Top.Mail.Ru

Емызэщырэм иIоф къыдэхъу

Image description

Адыгэ лъэпкъым егъашIэм ибзылъфыгъэхэм япIун, шэн-хэбзэшIухэр ахэлъынхэм мэхьанэшхо ритыщтыгъ. Унэгъо хъызмэтым изехьан фапIущтыгъэх яцIыкIугъом къыщыублагъэу, пшъашъэхэм дэн-бзэным хэшIыкI фыряIэн фаеу алъытэщтыгъ, ащ фэдэ IэпэIэсэныгъэ зыхэлъхэм уасэ афашIыщтыгъ.

Лъэпкъым итарихъ щыгъуазэхэм ашIэ зэ ылъэгъугъэ цIыфым шъошэ дахэ фэзыдын зылъэкIыщтыгъэ бзылъфыгъэ­хэм ягугъу зэрашIыщтыгъэу тарихъым къыхэнагъэхэр, ахэм лъытэныгъэу афа­шIыщтыгъэр.

Непи тиадыгэ бзылъфыгъэхэм макIэп ахэтыр иIэпэIэсэныгъэкIэ зэлъашIэ хъу­гъэу, яIэшIагъэхэмкIэ ящытхъу чыжьэу нэсыгъэу. Мы тхыгъэм зигугъу къыщытшIы тшIоигъо бзылъфыгъэ ныбжьыкIэм ыцIэ ащ фэдизэу бэдэдэ щымыгъозэнкIи хъун, ау исэнаущыгъэ, Iоф зэрэзыдишIэжьырэм яшIуагъэкIэ ащ ищытхъу бэ темышIэу къэIущт, ащ ублапIэ зэриIэри нафэ тэ къытфэхъугъ. ЗыфатIорэр зиIэшIагъэхэр тлъэгъугъэ Цэй Зульфия. Ар дышъэидэным фэщэгъэ, ар зыгу рихьырэ, зиIэшIагъэхэр къэгъэлъэгъон зэфэшъхьафхэм ахагъэлэжьэрэ бзылъфыгъэ IэпэIас.

Дэн-бзэным, хэдыкIыным уапылъыным ищыкIагъэу къытшIошIы угукIэ ащ уфэеным имызакъоу, шэн гъэтIылъыгъэ, IэпкIэ-лъэпкIагъэ, щэIэгъэшхо. Сыда пIомэ сурэтэу шэкIым о теплъагъо пшIоигъом укъыфэкIоныр, кIэухым уигъэ­рэзэныр псынкIэу зэпыфэрэ Iофэу щытэпын фае.

Зульфия къуаджэу Джамбэчые къыщыхъугъ. Къызэрыхъухьагъэр унэгъо Iужъу, зэш-зэшыпхъуибл мэхъух. Ятэу Арамбый илъфыгъэхэм ашъхьагъ бэрэ итынэу, зэкIэми янасып ылъэгъунэу хъугъэп, илъэс 40-м къехъугъэ къодыягъ идунай зехъожьым. Зульфия янэжъэу Щамлэтрэ кIэлэцIыкIухэм янэу Нэфсэтрэ сабыйхэр зэдапIугъэх, зэдалэжьыгъэх. IофшIэныр шIу алъэгъоу, зыфагъазэрэр агъэцакIэу, Iэдэб ахэлъэу апIугъэх. БзылъфыгъитIум сыд фэдиз къин алъэгъугъэми, ахэм зэкIэми апшъэрэ гъэсэныгъэ арагъэгъотыгъ, сэнэхьатэу хэти къыхихыгъэмкIэ Iоф ашIэ, яунагъохэр аIыгъых. Пшъэшъэжъыехэр зыхэхьэгъэ лIакъохэр, унагъохэр алъытэхэу, ежьхэми уасэ къафашIэу мэпсэух.

