Творческэ зэхэт купэу «Ошъадэм» икъэгъэлъэгъон зэкIэлъыкIохэр апэрэу Тыркуем икъалэхэм чъэпыогъум и 10-м щыублагъэу и 22-м нэс ащыкIуагъэх. Дюздже, Истамбыл, Синоп, Самсун, Амасием, Къайсырэ, Адана, Кахраманмараш, Балыкесыр, Бозуюк, Анкара – зэкIэмкIи Тыркуем икъэлэ 11-мэ концерт 12 «Ошъадэм» къащитыгъ, Истамбыл къэгъэлъэгъонитIу щыкIуагъ.

А зэпстэум икъэтыжьын Едыдж Викторие зыфигъэшъошагъэр «Адыгэ макъэр» ары. Лъэпкъ гъэзетым лъытэныгъэ фишIэу ащ иIофышIэ зэрэзыдищагъэмкIэ тыфэраз.
Лъэпкъ культурэм идэхагъэ икъиIотыкIын шэпхъэ анахь лъагэмэ адиштэу зыгъэцэкIэрэ «Ошъадэр» хэхэс тилъэпкъэгъухэм агу нэсыгъ, зэрэ Тыркуеу къыIэтыгъ, Iэгу зыфытыригъэуагъ — ар нэрылъэгъу къытфэхъугъ. Истамбылрэ Анкарарэ ащыкIогъэ концертхэм УФ-м и Консульствэ шъхьаIэ ивице-консулхэр ащыIагъэх ыкIи къэгъэлъэгъонхэм осэшIу къафашIыгъ. «Мамырныгъэм илъэмыдж тытетэу тыкъэкIуагъ, тишэн-хабзэхэр, тилъэпкъыбзэ, тикультурэ тызэгъусэу къэтэжъугъэухъумэх», — къэгъэлъэгъон ублэгъу пэпчъ «Ошъадэм» ипащэу Едыдж Викторие ары апэрэ гущыIэхэу тилъэпкъэгъухэм афигъазэщтыгъэхэр.

«Ошъадэр» Тыркуем ыщэныр, ащ щыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм аригъэлъэгъу­ныр Едыдж Викторие илъэс заулэрэ гугъапIэу зыдиIыгъыгъ ыкIи Кавказ хасэхэм я Конфедерацие зэзэгъыныгъэ зэдэгущыIэгъухэр илъэс зэфэшъхьафхэм адишIыщтыгъэх. Ушъхьагъу зэмылIэужыгъохэм апкъ къикIыкIэ зэхэт купым идэкIыгъо зэкIихьан фаеу хъугъэ. Ау уахътэ зыте­шIэм, шIоигъоныгъэхэмрэ амалхэмрэ зэтефагъэх. Кавказ хасэхэм я Конфедерацие иIэпыIэгъукIэ «Ошъадэр» Тыркуем кIуагъэ ыкIи ащ икъэгъэлъэгъонхэр къэлэ пчъагъэхэм ащызэхащагъ.
Творческэ зэхэт купыр къэралыгъом къызэрихьагъэм тетэу ар къызэрекIо­кIыщт автобусыр купым ыцIэ ыкIи ащ хэхьэрэ артистхэм ясурэтхэр тетхэу КАФФЕД-м къаритыгъ. Къалэ пэпчъ хьакIэщэу зэкIо­лIэщтхэр хьазырэу къяжэщтыгъэх, спорт гупчэу ыкIи культурэм исалонхэу (ары ежьхэр культурэм иунэхэм зэряджэхэрэр) къэгъэлъэгъонхэр зыщыкIонхэу щытыгъэ­хэр зэтегъэпсыхьагъэх.
Джащ фэдэу КАФФЕД-м илIыкIохэр «Ошъадэр» Тыркуем къыщекIокIыфэ чэзыу-чэзыоу игъусагъэх, къалэхэм азыфагу илъ гъогууанэр къадакIугъ, сыд фэдэрэ Iофыгъоу тиартистхэм апэ къэкIыхэрэм язэшIохынкIэ яшIуагъэ къагъакIощтыгъ, пстэури дэгъоу зэхэщэгъагъ.
Апэрэ къэгъэлъэгъоныр зыщыкIуагъэр Дюзджэ. Едыдж Викториерэ ар зипэщэ ансамблэм иартистхэмрэ къалэм имэрэу Фарук Озлю ригъэблэгъагъэх. КъыкIэлъы­кIорэ мафэм Дюздже Адыгэ Хасэм итхьа­матэу Тыпшъэу Айщэт якъалэ пэмычыжьэу щыт адыгэ къуаджэу ХьакIэмзые тиартистхэр ригъэблэгъагъэх. Ащ дэт музееу адыгэ лъэпкъ IэшIагъэхэр, Iэпэщысэхэр зычIэлъхэм зыкъащыригъэплъыхьагъ, ХьакIэмзые чIыпIэ коим ипащэу Къуанэ Сейдат, къоджэдэсхэм ахэр нэIуасэ афэхъугъэх, зэIукIэгъухэр фабэу рекIокIыгъэх.

