Top.Mail.Ru

Орэдыр тигъус

Image description

Республикэм и Къэралыгъо филармоние и Камернэ музыкальнэ зэхэхьапIэ концертэу щызэхащагъэр гъэшIэгъоныгъ.

Адыгеим ичIыопс дахэ, цIыф шIагъохэр щэпсэух. Тикомпозиторхэм, тхакIохэм лIэшIэ­гъу пчъагъэхэр зэрапхыхэзэ аусыгъэ орэд­хэм щыIэныгъэр къыраIотыкIы. Музыкальнэ фольклорым ибаиныгъэ къыпкъырыкIыхэзэ, япроизведениехэмкIэ цIыфхэм алъэ­Iэсых, лъэпкъхэм язэфыщытыкIэхэр агъэпытэх.

Пчыхьэзэхахьэр зезыщэгъэ лектор-искусствоведэу Татьяна Резниченкэм Адыгеим итхакIохэм, композиторхэм, артистхэм яхьы­лIэгъэ къэбархэр зэгъэкIугъэу къыIотагъэх. Адыгэ Республикэм иапэрэ профессиональнэ композиторэу Нэхэе Аслъан ным ехьы­лIэгъэ орэдэу ыусыгъэмкIэ зэхахьэр къызэIуахыгъ. Адыгэ Республикэм инароднэ артисткэу Нэгъой Маринэ орэдыр къыIуагъ.

Анзорыкъо зэшхэу Чеславрэ Вячеславрэ Адыгеим имузыкальнэ искусствэ хэхъоныгъэшхо фашIыгъ. Зэшхэм япроизведениехэр зэхахьэм щыIугъэх, яIофшIагъэ осэ ин зэ­рэфэтшIырэр Т. Резниченкэм изэфэхьы­сыжьхэм къащыхигъэщыгъ. Орэдэу «Къэбар дахэр» Нэгъой Маринэрэ Теуцожь Бэлэрэ къызэдаIуагъ.

Дунэе зэнэкъокъум «Гран-при» зыфиIорэ шIухьафтын шъхьаIэр къыщызыхьыгъэ Набэкъо Бэлэ фортепианэмкIэ орэдыIохэм къадежъыугъ, композиторхэм япроизведениехэр изакъоу ыгъэжъынчыгъэх.

Дунэе зэнэкъокъухэм ялауреатхэу Теуцожь Бэлэрэ Сергей Трутневымрэ тикомпозиторхэм яорэдыбэ къыхадзагъ. МэщбэшIэ Исхьакъ, ЯхъулIэ Сэфэр, Бэрэтэрэ Хьамид, КъумпIыл Къадырбэч, нэмыкIхэм ягущыIэхэм атехыгъэхэу «Бжыхьэ шIулъэгъу», «Дахэ сидунай», «Орэдым иорэдыжь», фэшъхьафхэри зэхэтхыгъэх.

Сергей Трутневым урысыбзэкIи, адыга­бзэкIи орэдхэр къыIуагъэх.

— Адыгеим икомпозиторхэм аусыгъэ про­изведениехэр сыгу рехьых, сигуапэу къэсэIох, — къытиIуагъ Сергей Трутневым.

Композиторэу КIыргъ Юрэ лъэпкъ гупшы­сэр, шIулъэгъу къабзэр иорэдхэм ащыпхырищызэ тимузыкальнэ искусствэ ибаиныгъэ зэрэхигъахъорэр пчыхьэзэхахьэм къыщаIуагъ. Натхъо Джанхъот орэд 600-м на­хьыбэ ыусыгъ. ШIулъэгъум, лъэпкъ шIэжьым, фэшъхьафхэм яхьылIагъэхэр гъашIэм хэкIуа­кIэхэрэп. С. Трутневым, Б. Теуцожьым ком­позиторым иорэдхэм мэкъэ дахэкIэ тамэ аратыгъ.

Сихъу Рэмэзанэ къэшъо мэкъамэхэр, гум лъыIэсыхэрэ шIэжь орэдхэр къытфигъэна­гъэх. «ЗэфакIом» уедэIузэ, щыIэныгъэм куоу ухаплъэ, узэфэкIоным имэхьанэ уегупшысэ.

Сэмэгу Гощнагъо иорэдхэм адыгэхэм яшэн-хабзэхэм афэгъэхьыгъэр нахь къахэщы. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм ар къаIо. Нэгъой Ма­ринэ мэкъэ рэхьаткIэ орэдыр къызыхедзэм, апэ дежъыугъэхэм ащыщых урысэу зэхахьэм хэлэжьагъэхэр.

Жэнэ Къырымызэрэ Тхьабысымэ Умаррэ орэд 200-м нахьыбэ зэдаусыгъ. Къ. Жанэм игущыIэхэм атехыгъэхэр лъэпкъым ыусыгъэ­хэу бэмэ алъытэх. «Синан», «О унитIу», «Си­къуадж», фэшъхьафхэри пчыхьэзэхахьэм щыжъынчыгъэх. Псэ зыпыт орэдым узыфещэ, гум къигущыIыкIызэ щыIэныгъэм уфепIу.

«Орэдыр о зигъэгъус, орэдыр о зигъэкIас» — етхы усакIом. Композиторым гущыIэхэм тамэ ареты, орэдыIом псэ къапегъакIэ. Гум иорэдхэм узыIэпащэ, уядэIузэ уишIэныгъэ хэогъахъо.

Анзорыкъо Чеслав иорэдэу «Адыгэ хэкур» КъумпIыл Къадырбэч игущыIэхэм атехыгъэу ыусыгъ. Пчыхьэзэхахьэм хэлэжьэгъэ артистхэм а орэдыр къызэдаIуагъ, залым чIэсхэр къэтэджхи, афэнэгушIохэу Iэгу афы­теуагъэх.

Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зэрэпсэурэр, республикэр пытэу ылъэ теуцоным культурэм иIофышIэхэр зэрэхэла­жьэхэрэр къызыщаIотэгъэ пчыхьэзэхахьэу «Адыгэ хэкум» тигъэгушIуагъ, гъэзетеджэхэм ацIэкIэ артистхэм «тхьашъуегъэпсэу» ятэ­Iожьы.

Сурэтхэм арытхэр: пчыхьэзэхахьэм хэлэжьэгъэ артистхэр.