Зульфия дэгъоу зышIэхэрэм къызэраIорэмкIэ, ицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу сурэтшIыныр икIас. Ылъэгъурэ пкъыгъо зэфэшъхьафхэм пшъэшъэжъыем сурэт атыришIыкIэу, мыдэеу ар къыдэхъоу янэ зелъэгъум, сурэтшIынымкIэ кружокэу еджапIэм щызэхащагъэм ыгъэкIуагъ, ащ лъэшэу ишIуагъэ къе­кIыгъ. ЕджапIэм чIэсыфэ дэпкъ гъэзетхэр, кабинетхэр исурэтхэмкIэ ыгъэкIэракIэщтыгъэх, мэфэкI зэхахьэхэми иIахьышIу ахишIыхьэщтыгъ иамал къызэрихьэу. А зэпстэуми адакIоу къэшъокIо купэу еджапIэм иIэми хэтыгъ, игуапэу адыгэ къашъохэм зафигъасэщтыгъ.

Творческэ сэнаущыгъэ зыхэлъ пшъэ­шъэжъыем ренэу Iоф зыдишIэжьыщтыгъ, кIэ горэм фежьэщтыгъ. Дэн-бзэным лъэшэу фэщагъэу щытыгъэти, нысхъэпэ цIыкIухэм щыгъынхэр афидыхэу ригъэ­жьагъ. Нэужым ышыпхъу цIыкIухэм афадэуи ыублагъ. Ау а Iофым фэзыгъэ­сэн зэрэщымыIэм къыхэкIэу ар ыгъэтIылъын фаеу хъугъагъэ.

—Сянэрэ сянэжъырэ ащ фэдэ уахътэ яIагъэп, сабый быным яфэIо-фа­шIэхэм, унэгъо хъызмэтым апылъыгъэх, — еIо Зульфия.

Гурыт еджапIэр къызеухым Зульфия Адыгэ къэралыгъо университетым икIэ­лэегъэджэ факультет, нэужым юридическэ факультетыр къыухыгъэх. Ау сэнэхьатэу къыхихыгъэхэм Iоф аришIэнэу хъугъэп — унагъо ихьагъ, шъэожъые цIыкIуи къыфэхъугъ. Джащыгъур ары бэшIагъэу ыгу рихьыщтыгъэ Iофым —дышъэидэным ащ къызфигъэзэжьыгъэр, гуетыныгъэшхо фыриIэу ишъыпкъэу ыуж зихьагъэр. Ау сыд фэдэрэ Iофи къыб­дэхъуным пае сэнаущыгъэм дакIоу ащ ишIыкIэ-амалхэр пIэ къибгъэхьанхэ, зафэбгъэсэн фае. Ежь-ежьырэу зыпари къэхъущтэп, зэкIэми уишIэныгъэ, уигуетыныгъэ алъапсэ мэхъу. Дышъэидэным ишъэфхэм афагъэсэным, апэрэ лъэбэкъу­хэм яшIынкIэ IэпыIэгъу къыфэхъухэ шIоигъоу нэбгырэ заулэмэ Зульфия зафигъэзагъ, ау Гумэ Ларисэ нэмыкI бзылъфыгъэ ныбжьыкIэм илъэIу зэхишIагъэп. А уахътэм ежь Зульфия IэшIагъэ горэхэр иIагъэх. Ларисэ ахэр зырегъэлъэгъухэм ыгу рихьыгъэх ыкIи IэпыIэгъу къыфэхъунэу къыгъэгугъагъ, игущыIи епцIыжьыгъэп.

Ыгу фэщагъэу зыфежьэгъэ Iофыр Зульфия къызэрэдэхъурэм ишыхьат иIэшIагъэхэр къэгъэлъэгъон зэфэшъхьафхэм зэрахэлэжьагъэхэр. ГущыIэм пае, КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм искусствэхэмкIэ я Къэралыгъо музей, Адыгэ Республикэр загъэпсыгъэр илъэс 30 зэрэхъугъэм ехъулIэу зэхащэгъэгъэ мэфэкI къэгъэлъэгъонхэм Зульфия иIэшIагъэхэм чIыпIэ ащаубытыгъ, цIыфэу еплъыгъэхэми ахэр агу рихьыгъэх, къы­хагъэщыгъэх. Ахэм къакIэлъыкIуагъ Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ и Дипломи.

Зульфия тыфэлъаIо тшIоигъу зыфежьэгъэ Iофым щытхъу къыфихьынэу, гухахъо ежь ышъхьэкIэ хигъотэнэу, иIэпэIэсэныгъэ ишIуагъэкIэ ыцIэ зэлъашIэнэу, иунагъо псауныгъэрэ рэхьатныгъэрэ илъынхэу.

ТIэшъу Сафыет.