«Сихэку сишIуагъэ езгъэкIынэу сыфай»
Футбол купэу «Зэкъошныгъэм» итренер шъхьаIэу Чэгъэду Бибэрт зылажьэрэр мэзитIу фэдиз хъугъэ. Апэрэ IофшIэгъу мазэхэр сыд фэдэу кIуагъэха? Купым бзэ къыдигъотыгъа? Сыда Америкэм нэс къикIи мыщ Iоф щишIэнэу къызыкIэкIуагъэр? Мыхэм ыкIи нэмыкI упчIэхэм яджэуапхэр тшIэхэмэ тшIоигъоу Чэгъэду Бибэрт зэдэгущыIэгъу дэтшIыгъ.
— Футбол купэу «Зэкъошныгъэм» мэзитIу хъущт узитренерыр. ЗэIукIэгъу заули шъуиIагъ. Апэрэ къэгъэлъэгъонхэм уарыраза?
— Ары, зытфэ-зыхэ тыджэгугъ. Зэфэхьысыжьхэри зэфэшъхьафых: татекIуагъэуи, къыттекIуагъэхэуи, зэфэдэуи хъугъэ. Ары нахь мышIэми, хахъо зэрэтшIырэр къэлъагъо. Аужырэ чIыпIэм, я 17-рэм, тыкъикIи, я 12 — 13-м тыкъыдэкIоягъ.
ШIошъхъуныгъэ ахэлъэу ешIакIохэр мэджэгух. ТекIоныгъэ къыдэпхынымкIэ ар шъхьаIэ. Къытэплъынэу къакIохэрэми кIуачIэ къытаты. ТIысыпIэхэм къатекуукIхэ зыхъукIэ, джэгуакIохэми нахь зыкъашIэжьы. Амал зиIэхэр тиешIэгъухэм къакIохэзэ ашIынэу тялъэIу.
— Мыщ укъызэрэкIощтыр зыошIэм уиIофшIэкIэщтыр зыфэдэщтэу къыпщыхъущтыгъэмрэ къызэрэчIэкIыгъэмрэ зэтефэжьыгъэха? IофшIэныр нахь къинэу къычIэкIыгъа?
— ПсынкIэ дэдэп. Куп лъэш дэдэхэр къытпэуцужьых. Ары нахь мышIэми, тигухэлъыр нахь лъагэу тыдэкIоеныр ары, ары тигъуазэр. Анахьэу тынаIэ зытедгъэтырэр тренировкэхэр ары. Ахэр тэгъэлъэшых. Сызщыгугъын слъэкIын джэгуакIохэри сиIэх. Ахэми сыгу агъэкIодырэп.
— Непэ купым нэбгырэ тхьапша хэтыр? Хэбгъэхъощта?
— Непэ джэгуакIоу 24-рэ фэдиз тиI. СыкъызэкIом, нэбгырипшI кIэу къыхэсщагъ. Ахэм тыкъаIэтынэу сащэгугъы. Джыри зым сеплъы, тегупшысэ. Ары нахь мышIэми, тиIэри дэгъу. Шынахьыжъым фэдэу сIорэр агъэцакIэ.
— Бибэрт, о сыдэущтэу футболым укъыфэкIуагъа? Сыда зыщебгъэжьагъэр?
— Сэ сызэцIыкIум щегъэжьагъэу сэджэгу. Ренэу футбол джэгуакIоу сыхъунэу сыфэягъ. Илъэситф сыныбжьэу къызысэупчIхэкIэ ары сиджэуапыгъэр. Купхэр сыугъойхэти, тыди сыщыджэгущтыгъэ, сезэщыщтыгъэп.
— Сабыйхэм ягъэхьазырын удэлэжьэн уимурада? ДжэгокIо дэгъухэр къызхэкIыщтхэм улъыхъущта?
— Шъыпкъэр пIощтмэ, «Зэкъошныгъэм» ныбжьыкIабэ хэт. Ау нахьыбэ шIыгъэным сыдэлэжьэнэу сыфай. СиIофшIэн тIэкIу зыпкъ иуцомэ, спорт еджапIэхэм сяблэгъэнэу сэIо, сабыйхэм сахэплъыхьащт. Тэтыехэм джэгуакIохэри къахэтхынхэ фае, ар къарыу, кIуачIэ. Адыгэ кIалэхэр нахьыбэу къесщэлIэнхэм сыкIэхъопсы.
— Бэхэр егъэгумэкIых Америкэм укъикIи Адыгеим ущылэжьэнэу укъызэрэкIуагъэм. Сыда анахьэу укъэзыщагъэр?
— Ары, къэралыгъо чыжьэм сыкъыщыхъугъ, сиунагъо, синыбджэгъухэр ащ щыIэх. Ау Адыгеир сихэку, шIу сэлъэгъу, сиун. Сыфэлэжьэнэу, сишIуагъэ езгъэкIынэу сыфай. Тхьэм егъэпсэух сыкъезгъэблэгъагъэхэр. «Зэкъошныгъэр» куп лъэш хъуным амалэу сиIэр есхьылIэщт.
ШъушIэным пае: Чэгъэду Бибэрт Америкэм зыкъыщиIэтыгъ, университетым икуп апэ щешIэщтыгъ, нэужым урысые ыкIи IэкIыб клубхэм ахэтыгъ — «Колос» Краснодар, «Спартак» Налщык, Иорданием изэхэугъоегъэ куп. 2008-рэ илъэсым къыщыублагъэу тренер IофшIэным рэлажьэ. «Зэкъошныгъэм» зы ешIэгъу уахътэ щигъэкIуагъэу Америкэм кIожьи, футболымкIэ апшъэрэ лигэм хэтхэр ыгъасэхэу ыублагъ, футболымкIэ академием итехническэ пащэуи Iоф ышIагъ. Джы Мыекъуапэ къыгъэзэжьыгъэу тифутболистхэр егъасэх.
ДэгущыIагъэр Анцокъо Ирин.