Тэхъутэмыкъое районым икъуаджэу Щынджые шъхьэфит бэнакIэмкIэ къыщызэIуахыгъэ зыгъэсапIэм илъэситIу хъугъэу Iоф ешIэ.

ЗыгъэсапIэр Щынджые гурыт еджапIэм хэт. ИтеплъэкIэ зэтегъэпсыхьагъ, лъэхъаным дештэ. ПсэупIэу Яблоновскэм дэт спорт еджапIэм ипащэу Къадэ Руслъан IэпыIэгъу къафэхъуи, бэ­напIэм ищыкIэгъэ алырэгъур, фэшъхьафхэри къыратыгъэх.

Пащэр

Къуаджэм испорт унагъо щапIугъэ Бэгугъэ Мыхьарбый икIэлэцIыкIугъом къыщегъэжьагъэу физкультурэм, спортым апылъ. Олимпиадэм хэлэжьэщтхэр зыщагъэхьазырхэрэ еджа­пIэр Ростов-на-Дону къыщиу­хыгъ. Пшызэ къэралыгъо университетым иаужырэ курс щеджэ.

Узыгъасэрэр, цыхьэ фэпшIызэ щыIэныгъэм ухэзыщэрэр уянэ-уятэхэм афэогъадэ. Iэ­на­тIэу ащ иIэр зы гущыIэкIэ къэоIо — тренер. Бэгугъэ Мыхьарбый икъоджэ гупсэ щыригъажьи, спортым щылъыкIотагъ. Апэрэ тренерыр Тэчэхъо Байзэт. Унэгъо Iужъум ар щапIугъ. Ятэу Мэдинэ Хэгъэгу зэошхом хэлэжьагъ. Новороссийскэ, ЧIыгу Залэм ащыкIогъэ заохэм лIыгъэ ащызэри­хьагъ.

Тэчэхъо Байзэт бэнэкIэ зэфэ­шъхьафхэр, волейболыр, нэмыкI­хэри ыгу рихьыщтыгъэх. Къоджэ колхозым икомсомольскэ организацие исекретарэу щытыгъ. Лъэныкъуабэ къызэлъиубытызэ ныбжьыкIэхэр спортым, щыIэныгъэм афигъасэщтыгъэх.

Бэгугъэ Мыхьарбый иапэрэ тренер зэрэфэразэр гущыIэкIэ къызэриIорэр шIомакI. Iофэу ышIэрэмкIэ цIыфышIухэм зэрафэшъыпкъэр щыIэныгъэм къыщегъэлъагъо.

IэпыIэгъум тамэ къыуеты

Тэчэхъо Байзэт фэгъэхьыгъэ шIэжь зэнэкъокъур зэхащи, шъхьафит бэнакIэмкIэ кIэлэ­еджакIохэр зэнэкъокъугъэх.

М. Бэгугъэм къызэрэтиIуагъэу, илъэс къэс ащ фэдэ зэIукIэ­гъухэр зэхащэхэ ашIоигъу.

Щынджые гурыт еджапIэм шъхьафит бэнакIэмкIэ зыгъэсапIэ къыщызэIуахынэу зыфе­жьэхэм М. Бэгугъэм IэпыIэгъу къыфэхъугъэхэм агъэгушхуагъ. Къоджэ псэупIэм ипащэу ­ПщыукI Алый апэ гъусэ къыфэ­хъугъэхэм ащыщ.

Гурыт еджапIэм ипащэу Iэшъынэ Налбый пытэу къыгоуцуагъ, зэхэщэн Iофхэр зэри­хьэхэзэ, шIыкIэшIухэр къызэ­дагъотыгъэх. Пащэхэр, ны-тыхэр къызэрэготхэм М. Бэгугъэм мэхьэнэ ин ритыгъ. Ытамэхэм заушъомбгъугъэу къыщыхъузэ, ригъэжьэгъэ Iофыр лъигъэ­кIотагъ.

Апэрэ уплъэкIунхэр

Спортым пыщагъэм зигъасэ зыхъукIэ апэ зэгупшысэрэмэ ащыщ зэнэкъокъухэм зэрахэлэжьэщтыр, медальхэр къызэрихьыщтхэр. Щынджые, Тэхъу­тэмыкъое районым икъуаджэу Бжыхьэкъоежъым, Краснодар краим, нэмыкIхэм ащыкIогъэ зэнэкъокъухэм Бэгугъэ Мыхьарбый ыгъасэхэрэр ахэлэжьагъэх.

Зэнэкъокъухэм апэрэ ме­дальхэр къащыдэзыхыгъэхэм ягушIуагъо къаIуатэу зызэхэпхыкIэ, спортым изакъоп узэгу­пшысэрэр. КIалэхэм янэ-ятэхэр, нэнэжъ-тэтэжъхэр, ныбджэгъу­хэр нэгум къыкIэуцох. Спортымрэ пIуныгъэмрэ зэрэзэпхыгъэхэр щыIэныгъэм къыщэ­лъагъо.

