Бзыу отэрэу жъуагъохэр ом итых

1 Бзыу отэрэу жъуагъохэр ом итых, Чэщыр къагъэдахэ, щырэхьатых. Мазэр тынчэу, зы псычэт нэгъыфэу Уашъом щесы, илъэуж къэнэфэу. Уахътэу тызыхэтым сегупшысэу Сэри уашъом нэIур фэзгъэзагъ. ЦIыфым ыгуи ыпси зэфэщизэу Сыдым пае, сэIо, щымыIагъ? Сыдым пае идунае фэшIоу ИщыIакIэ шъуашэу щимылъагъ? Сэгупшысэ, джары сиIэр непэ, Гупшысэныр сщэхъу ренэу гуапэ, СакIыб хъугъэу лIыгум игъэ щэкIи, НыбжьыкIэгъум ишъхьарыкIо Iаджи... Тыкъызэхъуи, непэ тыкъызэси Зыгорэ къытщышIми къытщымышIми, Тэ тызэхъокIыгъэп, тизытет Апэрэ лъэбэкъоу тдзыгъэм фэд. ТфэукIочIрэм гугъэр тэ къытеты, ЛIыгъэм тыриутэу тыхегъэты. Ау зыгорэ къекIы тапэ инэу, КIуачIэу, тфэмыукIочIэу, зы емынэу… 2 А лъэхъаныр, непэрэ лъэхъаныр, Тара анахь дэгъур, анахь дэир? СшIэрэп ар тэрэзми, зэгъэпшэныр, Ау сыдигъуи хэлъ а насып занэр. Бэ тигъогу щыхъугъэр, щытлъэгъугъэр, ТшIошъи мыхъузэ тэ тызэуцолIагъэр. ТызэутэкIрэ къиным типсыхьагъэу Тапэ етэгъэхъу гъучI тыхъугъэу. Синасыпыр: сыкъэхъугъ адыгэу, СыщыIагъ силъэпкъ сэ сырыпагэу! СыщыIагъ сэ, джыри сыщыIэн: Усэмэ ахэлъэу спсэ къэнэн. Спсэ къэнэн силъфыгъэми ахэлъэу, СигушIогъо Iуплъи зэм агу илъэу. Спсэ къэнэн силъэпкъ игъогу дытетэу, Ижьыкъащэ хэлъэу, игъэретэу. Арэу сщэхъу, къошыр, арэу сщэхъу, ЗыкIым екIурэ гъогум сэ сылъэхъу.

А гъунапкъэр къы­чIэкIыгъ лIэныгъэу

Сынэсыгъ сэ мафэ горэм зы гъунапкъэ, А гъунапкъэр къычIэкIыгъ лIэныгъэу. Гур лъэпэрэпагъэ, ащ ымакъэ Къысщыхъугъ лIэныгъэм хэгъощагъэу. Мары, секIолIагъ сэ, джырэ нэсым Чыжьэ дэдэу, хымэу сшIошIыгъагъэм. СIапэ сщэйи, гъунэм сызынэсым ЗэхэсшIагъ сэ иIэшIугъэ щыIэныгъэм. ЗэхэсшIагъ такъикъым имэхьанэ. Сыд такъикъа, зы нэгъэупIэпIэгъум, Шъоу щыфагъэу къытехъуагъ сиIанэ. Мары чъыгыр, бэрэ ар къэкIыгъ, Мары цIыфыр, ащи сыкIыгъугъ. Нэфышъагъор, тыгъэ къохьажьыгъор, Осэпсыцэу уцым текIыжьыгъэр, Ошъо шхъуантIэр, пщэсэу ащ щесы­гъэр, Тыгъэ нурэу дахэу къысфепсыгъэр, Гу алъыстэгъагъэп псэм нэзгъэсхэу… Дунай Iэпсэу, ощхэу е ос къесэу, Джырэ мафэр къэсыфэ садэшэсэу СыщыIагъэп, шъыпкъэ, сырягъусэу. Купэу тызэхэтми, сышъхьэзакъоу, Гъогу тызэдытетми, сыфэныкъоу Сэ зэгорэм, къысщыхъугъ сфимыкъоу ЩыIэр зэкIэ, сишIэныгъи, мылъкоу сиIи, СыкъызыкIэхъугъэр, имэхьани... Ау джы непэ упчIэхэр нэмыкIых, Сиджэуапхэр тынчэу къыздекIокIых, Тхьэм ишIошъхъуныгъэ бгъэгум дэлъ, ШIу слъэгъугъэ пстэуми ар ахэлъ.

