэх.
Дунаир зие гугъэ байхэр
Гушъхьэ насыпэу къысфихьыгъэх.
Лъэбэкъоу сшIыгъэм, шIу слъэгъугъэм,
Тхьэм щыщэу нурэ хэсэлъагъо.
СырэкIо лъагъоу сфыхихыгъэм,
Зэфагъэу хэлъыр сэгъэшIагъо.
Тхьэм псэр къытеты, ежь тIехыжьы,
Ау сыдэу тхъагъуа уахътэу тиIэр!
Тызхэт дунаир, зэкIэ щыIэр!
Ар мафэ къэс сэ зэсэIожьы.
Тхьэм шIу селъэгъу, щэч ащ хэлъэп,
Ар мызэу, мытIоу згъэунэфыгъэ.
Зи хьарамыгъэ ыгу къысфилъэп,
Ихьалэлыгъэ бэу гощыгъэ.
Нэфылъэр къызыкIедзым…
Нэфылъэр къыкIидзыгъ,
Гоу чэщым мызэгъагъэм
Ошъогум зыритыгъ дэджэгоу тыгъэм.
Дунаир къэдэхагъ,
Гупшысэу сызгъэшIуагъэм
Ишъэфи хэкIодагъ
нэфшъэгъо лъагъом.
Ошъогур къэнэфыгъ,
Бжыхьэпэ чъыIэтагъэм
ИпкIашъэ зэлъикIугъ
дышъэпсэу чIышъхьэр.
Жьы къабзэр зыIусщагъ,
Гугъэнчъэу сызхэтыгъэм
СыхэкIи секIолIагъ си ХьарамIуашъхьэ.
ЩыIакIэр зэкъодзагъ,
Зэкъотэхыжьми бэрэ,
Илъэхъуи ренэ къэс тэ телъэхъэжьы.
А лъэхъур тигупшыс,
Мысагъэм щыщэу щысэ,
Зы лъэпэхъынтэу гур зэрегъэгъужьы…
Ау уашъор къэнэфыгъ,
Нэфылъэу къыкIидзыгъэм,
Сыгу згъэкIэракIэу, марышъ,
фэсыдзыгъ.