Top.Mail.Ru

Республикэ бюджетым ипроект хэплъагъэх

Image description
М. Гордышов

Республикэм иминист­рэхэм я Кабинет изэхэсыгъо АР-м и Правительствэ зычIэт унэм щыкIуагъ. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пшъэрылъ зэрэ­фи­шIыгъэм тетэу АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур ар зэ­рищагъ.

2026 — 2028-рэ илъэсхэмкIэ республикэ бюджетым ипроект Iофыгъо шъхьаIэу зыхэплъа­гъэхэм зэу ащыщ. Мыщ ыпэкIэ а документым фэгъэхьыгъэ едэIунхэр зэхащэгъагъэх.
Адыгеим иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игуадзэу, АР-м финансхэмкIэ ими­нист-
рэу Виктор Орловым зэхэсыгъом зэрэщыхигъэунэфыкIы­гъэмкIэ, социальнэ лъэныкъом зэрэфытегъэпсыхьагъэу бюд­жетыр къэнэжьыгъ, Урысыем хэхъоныгъэ егъэшIыгъэнымкIэ Президентэу Владимир Путиным игъо ылъэгъугъэхэр къыдэлъытагъэхэу ар зэхагъэуцуагъ.
2026-рэ илъэсым республикэ бюджетым сомэ миллиард 44,9-рэ, 2027-рэ илъэсым — миллиард 49,7-рэ, 2028-рэ илъэсым — миллиард 55,1-рэ хъурэ ха­хъохэр иIэнэу къырадзэ. 2026-рэ илъэсым республикэ бюд­жетым сомэ миллиард 1,3-рэ хъурэ хэбзэIахь ыкIи мыхэ­бзэIахь хахъохэр къихьащтых. 2026-рэ илъэсым республикэ бюджетым сомэ миллиард 47,3-рэ, 2027-рэ илъэсым — миллиард 50,8-рэ, 2028-рэ илъэсым — миллиард 56,8-рэ хъурэ хъарджхэр ышIыщтых. 2027 — 2028-рэ илъэсхэм бюджетыр мылъкоу зыфыщыкIэщтыр УФ-м бюджетхэмкIэ и Кодекс щы­гъэнэфэгъэ шапхъэхэм анахь мэкIэщт.
Виктор Орловым къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, бюджет политикэмкIэ пшъэрылъэу щытыр социальнэ лъэныкъомрэ экономикэм иотраслэ шъхьаIэхэмрэ хэхъоныгъэ языгъэшIыщт проектхэм атефэщт мылъкур икъоу къэтIупщыгъэныр ары. Хъардж­хэмкIэ анахьыбэ зыпэIухьащтыр социальнэ лъэныкъор ары, про­цент 61,2-рэ е сомэ миллиард 29-рэ ар хъущт. Къихьащт илъэсым къэралыгъо программэ 24-мэ ягъэцэкIэн пае сомэ миллиард 43,2-рэ къатIупщынэу рахъухьэ. 2026-рэ илъэсым лъэпкъ проекти 10-мэ ягъэцэ­кIэн сомэ миллиарди 8,2-рэ фэдиз пэIуагъэхьащт. Къихьащт илъэсым АР-м икъэралыгъо мылъку хэхьэрэ псэуалъэхэм капитальнэ мылъкоу ахалъхьащтыр сомэ миллиарди 2,7-м къехъущт. 2026-рэ илъэсым республикэм гъогухэмкIэ и Фонд сомэ миллиарди 6,1-рэ хъурэ бюджет мылъкур къихьащт. Бюджет пшъэрылъхэу къэралыгъо программэхэм ягъэцэкIэн фытегъэпсыхьагъэхэм феде­ральнэ, республикэ бюджетхэм ямылъкухэр, шъолъыр лъэпкъ проектхэм апэIухьащтхэр къащыдэлъытагъэх.
КIэрэщэ Анзаур унашъо афи­шIыгъ социальнэ пшъэрылъхэм ягъэцэкIэнкIэ мылъку къэкIуапIэхэр инвентаризацие ашIынэу, муниципалитет пэпчъ ибюджет нахьыбэу хахъо къихьанымкIэ IофшIэнхэр нахь агъэлъэшынхэу. Джащ фэдэу капитальнэ мылъкур зыпэIухьэрэ псэуалъэхэмкIэ Iофтхьабзэу рахъухьагъэхэр илъэсыр имыкIызэ зэшIуахынхэу, къихьащт илъэсымкIэ проектхэм яконтрактацие нахь пасэу фежьэнхэу пшъэрылъ афишIыгъ.
