Анахь ушэтыпIэ инэу цIыфыр зыхафэрэр заор ары: щынэгъошху, кIодыпIэ ефэ, такъикъ пэпчъ лIэныгъэм ичъыIамэ зэхешIэ. А къи­ным пхырыкIын зылъэкIыгъэу, къызэкIэмыкIоу, илIыблэнагъэкIэ щысэ-техыпIэ игъусэхэм афэхъугъэр — ЛIыхъужъ.

СтIашъу
Ахьмэд
Ерэджыбэ ыкъу
Адыгэ хэкум икIэлэ лIыбланэхэм ащыщэу и Хэгъэгу пае псэемыблэжьэу зэуагъэ, Советскэ Союзым и ЛIыхъу­жъыцIэ къылэжьыгъ, ау къы­фаусыгъэп. Лениным иорден лъапIэ къыратыгъ.

ШIутын тхьапэм мырэущтэу, ятэ ыцIэ хэукъоныгъэ хэ­шIыхьагъэу, итхагъ — «Ера­джипович»:
Сташ
Ахмед Ераджипович
Воинское звание Красноармеец,
Должность Наводчик ПТР 29 отд. противот.дивизии 395 СД 56
Представляется к ордену Ленина с присвоением звания Герой Советского Союза
Зэфэхьысыжэу фашIыгъэр мыщ фэд:
«За проявленный героизм в бою и преданность родине т. Сташ достоин Правительственной награды ордена Ленина с присвоением звания Герой Советского Союза.
Командир ОИПТД печать, подпись /Бобров/.»

Заор къызежьэ мафэм и Хэгъэгу къыухъумэн ылъэкIынэу зыщыгугъыжьыхэрэр зэкъоуцохи, зэуапIэм Iухьагъэх. Къуа­джэу Гъобэкъуае дэс хъулъфыгъэхэри ахэм ауж къинагъэхэп. СтIашъу Ахьмэдрэ Биданэкъо Къасимэрэ апэ къызэджагъэхэм ащыщыгъэх.
1942-рэ илъэсым мэкъуогъум и 23-м Батайскэ фэзэогъэ дзэм Ахьмэд хэтыгъ. Къа­лэм нэ­мыцхэр къызытебанэхэм, СтIа­шъур идзэкIолIхэр игъусэу апэуцужьыгъ. Пшъэрылъэу яIагъэр къиныгъэ — лъэмыджэу Дон телъыр пыймэ арамыгъэштэнэу арыгъэ, ау пыими ар ымыштэмэ мыхъунэу щытыгъ.
Зэо мэшIошхом зыкъыIэтыгъ. Ахьмэд бронебойщикыгъ. Пшъэ­рылъэу иIэр зэригъэцэкIэщт шIыкIэр дэгъу дэдэу ышIэщтыгъ. Пыим ипулеметнэ рассчет зэ­бгыриути, бэ тыримыгъашIэу ями­номети ащ ыуж ригъэхьагъ. Щэхэр шъуищтыгъэх. Пшъхьэ къыуагъэIэтыщтыгъэп. Ахьмэд къыготэу лIыбланэу дэзэуагъэ­хэм ащыщхэр фэхыгъэх. Джа чIыпIэм икъоджэгъоу Биданэкъо Къасими къыщауIагъ.
ЧIэнэгъэшхохэр рагъэшIызэ пыир зэкIафагъэ, нэбгырэ 50 фэдиз укIыгъэу лъэмыдж лъа­псэм къырырагъани. Ау къы­дэмыхъугъэм лъэшэу ыгъэгу­бжыгъэ пыим зэкIэлъыкIоу пчъа­гъэрэ зыкъыдзыщтыгъ. ТидзэкIолIхэр чIыпIэу зыдэ­щытхэм хэкIыхьагъэхэм фэдэу щытыгъэх ыкIи пыим зыкъыдзы къэс зэкIадзэжьыщтыгъ.
