ИлъэситIукIэ узэкIэIэбэжьмэ АР-м итренерхэм ащыщ хъугъэ Братэ Мурат. Шъхьафит бэнэ­нымкIэ шъолъырым испорт еджапIэу Мыекъуапэ дэтым кIэлэцIыкIухэр щегъасэх.

Аужырэ уахътэм ахэм якъэгъэ­лъэгъонышIухэр ары непэ Мурат игугъу тэзгъэшIырэр. БэмышIэу къалэу Волжскэм шъхьафит бэ­нэнымкIэ зэIухыгъэ зэнэкъокъоу щыкIуагъэм ащ ыгъэсэрэ спорт­сменмэ хагъэунэфыкIырэ чIыпIэ­хэр къыщахьыгъэх. ПлIымэ ды­шъэ медальхэр къыдахыгъэх. Ахэр: Братэ Алим, Анцокъо Ща­мил, Хьагъундэкъо Имран, Огъур­лые Ислъам. ЯтIонэрэ хъугъэ Огъурлые Ерстэм. Ящэнэрэ чIы­пIэр къылэжьыгъ Даур Руслъан.
— Гупчэ Урысыем къикIыгъэ нэбгырэ 400-м нахьыбэ зэнэкъо­къум хэлэжьагъ. А зэкIэм тиспорт­смен кIалэхэр дэгъоу къахэщыгъэх, зылъэгъугъэхэри къащыт­хъугъэх. Гу зылъатэрэр бэнэкIэ закъор арэп, язекIуакI, агу ре­хьых. Бэнэным хэхьэкIэ-хэкIыкIэ шэн-хабзэр игъусэнхэ фаеу сэлъытэ. ИлъэситIоу Iоф зысшIэрэм къэгъэлъэгъонышIухэр джы тшIы­хэу едгъэжьагъ, сыда пIомэ зэ­кIэми уахътэ ящыкIагъ. Мыгъэ, Iоныгъом щегъэжьагъэу, хагъэунэфыкIырэ чIыпIэу къэтхьыхэрэм ахэхъуагъ. Ны-тыхэми ащ яIахьы­шIу хэлъ. Зы мафэкIэ чем­пион хъухэрэп. КъэгъэлъэгъонышIухэр ашIынхэм пае ясабыйхэм уахътэ зэрящыкIагъэр къагурыIон, тренерымрэ ежьхэмрэ зэгурыIонхэ фае. МыщкIэ синасып къыхьыгъ. Нэбгырэ 12 хъурэ кIэлэцIыкIу купышIу сиI. Ахэм янэ-ятэхэри ауж итынхэм фэхьазырых, — еIо Мурат.
Зыщиублагъэм
къыфигъэзэжьыгъ
Братэ Мурат шъхьафит бэнэныр ищыIэныгъэ зыхэтыр ицIыкIугъом къыщегъэжьагъ. Черкес­къалэ джыри дэсызэ, ащ къыщы­хъугъ, еджапIэм чIэсэу мы спорт лъэпкъым пылъыгъ, бэнэкIо бэлахьэуи ыцIэ раIощтыгъ. Ау, ап­шъэрэ гъэсэныгъэ зэригъэгъоты­нэу Адыгеим къызэкIом, ащ фэдэ спорт лъэпкъ шъолъырым зэримылъыгъэм къыхэкIэу, самбэмрэ дзюдомрэ зафигъэзэгъагъ. Адыгэ къэралыгъо университетым спортымкIэ ифакультет къызеухым, Къэрэщэе-Черкес Республикэм ыгъэзэжьыгъэп. Адыгеим къинагъ, хэбзэухъумакIохэм ахэ­хьагъ. Игъо­гупэ зигъэзагъэр 2022-рэ илъэсыр ары. ОМОН-м хэтэу хэу­шъхьафыкIыгъэ дзэ операциер къызежьэм, апэу ащ кIуагъэхэм ащыщыгъ. Ау бэрэ хэтынэу хъугъэп. УIэгъэ хьылъэ къытыращагъ, я 2-рэ куп зиIэ сэкъатныгъэ къыратыгъ. ЛIыхъужъныгъэу зэрихьагъэм фэшI «За отвагу» зыфиIорэ бгъэхалъхьэр къыфа­гъэшъошагъ. Емыжэгъахэу, джыри ныбжьыкIэзэ зыгъэпсэфыгъом кIон фае хъугъэ, кIалэм зэгорэм зыпылъыгъэ шъхьафит бэнэныр хэкIыжьыпIэ фэхъугъ.