Дюздже щыкIогъэ апэрэ концертым щыублагъэу къэгъэ­лъэгъон пэпчъэу Тыркуем икъалэхэм ащыкIуагъэхэм Едыдж Викторие пчэгум къи­хьэти «Ошъадэм» хэт купхэм: ижъырэ адыгэ къашъом иансамблэу «Синдикэм», купэу «Ащэмэзым», лъэпкъ музыкальнэ Iэмэ-псымэхэмкIэ ансамблэу «Бэгъэуджым», орэдыIохэу Нэгъой Зауррэ Хъурэнэ Азэрэ ацIэ къариIощтыгъ, тилъэпкъэгъухэр нэIуа­сэ афишIыщтыгъэх.
Тиартистхэм «Синанэ» къа­дэзымыIуагъэрэ, «Зэныб­джэгъуищым» демыжъыугъэрэ, къашъохэм къамыпхъотагъэрэ, Хъурэнэ Азэрэ Нэгъой Зауррэ Iэгу афытемыуагъэрэ ти­лъэпкъэгъухэм къахэкIыгъэп.
Агу ихъыкIырэмкIэ бэхэр къыддэгощагъэх.
Абрэдж Сами, Дюздже щэпсэу:
— Сыгу екIугъ «Ошъадэр», лъэшэу сыгу рихьыгъэх икъашъохэри иорэдхэри. Мыхэм афэдэ джыри слъэгъугъэп. Орэд къэIонри къэшъонри къадэхъу. «Ислъамыем», «Налмэ­сым» сяплъынэу хъугъэ. Мыхэр нэмыкIых, тигуап ащ фэдэу хэкум куп зэфэшъхьафхэр зэриIэхэр. «Ошъадэм» сыгу ыщэфыгъ.

Тхьаукъо Синэмит, Дюздже университетым щеджэ:
— «Ошъадэм» икъэгъэлъэгъон сшIогъэ­шIэгъонэу сеплъыгъ. Сэ хэкум икъэбархэм нэIуасэ зафэсэшIы «Адыгэ макъэм» ителеграм-каналхэм сакIэтхагъ «Адыгэ ма­къэми», «Хэкум ымакъэми» къарыхьэхэрэм салъэплъэ. Дюздже университетым адыгабзэр зыщызэрагъашIэрэ ифакультет сыщеджэ. ХьакIэмызэ Мирэ, Долэ Рузанэ, Шъхьэлэхъо Сусанэ (ахэри къэгъэлъэгъо­ным щыIагъэх) сикIэлэегъаджэх. Сигуапэу адыгэ орэдмэ сядэIугъ. Къашъохэри лъэ­шэу сыгу рихьыгъэх, анахьэу щэщэн къа­шъор ыкIи лъэпэрысэ зыхэт къашъохэр. Тыркуем адыгабзэр зышIэрэ ныбжьыкIэу исыр макIэ, ащ пае бзэр нахь дэгъоу зэзгъэшIэнэу сыфай, хэкуми сыкъэкIоныр сигугъапI.
Дюздже Адыгэ Хасэм итхьаматэу Тыпшъэу Айщэт «Ошъадэм» лъэпкъым икультурэу, ишэн-хабзэу къы­гъэлъэгъуагъэм осэшхо къыфишIыгъ. Хэкум къикIыгъэ купым Тыркуем ис тилъэпкъэгъухэм мэфэкI шъыпкъэ афишIыгъэу хигъэунэфы­кIыгъ. ТыкъыгъэкIотэжьы зэхъум Айщэт къыIуагъ:
— Шъунэмэ сакъыкIаплъэ­мэ, сыгу махэ къэхъу, зы чIыгу тызэрэщыщыр акIэсэлъа­гъо, шъуифэбагъэ зэхэтшIагъ. Адыгабзэр икъоу тшIэжьырэп, къытфэжъугъэгъу, арэу щытми тызэгурыIуагъ. Мыщ фэдиз дэхагъэр къытэзыгъэлъэгъугъэ «Ошъадэр», ащ ипащэу Викторие тхьашъуегъэпсэу ясэIо!