ЗэпыупIэ горэ ышIи, пый мэхъаджэм кIуачIэу иIэр зэ­хиугъуайи, куп-купэу зигощи, етIани зыкъыдзыгъ. Ахьмэдрэ иныбджэгъухэмрэ зыдэщыт чIы­пIэм нахь лъэшэу зырагъэпытыхьагъ, зэкIэмыкIонхэу зэда­­штагъэ, ау пулеметчикхэр чIы­пIэ къин зэрифагъэхэм СтIа­шъум гу лъитагъ.
Заор зэошхуагъ: уашъомрэ чIыгумрэ зэхэхьажьыгъэхэу стыхэу къыпшIошIыщтыгъ.
Пыим щэхэр къатыритакъо­щтыгъ, ау Ахьмэд къызщылъэти, зэкIэкIонэу фежьэгъэ пулеметчикмэ къапэуцугъ. ДзэкIолIым пкIантIэмрэ сапэмрэ ынэгу къахэщыжьыщтыгъэп. Ынэхэм мэшIуачэр къакIихырэм фэдэу, иIуплъэ щынэгъуагъэ.
— Назад! — зимышIэжьэу къэкууагъ Ахьмэд.
Пулеметчикхэр къызэтеу­цуагъэх. ГущыIэ лыемэ уахътэ атыримыгъэкIуадэу, щтагъэу щыт дзэкIолIым пулеметыр ­къы­IэкIитхъи, окопым дэжькIэ ечъэжьагъ. Пулеметчикхэри, къэущыгъэхэм фэдэу, ыуж илъэ­дагъэх.
Ахьмэд пулеметым кIэлъырыгъуалъхьи, апэрэ щэхэр пый­хэм атыритэкъуагъ. ЫукIыгъэр зыфэдизыр алъытэнэу игъо ифэщтыгъэхэп. ЧIым хэкIыхьагъэхэм фэдэу дзэкIолIхэр мыкощхэу заощтыгъэх — джыри нэмыц техакIохэр зэкIадзэнхэ алъэкIыгъ. Джащыгъур ары ныIэп Ахьмэд пулеметыр зием зыритыжьыгъэр. Ежь къызщы­лъэти щылычыр (броняр) пхырызыутырэ Iашэу къыгъэнагъэм дэжь чъагъэ.
А мафэм зэошхор бэрэ кIуа­гъэ. Лъэмыджыр аштэнэу нэмыцхэми пшъэрылъ шъхьаIэу зыфагъэуцужьыгъагъэу къы­чIэкIын, ямурад ахэми агъэцэкIэн гухэлъы­шхо яIагъ.
Пыим иавтоматчик­хэм Ахьмэд къауцухьэу, джабгъу лъэны­къомкIи сэмэгубгъумкIи къыкъоукIхэу зэрэфе­жьагъэхэм гу лъитагъ. Ардэдэм Ахьмэд ищэ­хэри ыухыгъэу къычIэ­кIыгъ. Нэмыц автоматчикхэр къепшылIэхэу зелъэгъум, дзэкIолIым гранатэу ыбг пышIагъэр къыпипхъоти, чекыр къыритхъи, ежь окопым зэрэдэтэу ыдзы­нэу ри­хъухьи шъхьаем, пыимэ анимыгъэсынэу къышIошIыгъэти, окопым къыдэпкIыгъ.
Андырхъое Хъусен фэдэу, ежь хэкIодэщтми, пыйхэр зыдихьын ыгу хэлъэу гранатыр ыдзынэу къызеIэтым, нэмыц топыщэр къэуагъ, чIыгоу дзэ­кIолIыр зытетыр къэушъорэ­кIыгъэм фэдэу къыIэтыгъ ыкIи омакъэу къэIугъэм Ахьмэд ытхьакIумэхэр къыIуигъаохи, ышъхьэ ыгъэутэбжьагъ. Сапэу топыщэм къыIэтыгъэр зетIысэхым, СтIашъур къызэрэмы­тэ­джыжьыгъэр игъусэмэ алъэ­гъугъ.