Нахьыжъхэр зыхэт купым къыщыхэщыгъэх Трахъо Аслъан, Бэгугъэ Ислъам, Мырзэ Аслъан, Гъомлэшк Тимур, Тэчэхъо Айдэмыр. Ахэр анахьыкIэхэм щы­сэшIу афэхъух. АнахьыкIэхэм якуп хэтых Батмэн Азэмат, Бэ­рэтэрэ Аслъанбый, ЕмтIылъ СултIан, Мамый Дамир, Тэчэхъо Тимур, Мамый Алим, Чэужъ Тимран, НакI Алим, Бэрэтэрэ Аслъамбый.

Апэрэ медальхэр къыдэзыхыгъэхэм нэнэжъ-тэтэжъхэр афэгушIохэу сарихьылIагъ. КIэлэцIыкIухэм анэгу укIаплъэмэ, гу къабзэкIэ зэнэкъокъухэм зэра­хэлэжьагъэхэр шIэхэу олъэгъу. Батмэн Азэмат, ЕмтIылъ СултIан, нэмыкIхэм къаIуагъ ямедальхэм ахагъэхъонэу мурад зэрашIыгъэр.

Шэн-хабзэхэр ягунэсых

«Ухыемэ узаф, узафэмэ улъэш» адыгэмэ аIо. Бэгугъэ Мыхьарбый ыгъасэхэрэм зе­кIокIэ дэйхэр къахэмыфэнхэм фэшI шIушIагъэм фепIух. ГукIэгъу ахэлъэу, шъыпкъэныгъэр агъэлъапIэу псэунхэр япшъэ­ры­лъэу елъытэ. Адыгэ шэн-ха­бзэхэм ядэхагъэ дунаим щы­зэлъашIэ. Нарт эпосым, ижъырэ адыгэ орэдхэм яхьылIэгъэ къэ­бархэр кIэлэеджакIохэм къафаIотэщтых.

Гурыт еджапIэм адыгэ къа­шъохэр щызэрагъашIэх, пIуныгъэм фэгъэхьыгъэ купхэр щызэхащагъэх. М. Бэгугъэм зэ­фэ­хьысыжьхэр ышIыхэзэ, кIэлэ­цIыкIухэм нахь дэгъоу зы­къы­зэ­IуахынымкIэ игъом уишIуагъэ ябгъэкIыным уфэхьазырын фаеу елъытэ. Спортсмен, артист, шIэ­­ныгъэлэжь хъущтыр яцIыкIугъом къэшIэгъуае, арэу щытми, цыхьэ къыпфашIыныр, шъхьэи­хыгъэ зэдэгущыIэгъу зэды­уиIэныр Iофым ищыкIагъэу щыт.

ЕгъэжьапIэм илъэпсэшIу

М. Бэгугъэр Урысыем спортымкIэ имастер. Шъхьафит бэ­накIэмкIэ Ростов-на-Дону, Гру­зием ащыкIогъэ зэнэкъокъухэм ятIонэрэ чIыпIэхэр къащихьыгъ. Москва щызэхащэгъэ турни-ры­шхом апэрэ чIыпIэр къыщыдихыгъ.

Алырэгъум пытагъэ къызщыхигъафэзэ, имурадхэм афэкIоным сыдигъуи мэхьанэ ритыщтыгъ.

— Олимпиадэ джэгунхэм, дунаим дышъэр къащысхьынэу сыфай, — къысиIуагъ Бэгугъэ Мыхьарбый ыгъэсэрэ кIэ­лэцIыкIухэм ащыщ. Насыпыр агощырэп, ащи уфэбэнэн фае. Спортым лъэкIэу уиIэр, сэнаущыгъэу пхэлъыр къыщыбгъэ­лъэгъонхэм пае уишъыпкъэу Iоф зыдэпшIэжьыным имэхьанэ Бэ­гугъэ Мыхьарбый къытегущыIагъ.

Щынджые шъхьафит бэна­кIэмкIэ зыщызыгъэсэрэ кIэлэ­еджакIохэм егъэжьэпIэшIухэр ашIыгъэх. Апэрэ зэнэкъокъухэм ахэлажьэхи, медальхэр къэзы­хьыгъэхэм ягушIуагъо адэзыгощыгъэхэм тафэраз. Медалыр ипчъагъэкIэ зы, гушIуагъоу къы­хэкIырэр бэмэ алъэIэсы.

Театрэм, литературэм, нэ­мыкIхэм зафэбгъазэмэ, Щынджые цIыф цIэрыIоу къыдэ­кIыгъэхэр Адыгэ Республикэм щашIэх. ТхакIоу, драматургэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ Адыгеим и Лъэпкъ театрэ ехьы. Шъхьафит бэнакIэмкIэ, фэшъхьафхэмкIи зэлъашIэщт спортсменхэр джыри ащ къыдэкIыщтхэу тэгугъэ. М. Бэгугъэм имурадхэр къыдэхъунхэу фэтэIо.

ЕмтIылъ Нурбый.