ШIу слъэгъугъэх, гупсэ хъугъэх хэти, сыди, Пый сфэхъугъэу, спэчIынатIэу щыти. Сегупшысэ, а сишэнэу зэблэхъугъэр, ШIум игъогу зэфагъэу къыхэсхыгъэр Сщыщэу, сигъэразэу сыхэтына, Хьаумэ, джыри зэкъоныгъэм зыритына? Уахътэр макIо, а гъунапкъэм ­сыIокIоты, Алахьталэм цIыфмэ сахегъэты. СыщыIэн ынэшIоу къысщифагъэм Щыщ Iахьыбэ афэсщэеу, адэзгощэу…

ШIулъэгъур ары,  джа зыр ары Iашэр

1 «Уиусэхэр чэфынчъэх»,— бэмэ аIо, «Ар сэшIэ дэгъоу»,—джэуап ясэтыжьы. Чэфыгъор бэ зикIасэр, къызгурэIо, Ау нахь чэфыгъор сыбгъэ дэкIодэжьы. КъыдэкIрэп игъом, бзыоу дэбыбыкIрэп, Сичэфынчъагъэ сыдэу зишIми, шIокIрэп. Сигуузыгъэ усэхэр елъахъэх, Дунэе зэхэтыкIэм зэIегъахьэх, Гур зэгуегъэуты адэ, хъурэ-шIэрэм, ТичIышъхьэ зыубытыгъэ ТхьамыкIагъом, Иблысым къытфихьыгъэ Жъалымыгъэм, Зэрэхъоу ренэу, тэ тызэмыжагъэм.

ОшIэ-дэмышIэу «Танджыр» къытхэхьагъ, ОшIэ-дэмышIэу Шъхьэмэ защилъагъ, Ау къафехьакIрэп бэмэ, Афэщэчрэп, «Емынэм» шъхьэр еуфэ, АфэукIочIрэп. Зэпахрэ узым чIышъхьэр зэлъиштагъ, Зэрэдунаеу «танджым» ыгъэщтагъ. Игъонэмысэу цIыфхэр ыгъэлIагъэх, Унэгъо псаухэр ащ ыгъэунэхъугъэх. Иблысым сыда Iашэу пэдгъохыщтыр? Хэт щымыщынэу а ем пэуцущтыр? ШIулъэгъур ары, джа зыр ары Iашэр, Езгъэгъотыщтыр а емынэм ­ифэшъуашэр. ШIулъэгъум тидунай ыукъэбзыжьын, Псэ рэхьатыгъор тэ къытфихьыжьын. 2 ШIу тлъэгъумэ благъэр, гум пэблагъэр, ШIу тлъэгъумэ чIыгур, уашъор, тыгъэр, Тыкъэзыуцухьэрэ дунаир, Тхьэм къыгъэшIыгъэу зэкIэ иер, ТытекIошъунба тэ Иблысым? ТегъушъыкIынба нэIум нэпсыр?