Ахьмэд нэмыц хьадэмэ ахэлъэу чэщым къэнэхъэжьыгъ. Зы жъогъо закъуи уашъом къыщынэфырэп. Къэтэджын ыгу хэлъыгъ, ау ыIэхэри ылъакъо­хэри имыехэм фэдагъэх, фэ­гъэсысыгъэхэп. Игимнастеркэ ыкIыб епкIыгъ. Псы гъуаткIо ыгъотыгъэемэ…
Ахьмэд зэрэщылъыгъэр зы­фэдизри ышIэрэп. Иакъыл къы­зэкIом, псыхъом ылъэныкъокIэ пшынэу ежьагъ. Ау кIуачIэу иIэр ыухи, псыхъом нэмысызэ джыри иакъыл щыуагъ. Чэщ-мэфитIу тешIагъэу ынапIэхэр къызеIэтым, бзылъфыгъэ хэкIотагъэ горэм ынэгу ылъэгъугъ. Бзылъфыгъэр IэпыIэгъу къыфэхъугъ, амалэу иIэмкIэ къеIэзагъ. Нэ­ужым Краснодар дэт госпиталым ылъакъо къыщытырагъэуцожыгъ.
Охътэ заулэ тешIагъэу гъэзетмэ къыхаутыгъ лIыгъэ зэра­хьэзэ Родинэм фэзэуагъэхэм алъэкъуацIэхэр. Ахэм ахэтыгъ бронебойщикэу СтIашъу Ахьмэд ылъэкъуацIи. Батайскэ дэжь щыкIогъэ зэошхом зыхэлажьэм лIыгъэу щызэрихьагъм осэшхо къэралыгъом фишIи, тын лъапIэ — Лениным иорден — къы­фагъэшъошагъ, Советскэ Союзым и ЛIыхъужъыцIи къырапэсыгъагъ.
УIагъэу телъхэр зэкIыжьхэм, партизанхэм ахэхьагъ, разведкэм кIоу, пыим имашинэхэр къыгъаоу и Хэгъэгу фэзэуагъ, етIанэ дзэм къыхэнэжьи, разведчикэу хэтыгъ, пыим ыубытыгъэ чIыпIэм пчъагъэрэ ­ихьагъ. Джащ фэдэ горэм Ахьмэд хьы­лъэу къыщауIагъ.
Ащ ыуж дзэм хэтыжьынэу хъугъэп. Заор амыухызэ Гъо­бэкъуае къыгъэзэжьыгъ, мамыр щыIакIэм хэхьагъ. Унэгъо дахэ ишъхьэгъусэрэ ежьыррэ ашIагъ, кIалэрэ пшъашъэрэ зэдагъо­тыгъ.
Ахьмэд икIали, ипшъашъи, пхъорэлъфхэми, къорэлъфхэми, зэкIэ Гъобэкъуае щыпсэухэрэми ащыгъупшэрэп, шъхьэкIафэ фа­шIы. КIэлэегъаджэхэм СтIа­шъу Ахьмэд зэрихьэгъэ лIы­хъужъныгъэм икъэбар кIэлэ­еджакIомэ афаIуатэ, пчыхьэ зэхахьэхэр зэхащэх, еджапIэм имузей идэпкъ лIыбланэм игъэ­хъагъэхэм къатегущыIэрэ стенд пылъагъ.
Ахьмэди ишъхьэгъуси 1948-рэ илъэсым ядунай ахъожьыгъ. СтIашъу Ахьмэд ЛIыхъужъыцIэ зыхьэу, Адыгеим ишъэо лIыбланэу ныбжьыкIэмэ зыцIэ ашIэн, щысэтехыпIэу яIэн фае-
мэ ащыщ.
МатIыжъ Аминэт.
Сурэтхэр: унагъом ихъарзынэщ.