ЦIыфышIум ищытхъу къэнэ

ЦIыфым идунай тIо зэрихъожьырэр. Апэрэр — ыгу къытемыожьы, ятIонэрэр шIу зылъэгъухэрэм, ибын-унагъо, иныбджэгъухэм игугъу амышIыжьы зыхъукIэ ары.
Адыгэ Республикэм, Къалмыкъым язаслуженнэ артистэу Ацумыжъ Тембот псаугъэмэ, ыныбжь илъэс 60 хъущтыгъэ. Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ театрэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм щылэжьэгъэ артистым непи ишIэжь агъэлъапIэ.
Ацумыжъ Тембот гъэтхапэм и 10-м 1965-рэ илъэсым къуаджэу Пэнэхэс къыщыхъугъ. Адыгэ драматическэ театрэм истудие щеджагъ, илъэс 30-м ехъурэ щылэжьагъ. Режиссерэу, РСФСР-м искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу ХьакIэгъогъу Къэсэй икIэлэегъэджагъ. 1987-рэ илъэсым къыщыублагъэу роль зэмылIэужыгъуабэ Лъэпкъ театрэм къыщишIыгъ.
Ацумыжъ Тембот сыд фэдэ роль къешIыми, псэ къыпигъэкIэн, цIыфхэм алъыIэсын ылъэкIыщтыгъ. Роль шъхьаIэхэр къэзышIыгъэхэр пщигъэгъупшэхэу иIэпэIэсэныгъэ къыгъэлъагъощтыгъ. Адыгеим иартист цIэрыIохэу Зыхьэ Зауррэ Кукэнэ Муратрэ апэрэ лъэбэкъухэр адидзынэу инасып къыхьыгъ. Ары пакIошъ, Ацумыжъ Тембот Моцарт адыгабзэкIэ къыгъэгущыIагъ. Роль зэфэшъхьафыбэу къышIыгъэхэм ащыщых Гоголь ытхыгъэу «Игроки» зыфиIорэм Глов-нахьыжъым ироль, Уильям Сароян и «В горах мое сердце» — Джони ироль, А. Пушкиным и «Моцарт и Сальери» — Моцарт ироль, КIэрэщэ Тембот ироманэу «Шапсыгъэ пшъашъ» зыфиIорэм джэгуакIом ироль…
Чэпэе Мурат ипьесэу «Шъузабэхэр» зыфиIорэм ХьаджэцIыкIу ироль Ацумыжъ Тембот гъэшIэгъон дэдэу къыщишIыгъ. Сэмэркъэур зэрикIасэр къыхигъэщызэ, шIулъэгъу къабзэр дахэу артистым къыригъэлъэгъукIыгъ.

Актерым игущыIакIи, изекIуакIи ямышIыкIэу гъэпсыгъагъэ. Ежь-ежьырэу къыгъотырэ театральнэ амалхэр гъашIэм зэрэщыщхэм гукIэ уафещэ, зэфэхьысыжьхэр уегъэшIых. Будапешт зэрэнэсыгъэр, лIыгъэу заом щызэрихьагъэр артистым къызэриIотэжьырэр комедием пэблагъэми, дзэкIолIым къыкIугъэ зэо гъогур хьылъэу зэрэщытыр къыхэщыщтыгъ.
Актерыр сценэм тетэу, нахьыбэрэ цIыфхэр зэригъэгушIощтым пылъыгъ. Сыд фэдэ роли псэ къыпигъакIэщтыгъ.
Лъэпкъ театрэм фэшъхьафэу актерыр кинофильмэхэу «Морские дьяволы. Смерч-2»,«Группа Zeta» зыфиIохэрэм роль хэхыгъэ гъэшIэгъонхэр къащи— шIыгъ.
МХАТ-м исценэ «В горах мое сердце» зыфиIорэ спектаклыр къызыщагъэлъагъом, героеу Джони ироль дэгъоу къызэришIыгъэм фэшI Урысые Федерацием культурэмкIэ и Министерствэ медалэу М. С. Щепкиным ыцIэ зыхьырэр къыфигъэшъошагъ. 2003-рэ илъэсым Къалмыкъ Республикэм изаслуженнэ артист хъугъэ. 2016-рэ илъэсым машинэ зэутэкIым зыхэкIодэ нэуж «Адыгэ Республикэм изаслуженнэ артист» зыфиIорэ щытхъуцIэр къыфагъэшъошагъ.
Адыгэ гущыIэжъым къызэриIоу, цIыфышIухэр малIэхэми яшIуагъэ кIодырэп. Ацумыжъ Тембот ыцIэ иIофшIэгъухэм дахэкIэ къахэнагъ.