Нэкъое жьыбгъэр мэгырзы

1 Нэкъое жьыбгъэр мэгырзы, Къутамэхэр зэлъегъэсысы. Чъыгышхомэ аIэпэ-къуахъохэр, КIымафэм ыгъэтIэсхъагъэхэр. Осыцэ минхэр къелъэсых, Нэгушъхьэм чъыIэу къынэсых, ШIэхыпсэу хъотыр къыхьыщтышъ, ТыгучIи чъыIэм рихыщтышъ, РихыгъэкIи зэхэтшIэжьына, Тищтагъуи тиубытыжьына, ЛIэныгъэм теуцолIэжьыгъэу, ЛIэныгъэр гъунэ хъужьыгъэу? 2 ЦIыфыр щыIагъ тыгъуасэ, Джы непэ бэныр фатIыгъ. ИгушIогъуагъ игъашIэ, Джы хьадэу къэм ар далъхьагъ. НэгъэупIэпIэгъоу хъужьыгъэ Гъэ пчъагъэу чIым щилъытагъэр, КъэушIункIыгъ, кIодыжьыгъэ Инурэу ашъхьарытыгъэр. 3 Къэм рахьыжьагъэр щыIэжьэп, Ащ ыпсэ пкъыр къыбгынагъ. Пкъышъолыр зыми фитыжьэп, Ау шIэжьыр къафыщинагъ. Къафыщинагъ иIахьылмэ, Игупсэмэ, ИкIэлэ-лъфыгъэмэ, ИгъэшIэ гъогу дытетыгъэмэ… ШIулъэгъоу адэ иIагъэр, ШIулъэгъур тыдэ хъужьыгъа? Ар къэнэжьыгъа нэфынэу, Гукъабзэмэ адэкIотэнэу, Ащымыгъупшэу, агъашIоу Шэсыгъэ мафэм ынэшIоу? Ахэлъэу ипсэпэшIагъэмэ ШIулъэгъур джыри щыIэн. ЛIэужэу къыкIэлъыкIуагъэмэ Рэхьатэу адыщыIэн.

Тыгъэщх щхыкIаеу, синыбджэгъу

1 Тыгъэщх щхыкIаеу, синыбджэгъу, Зылъэгъурэм ыгъэшIагъоу. Тыгъэщх, цIыфышIуи тылъыгъэхъу, Насыпыр зыгъэбагъоу, Ар зыгощыным фэхьалэлэу, ШIушIэным фэгуIалэм. Орэщх тикъуаджи, тичIыгушъхьи, Орэдэу орэхъужь щхы макъэр, ХэкIухьажьыгъэу псыхъо лъакъом. Псым къытекIыгъэ пэхъэ фыжьым КъыхэбыбыкIэу, зиутхыпкIэу, АмкIышъэ бзыуми ерэгъэжь, Орэдыр жъынчэу кIерэIукI. Мэзыгуи огуи зэтрерэч! Зэрэдунайи зэлъерэшт, МэкъэшIум зерэIэт!

Тыгъэщх щхыкIаеу, синыбджэгъу, Ащ гъашIэр лъегъэкIуатэ, ЗэхасшIэу хэлъ ащ уц Iэзэгъу, Мыгъуаби IуегъэкIоты. Ау гур къыддеIэу тыщхыжьышъурэп, Ар хъуми зэ, тIо тфэгъэхъужьрэп, Нэшхъэй-гумэкIмэ тагъэпшъыгъэу, Ар Iэтэ-Iатэу зэтехъуагъэу, Тынэгу итеплъэ тшIузэблахъу, Псэм нэсэу къиныр тагъэлъэгъу. 2 Тичъыгмэ дахэу къяшъэшъэхых Дышъэ зэрылхэу пкIэшъэ гъожьхэр. Чъыг хьап-щыпмэ къахэшIэтых Зэпэжъыужьхэу тыгъэ бзыйхэр. Мы уахътэм идэхагъэ гур егъатхъэ, Гум зегъэпсэфы, игушхуагъэ ЗэхапшIэу хэхъо, зеутхыпкIы, ПкIэшъэ дышъэпсмэ ахэкIуакIэ. Нэшхъэй-гумэкIхэр IэкIыб ешIых, ГукъэкIыжь къинхэр зэренэкIых, ГушIонэу фай, щыIэнэу фай, Ащ еIо: тые мыр, тэщ пай! Дунаир тфыхихыгъэшъ ти Тхьэ, ФэтэжъугъэIэт гушIуагъом тшъхьэ. Тыгъэщх щхыкIаеу, синыбджэгъу, Зылъэгъурэм ыгъэшIагъоу…