«Инвестициехэр зыхэплъхьан­кIэ къекIурэ шъолъырэу «Адыге­ир щыт. Предпринимательхэм IэпыIэгъу зэрядгъэгъотыщт шIы­кIэ-амалхэр къыхэтхыгъэх, ахэр нахьышIу шIыгъэным тапэкIэ тыдэлэжьэщт. Ау бизнесри социальнэ лъэныкъом фытегъэ­псыхьагъэу щытын, хьакъулахь хэбзэгъэуцугъэр икъоу ыгъэцэ­кIэн фае. Бюджетым къихьэрэ федэм зэрэхахъорэм бэкIэ елъы­тыгъэщт социальнэ пшъэ­рылъхэр гъэцэкIагъэ зэрэхъущтхэр. Мыщ дэжьым къэIогъэн фае цIыфхэм ящыIэкIэ-псэукIэ зыкъегъэIэтыгъэнымкIэ гугъапIэу яIэхэм зэрахахъорэри. ПшъэрылъыкIэхэм язэшIохынкIэ федеральнэ IэпыIэгъур къызфэтэгъэфедэ. Ау ащ дакIоу ежь республикэми амалэу иIэхэр зэригъэуIун фае. Муниципалитет пэпчъ ымыгъэфедэгъэ амалхэр иIэх. ШIуагъэ къытэу ахэр гъэфедэгъэнхэ фае», къыIуагъ КIэрэщэ Анзаур.
Джащ фэдэу зэхэсыгъом хэ­лэжьагъэхэр 2022 — 2031-рэ илъэсхэм Адыгэ Республикэм ипсэупIэ-коммунальнэ хъызмэт, ипромышленнэ ыкIи инэмыкI организациехэр газификацие шIыгъэнхэмкIэ шъолъыр программэр зэрэпхыращырэми тегущыIагъэх. Программэм къы­щыдэлъытэгъэ лъэныкъохэм зэу ащыщ фэгъэкIотэныгъэ зиIэ цIыф куп заулэмэ социальнэ IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэныр. АР-м IофшIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэмрэкIэ иминистрэу Мырзэ Джанбэч ащкIэ Iофхэм язытет щигъэгъозагъэх. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, шъолъыр фэ­гъэкIотэныгъэ зиIэхэм газификацием пае зэтыгъоу сомэ мини 100, федеральнэ фэгъэ­кIотэныгъэ зиIэхэм газ оборудованием икъэщэфынкIэ ыкIи игъэуцункIэ субсидие къараты.
2022-рэ илъэсым къыщегъэ­жьагъэу республикэ фэгъэкIотэныгъэ зиIэ нэбгырэ 944-мэ сомэ миллион 81,4-рэ къаратыгъ, мы илъэсым миллиони 9,75-рэ нэбгырэ 99-мэ къаIукIагъ. 2023-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу сомэ миллион 48,31-рэ федеральнэ фэгъэкIотэныгъэ зиIэ нэбгырэ 509-мэ, 2025-рэ илъэсым нэбгыри 193-мэ миллион 18,34-рэ къаратыгъ. 2022-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу псэу­пIэхэм гъэстыныпхъэ шхъуантIэр ящэлIэгъэнымкIэ фэгъэкIотэ­ныгъэ зиIэ нэбгырэ 453-мэ миллиони 129,71-рэ аратыгъ. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм яунагъохэм арыс нэбгырэ 216-мэ миллион 19,92-кIэ IэпыIэгъу афэхъугъэх.
Мэхьанэшхо зиIэ лъэны­къохэм ащыщ чъыгхэтэлэжьыпIэхэм адэт унэхэм газыр ящэ­­лIэгъэнымкIэ IэпыIэгъу ягъэ­гъотыгъэныр. Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пшъэрылъ зэрафишIыгъэм тетэу АР-м IофшIэнымкIэ ыкIи со­циальнэ хэхъоныгъэмкIэ и Ми­нистерствэрэ Iахьзэхэлъ об­ществэу «Газпром газорас­пределение Майкоп» зыфи­Iо­рэмрэ чъыгхэтэлэжьыпIэ мы­сатыу товариществэхэу псэу­пIэхэм ащызэхэмыщагъэхэм адэсхэу фэгъэкIотэныгъэ зи­Iэхэм яунэхэм гъэстыныпхъэ шхъуантIэр ящэлIэгъэным иIофыгъо дэлэжьагъэх. Ащ фэдэ товариществэхэм фэгъэкIотэныгъэ зиIэ нэбгырэ 42-рэ зэращыпсэурэр агъэунэфыгъ. Ахэм IэпыIэгъу ятыгъэным пае сомэ миллиони 4,41-рэ ящы­кIэгъэщт. ФэгъэкIотэныгъэ зи­Iэхэм IэпыIэгъу зэрафэхъущтхэ шIыкIэр къыхахыгъах.
«ПсэупIэхэм япащэхэр мыщ фэдэ Iофхэм къахэлэжьэнхэ ыкIи подряднэ организациехэм зэдэлэжьэныгъэ пытэ адыряIэн, унэхэмрэ социальнэ уч­реждениехэмрэ гъэстыныпхъэр ящэлIэгъэнымкIэ пшъэрылъхэр зэрагъэцакIэрэм гъунэ лъафын фае», къыIуагъ АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ.
Адыгэ Республикэм ипресс-къулыкъу
къытырэ къэбархэмкIэ ЛIышэ Саныет.