Москва и Къэралыгъо академическэ филармоние загъэпсыгъэр илъэси 100 хъугъэ. Ащ фэгъэхьыгъэ зэхахьэр гъэшIэгъонэу кIуагъэ.

Урысыем имызакъоу, дунаим щызэлъашIэрэ филармониер иконцертхэмкIэ цIыфхэм апэб­лагъ. Хэгъэгум икультурэ, иискусствэ лъэпкъхэм алъыгъэIэсыгъэнхэмкIэ филармонием лъэныкъуабэ къызэлъеубыты.

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо филармоние имузыкальнэ зэхэхьэпIэ цIыкIу щыкIогъэ концертым артистэу хэлэжьагъэхэм орэдыбэ къа­Iуагъ. Пчыхьэзэхахьэр зезыщэгъэ лектор-искусствоведэу Татьяна Резниченкэм Москва и Къэралыгъо филармоние щыIэныгъэ гъогоу къыкIугъэм къытегущыIагъ.

Хэгъэгум итарихъ культурэм, музыкальнэ искусствэм ахэгъэ­щагъ. Татьяна Резниченкэм зэгъэпшэнхэр ышIыхэзэ, тхакIо­хэм, композиторхэм ятворчествэ зэрэзэпхыгъэм мэхьэнэ ин ритыгъ. Пчыхьэзэхахьэр бжыхьэм фэгъэхьыгъэуи зэрэ­щы­тыр зезыщэрэм къыхигъэ­щыгъ.

Бжыхьэр, гъэмафэр, щыIэныгъэр. Сыда ахэр зэзыпхыхэрэр? Тыкъэзыуцухьэрэ дунаим идэхагъэ бжыхьэм хэолъагъо. Уса­кIохэм бжыхьэм ехьылIагъэу атхыгъэр макIэп.

Александр Пушкиным, Михаил Лермонтовым, Сергей Есениным, нэмыкIхэм яусэхэм атехыгъэ орэдхэр артистхэм къаIуагъэх. Бжыхьэр, шIулъэ­гъур, гум иорэд хъугъэ усэхэр зэхахьэм щызэхэтхыгъэх.

Композиторхэу М. Глинкэ, А. Рубинштейн, А. Даргомыжскэм, П. Чайковскэм, Н. Будаш­киным, Ю. Чичковым аусыгъэ орэдхэр Адыгэ Республикэм инароднэ артисткэу Нэгъой Ма­ринэ, Дунэе фестиваль-зэнэкъо­къухэм ялауреатхэу Теуцожь Бэлэ, Сергей Трутневым къаIуа­гъэх. Музыкальнэ Iэмэ-псымэхэмкIэ къадежъыугъэх Дунэе зэнэкъокъум ишIухьафтын шъхьа­Iэ къыдэзыхыгъэ Набэкъо Бэлэ, фортепианэр, Дунэе зэнэкъокъум илауреатэу Сергей Пособиловыр, флейтэр.

ОрэдыIохэр зэгъусэхэу, нэбгырэ зырыз хъухэу къаIогъэ орэдхэр хэгъэгум имузыкальнэ искусствэ итарихъ епхыгъэх. Н. Римский-Корсаковым, С. Рах­маниновым, А. Варламовым, Н. Ленскэм аусыгъэ орэдхэм шIулъэгъум ехьылIагъэхэр къа­хэтэгъэщых. «Итальян полькэр» зыфиIоу С. Рахманиновым ыусыгъэр дунаим щашIэ. Орэдышъор дахэу къырагъэIуагъ Набэкъо Бэлэрэ Сергей Пособиловымрэ.

Композиторхэм яромансхэр бэ хъухэу зэхахьэм щыIугъэх. И. Дунаевскэм Иринэ фэгъэхьыгъэу ыусыгъэр Теуцожь Бэлэ зэхахьэм къыщиIуагъ.

Адыгеим щаусыгъэхэр

ЯхъулIэ Сэфэр игущыIэхэм атехыгъэу Сэмэгу Гощнагъо ыусыгъэу «Гупшысэр» Нэгъой Маринэ адыгабзэкIи, урысыбзэкIи къыIуагъ. Жэнэ Къырымызэрэ Тхьабысымэ Умаррэ орэд 200-м нахьыбэ зэдаусыгъ.

«Орэдыр о зигъэгъус» зыфиIорэр М. Нэгъоим гум къы­лъигъэIэсэу къыIуагъ. Сирием къыщыхъугъэхэу залым чIэсыгъэ тилъэпкъэгъухэм орэдышъор зызэхахым, хэпшIыкIэу къэгу­шIуагъэх, ягуапэу артисткэм де­жъыугъэх.

Р. Фальво иорэдэу «КъысашъуIу, пшъашъэхэр» зыфиIорэр Сергей Трутневым къыхидзи, артистхэр дежъыу­гъэх. Классикэм хэхьэгъэ произведениехэмкIэ пчыхьэзэхахьэр аухыгъ.

— ИлъэсыкIэр къэблагъэ. Ар къыдэтлъыти, музыкэм, кином афэгъэхьыгъэ зэIукIэ тыгъэгъазэм и 16-м зэхэт­щэнэу мурад тшIыгъэ, — къы­тиIуагъ Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо филармоние изэ­хэхьэпIэ цIыкIу ипащэу Вера Пособиловам. — Кинофильмэхэм ахэт орэдхэу гум, псэм яорэд хъугъэхэр, цIыфхэр нахь къызыкIэлъэIухэрэр концертым къыщаIощтых.

— Типчыхьэзэхахьэхэм ащыIурэ музыкэм лъэпкъхэр зэфещэх, — игупшысэхэм тащегъэгъуазэ фортепианэмкIэ къадежъыурэ Набэкъо Бэлэ. — Урысхэр, адыгэхэр, къэндзалхэр, нэмыкIхэри тизэхахьэхэм ащытэлъэгъух. Ти­лъэпкъэгъухэу IэкIыб къэралхэм къарыкIыжьыгъэхэм, хьакIэу къэкIуагъэхэм ташIогъэшIэгъон. Орэдыр зигъусэм щыIэныгъэр нахьышIоу къыгурэIо, ищыIэкIэ-псэукIэ нахь гъэшIэгъон мэхъу.

ЕмтIылъ Нурбый.