Тегъэлъэгъу тщыщ-тщымыщи

Тыдэплъые, къэтэплъыхьэ бэрэ ­уашъор, Зэблэтэхъу нэкIэ а уаишъор, Зэм ощхыпсы гъуаткIомэ къагъэпсы Лэгъупкъопсэу, зэмышъогъоу нэпсы. Зэм хыорэу, шIункIэу пщэс онтэгъу, КIуачIэу иIэр ащкIэ тегъэлъэгъу. Ары пэпчъ мэгуIэ гур, мэгугъэ, Игупшысэ хьылъэхэр гощыгъэх: Дунаишхор кIодэу ышIошъ хъугъэ, Пщэсы шIункIхэр ичыхIэн хъужьыгъэх. Ау дунаир хъугъэп къошыныжъэу, Бгъэтэкъон плъэкIынэу угу о къэкIмэ. Ау дунаир щыIэп кIодыжьынэу, ШIу ар зэгъэлъэгъуба пфэлъэкIыщтмэ.

Тыгуи тыпси уашъом щыщ хъужьыгъэх, Тыгъи, мази, жъуагъуи адыщыIэх, Жьыбгъэ чъыIи ощхи ахэткIухьэх, ТикIымафи тигъэмафи зэхэкIухьэх.

КъэушIункIмэ, мазэм итетыгъоу, Зэпэлыдрэ жъуагъохэр игъусэу, ПкIыхьэ лъэгуми гъогум зыритыгъэу Пшысэм хэхьэ джыри зэрихабзэу. Джыри зэрихабзэу тыди нэсы, Охътэ зэхэкIухьэм хэчэразэ, ЩыIэныгъэм иблэкIыгъи инеущи ТинэфапIэ щыщи, тщыщ-тщымыщи,

Къини хъяри зэкIэ щэчэрэгъу, Чъыем къыддыхэтэу тегъэлъэгъу.

Бзыу отэрэу жъуагъохэр икIыжьмэ Уашъом, пщы-остыгъэр къытфихьажьмэ, Зэпэнэфмэ уашъуи тичIыгушъхьи, Гупсэфыгъор зыщыдгъотрэ тихьэблашъхьи, Пшъыгъор тырехыжьы псэм елбэтэу, ИкIэрыкIэу зепхъотэжьы ащ шъхьафитэу.

Джэрпэджэжьэу уашъом дежъыужьэу ЧIым ымакъэ къэIу псаоу, гохьэу. Тыгъэ бзыйхэм ышъо апэжъыоу Къытфэхый тэ чIыгур, шIур къытфихьэу!

Жьыбгъэ стырым кIышъор къесты МэшIо лыгъэм сыхэтыгъэп, Сыщыстыгъэп, Урыс топым цэ зырызэу Сиутхындзыгъэп, А зэманым сыщыIагъэп, Ау псэм нэсэу ЗэхэсэшIэ тхьамыкIагъор зы шIэжь узэу! ЗэхэсэшIэ нэпсэу Нымэ рагъэхыгъэр, Зэхэсэхы гъыбзэу Ныжъмэ аусыгъэр. Зэхэсэхы чэтэ гъабзэм илъэибзэ, Чатэр чатэм еутэкIы, цIыфыр ебзэ.

Жьыбгъэ стырым кIышъор къесты,

ТырестыкIы, КIышъо кIыIум нахь мымакIэу гур рестыкIы, Зэгоутэу, ЗэIэтэкъоу Мыжъо такъоу, Агъэтакъуи, ахьаджыгъэ ижърэ ­лъэпкъэу, АгъэкIоди, лъэпсэкIодэу рашIыхьагъэм, Щыщ тIэкIу-шъокIоу мэшIо лыгъэм къыкIэныгъэм Рехьыжьэжьы ышъхьэ джаущтэу, насыпынчъэу.