Дюздже ыуж Истамбыл тыкIуагъ. Ижъырэ къалэр Европэ ыкIи Азие лъэныкъоу зытетхэм «Ошъадэм» концертитIу къащитыгъ. Истамбыл къыщытпэгъокIыгъ КАФФЕД-м итхьаматэ игуадзэу Щэутыкъу Умар, къэгъэлъэгъонхэр дэгъоу зэхэщагъэ хъунхэм ащ ынаIэ тетыгъ. Кавказ хасэхэм я Конфедерацие итхьаматэу Хьалау (Улучай) Юнал иунашъо пстэуми зэрагъэцакIэрэр гъуащэщтыгъэп. Тыдэ тыкIуагъэ­ми «Ошъадэм» иартистхэм ящыкIагъэр зэрагъотыщтым языгъэпсэфыгъуи, яшхэгъуи бламыгъэкIыным лъыплъэщтыгъэх. Истамбыл щыкIогъэ къэгъэлъэгъонхэм цIыфыбэ къякIолIагъ. КАФФЕД-м итхьаматэ Едыдж Викторие пчэгум къытырищагъ, пстэуми нэIуасэ афишIыгъ. Бэрэ зэжэгъэхэ къэгъэлъэгъоныр тилъэпкъэгъу­хэм гухахъо афэхъугъ.

КАФФЕД-м итхьаматэу Хьалау (Улучай) Юнал:
— «Ошъадэр» Тыркуем къэтщэнэу бэшIагъэу ыуж титыгъ. Ау пандемиер пэрыохъу къытфэхъугъ. Ащ къыздихьыгъэ къиныгъохэр къызэтынэкIхи, джы мы купыр дахэу къызэрэтхэхьагъэм тегъэгу­шIо. Джы Тыркуем ис адыгэмэ ансамблэр алъэгъущт, ашIэщт. Лъэпкъ культурэм, шэн-хабзэхэм якъэухъумэнкIэ ащ ишIогъэ­шхо къэкIощт, тызщыпсэурэ къэралыгъохэр зэфэшъхьафхэми, мыщ фэдэ къэгъэлъэгъонхэм тызщыщ лъэпкъыр тщагъэгъуп­шэрэп, ащ мэхьанэшхо иI.
Тыркуем, Урысыем ыкIи Адыгеим ябыракъхэр къэгъэлъэгъоным икIэух сце­нэм къыдахьыягъэх. Лъэпкъ культурэр зэгурыIоныгъэм фэIорышIэ.
Абазэ Маринэ Налщык щыщ, Истамбыл щэпсэу:
— Непэ слъэгъугъэм тамэ къызгуигъэкIагъ. Къашъохэри орэдхэри дэхэ дэд. ЗэкIэмэ анахьэу сыгу рихьыгъэр оркестрэр ары. Пщынэхэр агъэбзэрабзэу сыдэу дахэ ямэкъамэхэр! Мыщ ис адыгэхэм алъ хэлъ адыгагъэр ятэжъхэм къабгъодэкIыгъ. Адыгеими Къэбэртэе-Бэлъкъарми «Ошъа­дэм» фэдэ купхэр нахьыбэрэ къарыкIыхэ къэс тыгухэр нахь зэIухыгъэщт, тишIэжь кIосэщтэп.
Хьаджасрэнхэм япхъоу Ягъанэмэ янысэу Нурай:
— Тэ осетинмэ тащыщ. Мараш пэблагъэу щыт адыгэ къуаджэм сыкъыщыхъугъ. Непэ слъэгъугъэм хэкум сыщыIагъэм фэдэу къысщигъэхъугъ. Адыгэ орэдым, къашъом шъхьацышъор къегъэтэджы. Тэ джащ фэдэу зэхэтэшIэ. Лъэшэу тыгу рихьыгъ. Сиунагъуи сигъус. Адыгеим зэ нэмыIэми сыщыIагъэп, ау Юнал синыбджэгъу, къэкIон хъумэ сыкъыздищэнэу сэгугъэ.
Къэбэртэе Умит Истамбыл щэпсэу:
— Тэ тиунагъокIэ «Ащэмэзыр» лъэшэу тикIас, интернетымкIэ тедэIу — Умит ишъэо цIыкIоу ыIыгъыгъэр ригъэуцохи, икIако къызэгуихи чIэлъ джанэр къычIигъэщыгъ. Ащ «Ащэмэз» тетхагъэу къы­чIэкIыгъ. Орэдэу къыIохэрэм ащыщэу анахьэу тыгу рихьырэр «Си Пакъ». Тигуапэ орэдыIо кIалэхэр зэрэтлъэгъугъэхэр. НэIуасэ зафэтшIыщт, сурэт зэтетхыщт.
