Къэралыгъо Iэпы­Iэгъур къызфагъэфедэзэ мэкъу-мэщ фермер хъызмэтшIапIэхэр бэмэ агъэпсы е къызэIуахыгъэм зырагъэушъомбгъу. Непэ зигугъу къэтшIыщт Шагъундэкъо Заур ахэм ащыщ.

Ар Шэуджэн районым ит къуаджэу Пщыжъхьаблэ щэпсэу. Грант IэпыIэгъум ишIуагъэкIэ былымэхъо фермэ цIыкIу ыгъэ­п­сыгъ. ИхъызмэтшIапIэ зы­ри­гъэушъомбгъуным фэшI хабзэм ипрограммакIэ хэлэ­жьэнэу зе­гъэхьазыры.
Фермерым къызэрэтфиIотагъэмкIэ, зоотехник сэнэхьатыр зэригъэгъотыгъ, сыдигъуи бы­лым­хэр ищагу щиIыгъыгъэх, щэм икъэхьыжьын, къуаем иихын апылъыгъ. Илъэсыбэрэ лэжьагъэу былымэу ыIыгъым хигъэ­хъо­ным фэшI IэпыIэгъу къы­фэ­хъунхэм пае тхылъхэр ыгъэ­хьа­зырыгъэх. 2018-рэ илъэсым IофшIэныр езыгъэжьэгъэкIэ фермерым сомэ миллионищ къэралыгъом къыритыгъ, программэм къызэрэщыдэлъыта­гъэу, ежь иунаеу сомэ миллион­рэ мин 286-рэ хилъхьагъ. Бы­лымхэр зыщиIыгъыщтхэ къа­къы­рыр имылъкукIэ ышIи, ахъщэу къыратыгъэмкIэ щэ къэзытырэ чэм 25-рэ къыщэфыгъ. Бы­лым­хэр «айрширскэ» ыкIи «голштинскэ» лъэпкъхэу къыхихыгъэх. А лъэпкъитIури тишъолъыркIэ Iыгъыгъуаехэу Заур хегъэунэфыкIы. Мы уахътэм щэ къаты былымышъхьэ 20-мэ, ахэм анэ­мыкIэу тэнэ 20 ыкIи шкIэ цIыкIухэр ыIыгъых. Зэкъэщыгъом чэмхэм литри 150-рэ къаты.
Ар къоджэдэсхэм ыкIи Дондуковскэ щэ заводым ащэфы.
Зауррэ ишъхьэгъусэу Анжелэрэ аIэ зэкIэдзагъэу зэдэлажьэх. Анжелэ кIэлэегъэджэ сэнэхьатыр ыгъэтIылъыжьи, унэ­гъо хъызмэтым зыритыгъ. Чэмхэр ещы, къуае рехы.
— Былымхъуныр псынкIагъоп, — къеIуатэ Заур. — Ар мафэ къэс уздэлэжьэн фэе IофшIэн. Былым шъхьитIукIэ тыублагъ, джы шъхьэ 40 хъугъэ. Тыпсаумэ, джыри ахэз­гъахъо сшIоигъу. ЦIыф къызэ­рыкIом ежь иамалкIэ гъэхъэ­гъэшхо ышIын ылъэ­кIыщтэп. АщкIэ хэбзэ грантыр IэпыIэ­гъушху. Тхылъхэм ягъэхьазырын къин хэлъэп, мэкъу-мэ­щымкIэ Министерствэм, район гъэIорышIапIэм яспециалистхэр къыбдеIэх. Къэралыгъор IэпыIэгъу къызыпфэхъукIэ, кIуа­чIэ къыуеты, уиIоф нахь къе­гъэпсынкIэ. Былымхэр щыс­Iыгъынхэу уахътэм диштэрэ фермакIэ сшIы сшIоигъу. Къуа­джэм нахь дэдзыгъэу псэо­лъакIэр згъэпсын гухэлъ сиI.
Чылэ гъунэм щишIыгъэ псэуалъэр Заур къэбзэ-лъабзэу ыIыгъ. Мы уахътэм къуаджэм щыщэу нэбгырищымэ ащ Iоф щашIэ, IэпыIэгъу къыфэхъух, зиушъомбгъумэ, IофышIэхэм ахигъэхъон гухэлъ иI.
— Былымхэр зыщыдгъэхъущт чIыпIэмкIэ къинышхо тыхэт. Илъэс пэпчъ мыщ фэдэ чIыпIэхэр нахь макIэ мэхъух. БылымIусым игъэхьазырыни гумэкIыгъо къыпэкIы. ЦIыфхэм ячIыгу Iахьхэр бэджэндэу къа­Iысхызэ сэгъэлажьэх, — еIо фермерым.
Къэралыгъом, республикэм къатырэ амалыкIэхэр фермерхэм къызфагъэфедэнхэм пылъых. Программэу «Къоджэ псэупIэхэм лъэныкъо зэфэ­шъхьафхэмкIэ хэхъоныгъэ ягъэ­шIыгъэныр» зыфиIорэр ахэм ащыщ.
— НыбжьыкIэу былымхъуным зыфэзгъазэ зышIоигъохэр орэмыщынэх. Къиныр ублапIэр
ары. «Iоф мыублэм блэ хэс» адыгэхэм аIуагъ. Учанмэ, зэкIэ къыбдэхъущт. Псэунэу фаем хэкIыпIэ къегъоты. «IофшIэн щыIэп» зыIорэмэ шъуямыдэIу, ащ фаблэрэм ышIэн ыгъотыщт, — еIо Заур.
Шагъундэкъомэ якIэлэ на­хьыжъэу Асфар врачэу еджагъ, Краснодар хирургэу щэлажьэ, якIэлэ нахьыкIэу Алани мы къэлэ дэдэм Iоф щешIэ.
Ахэр зэралъэкIэу янэ-ятэхэм адеIэх.
АдыгеимкIэ мэхьанэшхо зи­Iэхэм ащыщ къуаджэм хэхъоныгъэ ышIыныр, республикэм имэкъу-мэщ гъэхъэгъэшIухэм къафэкIоныр. А лъэныкъомкIэ тишъолъыр амалышIухэр иIэх. Анахь шъхьаIэр зыкIуачIи зи­шIэныгъи ащ халъхьаным фэ­хьазыр цIыфхэр зэрэтиIэхэр ары. ЯIоф фэшъыпкъэхэу, ма-
фэ къэс зышъхьамысыжьхэу Iоф зышIэхэрэм щытхъур афэпIоныр атефэ.
Лъэпшъыкъо Фатим.