— Театрэм къыфэхъугъэ цIыфым искусствэм къыщикIугъэ гъогур щыIэныгъэм хэкIуакIэрэп. Ацумыжъ Тембот театрэм пае Тхьэм къыгъэхъугъэ цIыф, сэнаущыгъэшхо зыхэлъыгъэ актер. Ащ акъыл къашIэ имыIэу театрэр шIу ылъэгъущтыгъ. ЫпаIокIэ Тембот ышъхьац кIыхьэрэ ипэIошхорэ загъорэ сакIэнакIэщтыгъ. Ау уахътэм сыфызэплъэкIыжьымэ, ащ зыми фэмыдэ «стиль» хэушъхьафыкIыгъэ зэриIагъэр, ащ къызэрырашIэжьыщтыгъэр джы къызгурэIожьы. Сыд фэдэ роль фагъэшъошагъэми, гукIэ зэхишIэу, зэпищэчэу, купкIэу героим хэлъыр къыхихымэ, къеплъыхэрэм апигъохэу лэжьагъэ. Ролыр икъоу къымышIэу, ащ хэлъ гупшысэр сыдэу щытми къызэIуихыныр къыримыгъэкIоу псэущтыгъэ. «Телъэшъуагъэу» зыфэпIощтыр къызхигъафэщтыгъэп. ЩыкIагъэу хэплъэгъуагъэр зепIокIэ, ыгу къемыоу дигъэзыжьыщтыгъ, уигущыIэ зэхихыщтыгъ. Шъошэ лъагэм илъэу иIофшIэн сценэм къытырихьэщтыгъ. Лъэшэу непэ къытщэкIэ ти Темботик, джары иIофшIэгъухэмкIэ тызэреджэщтыгъэр. Лъэшэу гухэкIышху арэу псынкIэу тиныбджэгъу хьалэл идунай зэрихъожьыгъэр. Театрэм щылажьэхэрэм ар шIукIэ агу къинэжьыгъ, — къыIуагъ Урысыемрэ Адыгеимрэ янароднэ артистэу, Абхъазым, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Пшызэ шъолъыр язаслуженнэ артистэу Зыхьэ Заурбый.
— Театрэм анахь чIыпIэ шъхьаIэ щызиIэр — гущыIэр Ацумыжъ Тембот IэкIэлъыгъ. Мыщ къакIохэрэм ар анигъэсышъун ылъэкIыщтыгъ. Ахэр ыгъэщхыщтыгъэх ыкIи ыгъэгъыщтыгъэх. Сэ сыкъызхэхъухьэгъэ лIэужым тинахьыжъмэ агъэуцугъэ спектакльхэм сяплъыныр сикIэсагъ. Тембот ирольхэр къэсэшIэжьых. Цыхьэу къыфашIырэр къыгъэшъыпкъэжьэу лэжьагъэ, бэмэ щысэ афэхъугъ. ЫгукIи, ирольхэмкIи театрэм фэшъыпкъэу щытыгъ. Ацумыжъ Тембот ыцIэ театрэм итарихъ хьарыф инкIэ хэтыщт, — къыIуагъ АР-м итеатральнэ зэхахьэ ихудожественнэ пащэу, Адыгеим культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу Ацумыжъ Рустам.
Тембот ишъхьэгъусэу Анжелэ Мыекъопэ гурыт еджапIэу N 7-м адыгабзэмкIэ кIэлэегъаджэу щэлажьэ. Пшъэшъэ нахьыжъэу Бэлэ экономист, унагъо ис, сабыитIу епIу. Пшъэшъэ нахьыкIэу Миланэ АР-м лъэпкъ орэдымкIэ ыкIи къашъомкIэ и Къэралыгъо ансамблэу «Ислъамыем» къыщэшъо. Тембот ипшъэшъитIу сэнаущыгъэ зыхэлъ творческэ цIыф хъунхэм кIэхъопсыщтыгъ.
— ЩыIэныгъэ гъогу дахэ Тембот къыдэскIугъ. Къиныгъохэр ыкIи гумэкIыгъохэр къызэтынэкIызэ тызэдэпсэугъ, гушIогъо уахътэу къытэкIугъэхэр шIэжьым къыхэнагъэх. Унагъом иджэныкъо машIо ифэбагъэ типшъашъэхэм дэгъоу зэхашIэщтыгъ. Сыд фэдэ шIулъэгъуныгъэ къытфыриIагъэми, Тембот театрэр ыпсэ щыщыгъ. Ащ итворчествэ шIу зылъэгъущтыгъэхэм, ишIэжь зыгъэлъапIэхэрэм тиунагъокIэ лъэшэу тафэраз. Лъэпкъым Тембот ыцlэ дахэкlэ къызэрэхэнагъэм лъэшэу тырэгушхо,— къыIуагъ Ацумыжъ Анжелэ.
Лъэпшъыкъо
Фатим.
Сурэтхэр: унагъом, Лъэпкъ театрэм яхъарзынэщ.