Рехьыжьэжьы, ау игъогуи хьылъэ дэд, ЧъыIэр, гъаблэр, тхьамыкIагъоу бэ шъхьащыт. Гъэретынчъэ хъугъэ цIыфхэр къызэхафэх, Хьэ-тыгъужъмэ, хьэкIэ-къуакIэмэ зэIатхъых. Зы нэбгырэп, нэбгырэ минэп, миллионых, Сабый цIыкIуи, лIыжъи, ныуи гъаблэм ехьых, Къушъхьи, мэзи, шъоф зэикIи къафэхымэх, Джэнэт чIыпIэр джэхьнэм фэдэу джы хъужьыгъэ, Кавказ къушъхьэм ихьэдагъэу кIытэжьыгъэ, Лъэпкъым щыщэу къэнэжьыгъэр егъэкIуатэ, Нэгум кIэкIрэм, нэм ылъэгъурэм гур текIуадэ. Къэнэжьыгъэу, зинасыпыр къухьэм екIоу, Зы хэкIыпIэу агъотыгъэр тырку хэгъэгоу. Хэт ышIагъа арэу хъущтмэ, зэхэзыщтмэ, Черкес лъэпкъым ихэкужъыр кIодыжьыщтмэ? Хэт ышIагъа кавказ лъэпкъмэ анахь иныр, Шъхьафитныгъэм псэемыблэу фэбэнагъэр Хэгъэгунчъэу, насыпынчъэу къэнэжьыщтмэ? Ау тэгугъэ, гугъэр тиIэшъ, теухъумэ, Черкес лъэпкъым инеущи къегъэгъунэ. Зы лъэпкъышхоу, зы хэгъэгоу тыхъужьын, Тиджэныкъуи, Тхьэм зэриIоу, къэблэжьын!