— Сыдигъуи сIощтыгъ хэбзэ­ухъумакIохэм сакъыхэкIыжьмэ, тре­нер сыхъунэу, ау мыщ фэдэу ащ сыкъыхэхьаныр сшIагъэп. Джы ар сищыIэныгъэ щыщ шъыпкъэ хъугъэ. Тызщыдэсэу, спорт еджапIэм сызымыкIорэм, зыгорэ къыс­щыкIэрэм фэд. Шъыпкъэр пIощтмэ, сабыйхэм Iоф адэсшIэныр есымыгъажьэзэ спэкIэкIыгъэр зэ­кIэ психологическэу къысэхьы­лъэкIыщтыгъ. Ащ сыкъыхэзыщы­жьыгъэр кIэлэцIыкIухэр ары. За­гъорэ сегупшысэ ащ ыпэкIэ сшIагъэр зэкIэ хьаулыягъэу, джы сызпылъыр арэу зызфэзгъэзэн фэягъэр. Илъэс 24-рэ тешIи, зыщезгъэжьэгъагъэм къыфэзгъэ­зэ­жьыгъ, — къыздэгощагъ лIы­хъужъыр.
ИщысэкIэ епIух
УФ-м и Президентэу Владимир Путиныр зикIэщэкIо федеральнэ программэу «ЛIыхъужъхэм яуахът» зыфиIорэм икIыгъэ илъэ­сым Мурат хэлэжьагъ, сертифика­ти къыратыжьыгъ. Непэ ар тренер къодыеп, тапэкIэ тишъолъыр ыцIэ дахэкIэ рязгъэIощтхэр епIух, хэкупсагъэр ахелъхьэ. Ар ариIорэ къодыеп, ищысэкIэ арегъэлъэгъу. Гъогоу къыкIугъэмрэ ылъэгъугъэм­рэ яхьатыркIэ, щыIэныгъэм, ащкIэ шъхьаIэм ар икIэрыкIэу ахэплъэ­жьыгъ, мыIофэу къыщыхъущтыгъэ горэхэм яфэшъошэ уасэр афа­ригъэшIыжьыгъ. Ежьым джы
къы­гурыIуагъэр — кIэлэцIыкIухэм на­­хьыжьэу зэхашIэным фэгуIэ. Ежь илъфыгъищэу иIэхэм ахэр агуегъэуцох.
— Зэнэкъокъу цIыкIуми, чIыпIэ къамыхьыгъэми ашIэрэр хьау­лыеу зэрэщымытыр агурыбгъэIон фае. А макIэр ары зэкIэри къызще­жьэ­рэр. Ащ зыфагъэхьазыры зы­­хъукIэ кIочIэшхо тырагъэкIуа-
­дэ. ТекIоныгъэ цIыкIухэм инхэм уакъыфащэ. Ары, сафэпхъашэу мэхъу, ау ар лъытэныгъэм гот. Салъэгъумэ згъащтэхэу арэп къи­кIырэр, сIо­рэр къырадзэу, ашIо­Iофэу, алъы­тэу щытыныр ары. НэмыкIэу хъущтэп. СакIы­рэп­лъышъ, ежь кIэлэцIыкIухэри зэ­хъокIыгъэх. ГущыIэм пае, Анцо-
къо Щамил зызгъэсэрэ илъэситIум лъэшэу зызэрихъокIыгъ. Зыд­гъэхьазыры зыхъукIэ зэкIэри къытекIох, ау зэнэкъокъум тызыкIокIэ нэмыкI шъыпкъ. КъыгурэIо чIыпIэ къызэрихьын фаер, къогъанэ имыIэу мэбанэ. Мары мы аужырэ зэнэ­къокъоу Волжскэм щыкIуагъэм икIэух едзыгъо ихьанымкIэ зэ­IукIэгъур шIуахьызэ, нэгъэупIэпIэ­гъуибгъу нахь къэ­мынагъэу зэ­бэнырэр тIогъогогъо къытридзи, 6:4-у текIуагъ. Финалыр джащ фэдагъ, къытекIохэзэ, ыпэ ишъы­жьын фызэшIокIыгъ. ЫшIэщтыр къэшIэгъуае. Темыр Кавказым щызэхащэрэ зэнэкъо­къухэм къащашIэжьы хъугъэ. Джащ фэдэ кIэлэ шIэгъо закIэх адрэхэри. Ащ сыщэгушIукIы, — къыздэгощагъ Мурат.
Непэ Мурати ыгъасэхэрэми зичэзыу зэнэкъокъухэм зафагъэ­хьазыры. Тхьамафэ къэс пIоми хъунэу дэкIыгъохэр яIэх. Ахэр нахьыбэ къэс кIэлэцIыкIухэмкIэ нахьышIоу тренерым елъытэ. Зэ­нэкъокъухэм ащымыщынэхэу, ямафэ къэс Iоф фэдэу хъумэ, нахь псынкIэ къафэхъунэу елъытэ.
Анцокъо Ирин.