Тамэ Iахьынчъэу ом уимыбыб Зэгорэ дэкIуае, ом нэсэу зеIэты, Тыгъэм ипапкIэу ошъогум ар еты. Ащ щыгушIукIхэу зы куп зыфащэи, Ифабэ кIэхъопсхэу аIапи ащэи. Зэгорэ дэкIуае, зэгорэ къефэхы, Зэгорэм ижъуагъуи ом щэкIосэжьы. Тиуахътэ зэхелъхьэ, зэхелъхьэшъ зэхехы ЩыIакIэу тызхэтыр, зэрегъэзэфэжьы. Ащ пэпчъ зы лъэубэкъу, зы гъогу, зы насып, Яхъяри якъини зэголъ, ягъогогъу. Ау уашъом нэсыгъэр тыгъэпсым ычIыпI, Неущрэм ишъау ар, чIым инэфшъагъу. Къэнэфрэ лъэуаеми дэкIоешъун, Ипэрыохъуми атекIошъун. Гум щиукIыных ишъхьахынагъи, Къин езгъэлъэгъурэ икъаигъагъи, ЩэIагъэр псыхъоу нэпкъым риутэкIзэ, Гушхуагъэр хыпсэу, орэу ыIэтзэ! ЦIыфым хэлъ шэнхэр ащи икIасэх, Хэти ар фэдэу пстэури игупсэх. Ау мэхъу мыщ фэди: шъхьэр къэуназэ, Лъыр къэолъаошъ, гур зэпрегъазэ. Джащыгъум, хэт щыщи, жьыбгъэм рехьыжьэ, IэкIэтэкъужьэу ифышъхьэ лэжьыгъэ. Зыщыщхэр щэгъупшэх, егъэхьэрамых Гупсэу иIагъэхэр ащ къыфэхымэх. НыбджэгъукIэ тхьамыкIэр щыкIэн орзэ шъхьантэм, Лъэоим къефэхмэ, тефэн шъхьэшъо пытэм. Джащ пае, сикъошыр, зэгъашI узыщыщхэр, ГъэлъапIэх, гъэтхъэжьых о уилыщыщхэр. Джащ пае, сикъошыр, зыгъэсамбыр, АIорэ-пэIожьэу о ущымыт, АшIэрэ-пэшIэжьэу куп ухэмыт, Тэмэ Iахьынчъэу ом уимыбыб, Ау зэфэныгъэм игъогу зэу къыхэхи, Хэт къэмыджагъэми, уафыдэмых. Зыгорэ дэкIуае, зыгорэ къефэхы, Зыгорэм ижъуагъуи ом щэкIосэжьы. Тиуахътэ зэхелъхьэ, зэхелъхьэшъ, зэхехы ЩыIакIэу тызхэтыр зэрегъэзэфэжьы. * * * Неущрэ мафэр, гугъэр, гухэлъыбэ… Джар тIоу тыщыI, къэкIощтым тежэ ренэу, Къытщэхъу а къэкIощтыр нахь дэгъунэу, ТшIэн фаер тапэ щыIэу тэ тэлъытэ. ЩыIакIэр лъызгъэкIуатэрэр джары, Зы кIочIэ лъэшэу гугъэм хэлъыр ары. Ар тIозэ тIэкIэкIыжьы джырэ уахътэр, Тинепэрэ гушIуагъор, хэлъ насыпыр, Нэплъэгъум къыридзэжьрэп цIыфэу дготыр, Гъогогъоу гъэшIэ гъогум къыддытетыр, Ащ фэдэу, благъэу тхьапша тIэкIэзыжьрэр? ТынаIэ зытемытэу тщыгъупшэжьрэр? Джынэсым тызхэтыгъэ щыIэныгъэм, Мылъагэми, Зы Iуашъхьэу зэхэтлъхьагъэм Тинепи ТиблэкIыгъи хэлъ ямыжъо, Нэпсыби Псыхъо хъугъэу ащ къыщэжъо. БлэкIыгъэр Тэ гъэ пчъагъэу къэтэлъытэ, ЩыIакIэр Щыдгъэпсыгъэу ащ тэлъытэ. Ар блэкIыгъах, ЩытшIэщтыр щытшIэгъах, Зы зэман чыжьэу къытщэхъужьым фэд, Джы къэкIощт охътэ пчъэIум тэ тыIут. Ау пщыгъупшэна Уянэу узыпIугъэр? Гум икIыжьына Тэу уашъхьагъ итыгъэр? Шы-шыпхъуи, Къош-Iахьыли, уикъоджэгъуи, Уздэджэгугъуи Сабыигъом уиныбджэгъи? Гум рихьыгъэгъэ пшъашъэм инэплъэгъур, Пщыгъупшэжьына апэрэ шIулъэгъур? А зэкIэ тыдэ пхьыных? — Уигъусэных, Псэм хэзыжьыщтхэп ахэр, мыжъосыных… Изы хъужьыгъэп зэ ракIутыгъэм Тызэхахьэх, тызэхэкIыжьых… ТызэхэкIыжьхэу тызэфэджэжьмэ, ИкIэрыкIэу тызэрэугъоижьмэ, Зыгорэ тщыкIагъэу тызэхэхьажьы. Зэм зыгорэ, етIанэ нэбгыритIу, Аузэ щыIакIэм тыфэхъу фэгуитIу, Нахь макIэ тыкъэхъу, Тыдэунэхъу ЩыIэкIэ зэжъоу тэр-тэрэу дгъэпсыгъэм, ЦIыфмэ ялыеу зыфыхэтхыгъэм. Дэгъоу тэлъэгъу Хэхъожьрэп щыкIагъэм, Тыкъэзгъэнагъэми къагъэзэжьыгъэп, Е дунай шъхьаIэм зафэу кIожьыгъэх, Е нахьышIу лъагъом ашъхьэ гъэзагъэ. Изы хъужьыгъэп зэ ракIутыгъэм, ЗыкIи ыштагъэп хагъэлъэдагъэм. Аущтэми, джыри щыIэх ныбджэгъухэр, Анахь дгъэлъапIэхэу къытфэнэжьыгъэхэр.

Ижъырэ хабзэр къыхэтэхыжьы Тыкъытехьэ мыщ, ТытекIыжьы, ЧIыгушъхьэр зытетым тет, Къэнэжьы. ЧIыгушъхьэ къодыеп, дунаир: Гъунэ зимыIэ ошъогуи, Шэфлъагъохэу акIыбкIэ щыIи, ЗэкIэ, ЗэкIэу Ташъхьагъым иер ГъэшIэрэ тхыпхъэу зэхэлъыр, Дэгъоу зэхэущыхьагъэр… Тыкъытехьэ мыщ, ТытекIыжьы, Ау тытетыфэ мыхъэр тэгъахъэ, ТищыIакIэ зэIэтэшIэжьы, КъызщытшIэжьрэм ар тэгъэтIасхъэ. Бзыу щырри инабгъо исмэ, ЛIэбланэу, лIэу зелъытэжьба. Тэри тычIыпIэрысмэ, Зэгорэу тызыщэхъужьба. Ау чыжьэу тызыIукIотрэм, Дунаир зызэдгъэлъэгъурэм, Тахахьэу такъыхэкIыжьмэ, ШIэныгъи къызыдэтхьыжьмэ, Тэщ нахь лъэши, нахь акъылышIуи Къытфэчэфи, зыгу къытфэмышIуи ЗэрэщыIэр тэгъэунэфыжьы, Ижъырэ хабзэр къыхэтэхыжьы. Ар тятэжъмэ къытфыщанагъэу, Тэщ нахьыпэу зэрагъэшIагъэу Зэу щытыгъэшъ, къыдгурэIожьы, Хэхьэ-хэкIыр щысэу тэштэжьы. Сыдэу адэ лъэхъан шIэгъуагъа?! ХьакIэщыпчъэр рамыгъэтыжьэу, Фаер ихьэу, фаер икIыжьэу, Нарт къэбархэр щамыIотагъа?! А лъэхъаныр тэ къитхыжьын, Хэт а уахътэр тфыхихыжьын?

Осым чIеухъумэ ТэкIо, телъэкIоны, тыкъэуцурэп, Зэ укъызыуцурэм уежьэжьышъурэп. Уадиштэжьрэп узхэтыгъэмэ уежьэжьми, УелъэкIонзэ ясатыр ухэуцожьми. Джары ар зэрэхъурэр ренэ къэс, Уигъусагъэм ышъхьэ къызиIэтрэм Уашъоми шъхьэдэкIэу зызиIэтрэм, Шъхьасэу зыхеушъафэ ишIуфэс. Ори ар зэхапшIэу еогъажьэ, Ау гуцафмэ оIошъ, джыри уежэ ЗыкъышIэжьэу, тIэкIуи къэушъэбыжьмэ, УишIушIагъэ горэ ыгу къэкIыжьмэ… Ыгу къэкIыжьмэ, оIо, икъиныгъом ПлIэIоу, ныбджэгъу плIэIоу кIэбгъэкъуагъэр, Ыгу къэкIыжьмэ мыхьамелэу дэбгощыгъэр, Мыжъо хьылъэу ыпсэ тепхыгъагъэр. Ау зэхэкIы гъогур, уеунэкIы, ЩыкIымафэшъ, хъотым узэблещы, Ныбджэгъугъэр осым чIеухъумэ, Ау пшIошъ хъурэп, джыри оухъумэ. Отхъу осыр, отхъу уимыгъащтэу, ИчъыIагъэ пкъышъор ымыгъэщтэу. Джыри укIэлъэкIо, гугъэр кIодрэп, Ау уиныбджэгъугъэм узэхихрэп. Ары, ныбджэгъугъэм узэхихрэп. Ащ джы иныбджэгъухэр фэшъхьафых, Гъогогъу фэхъужьыгъэхэр ихымэх, Ау хэхыгъэу ахэр егъэнафэх, Ихъярыгъом пчъэхэр афыIуехы. Джары ар зэрэхъурэр ренэ къэс. Уигъусагъэм ышъхьэ къызиIэтрэм, Уашъоми шъхьэдэкIэу зызиIэтрэм, Шъхьасэу зыхеушъафэ ишIуфэс. КъэIэбэщтэп, къыубытыщтэп пIапэ, Икъэбзагъи ыгъэпэжьрэп напэм, ТIури зы щыхъужьэу шIойи къабзи, МылъкукIэ пкъыри псэри егъэсэи. Ори уфэенэп ебгъэхъунэу Къыбдытетэу гъогоу къыхихыгъэм, Удыхэтэу сыдми щыIэныгъэм, Iэчъэ-лъачъэу гъашIэр къэбгъэшIэнэу…