Синопрэ Самсунрэ ащыкIогъэ къэгъэлъэгъонхэр къызэкIэлъыкIуагъэх. Синоп щыкIогъэ Iофтхьабзэм Викторие апэрэу къызщашIэжьыгъэхэм ащыщыгъ. «Налмэсым» хэтэу къашъо зэхъум а уахътэм Тыркуем къыщатыгъэгъэ концертым ар зылъэгъугъэхэм ащыщхэр къекIолIагъэх. Мыщ фэдэ зэIукIэгъухэр бгъуитIумкIи лъапIэх. Тилъэпкъэгъоу Тыркуем икъа­лэхэм адэсхэм ягушIуагъо зэхытагъэ­шIагъ. Самсун Адыгэ Хасэм итхьаматэу Убых Илъхьан дахэу къытпэгъокIыгъ. «Ошъадэр» къызэрэкIуагъэр, къэгъэлъэгъон хьаламэт­хэр къызэритырэр Тыркуем ис адыгэхэм зэлъашIагъэу, къалэу тыздахьэхэрэм къакIэрыс адыгэ чылэхэм, гъунэгъу къэлэ цIыкIухэм къарыкIыхэти, концертхэм къякIуалIэщтыгъэх. Къэгъэлъэгъон пэпчъ къекIуалIэрэр нахьыбэ хъузэ лъыкIуатэщтыгъ. ГущыIэм апе, КIуай Абдурахьман «Синдикэм» икъэшъуакIохэм ащыщэу КIуай Тамиллэ иунэкъощэу къыщыхигъэщыгъ. Пшъэшъэ къэшъуакIор ыгъэлъапIэу къэлэ пчъагъэхэр «Ошъадэм» къыдикIухьагъэх. Къэгъэлъэгъонхэр адыгэ джэгукIэ зэфашIыжьыщтыгъэх, тилъэпкъэгъухэр тиартистхэм ягопэ дэдэу къадашъощтыгъэх, сурэтхэр зытырахыщтыгъэх, нэIуасэ зэфэхъущтыгъэх. Чэщ охъуфэ зэхэкIыжьы­шъущтыгъэхэп.
Бэщто Зэки, зэлъашIэрэ дизайнер, цокъэшI, пчэгум къыщешIагъэхэм ащыщ:
— «Налмэсымрэ» «Кабардинкэмрэ» къызыкIохэкIэ тэгушхо, тыгу къилъэтыкIэу тяплъы, зыкIожьхэкIэ тыгу къэкIыжьых. Ау шъо шъукъакIуи, тихэкужъ тешъущэ­жьагъ. Орэдхэми, къашъохэми къытэрыкIуагъэр тыгу къагъэкIыжьыгъ. Джы шъу­кIожьын хъумэ шъуизакъоу шъукIожьыщтэп. Тыгухэр шъуигъусэщт.
Болокъо Аюб, Самсун:
— Сэ Мэфэхьаблэ сыщыщ, ащ унэ щысиI, сшынахьыжь икIалэ ис, тэри хэкум тыкъызэрэкIожьыщтым тегупшысэ. «Ошъад­эм» сигуапэу сеплъыгъ, ижъырэ орэдмэ сядэIугъ. «Абдзахэмэ яорэд» лъэпкъым къырыкIуагъэм фэгъэхьыгъэ шъыпкъ. Адыгэ лIыгъэм иорэдэу ар сэ­лъы­тэ. Тарихъыр хэти ышIэн фай. Культу­рэм ишIуагъэкIэ лъэпкъым итарихъ ухъу­магъэ хъущт, шэн-хабзэхэр лъыкIотэщт.
ЗекIохэр бэу зыдакIорэ къэлэ хьаламэтэу Амасие тилъэпкъэгъухэр дэсхэу къычIэкIыгъ. УцышъокIэ заджэхэрэ псы­хъом инэпкъитIумэ ар атет, лъэмыдж дахэхэм ахэр зэрапхых. Унэхэр жъгъэй цIыкIоу Iужъоу зэхэсхэу нэпкъым тетых, ахэм къушъхьэхэр къашъхьащытых. Мыжъом хэбзыкIыгъэ исп унэхэр къалэм къыдаплъэхэрэм фэд. Тарихъышхо ахэушъэфагъ. «Адыгэр зыщымыпсэурэ чIыпIэ дунаим къытенагъэпщтын», — згъэшIагъозэ зэсэIожьы. Адыгэ Хасэм иунэ къатитIоу зэтет, ащ екIурэ гъогур бэдзэр цIыкIум пхырэкIы. Хасэм хэтэу Гъонэжьыкъо Хьаяти къытпэгъокIыгъэхэм ахэтыгъ. Амасие щыпсэунэу зэрэхъу­гъэм сыкIэупчIагъ.
— Сэ къалэм пэгъунэгъу чылэм сыщэпсэу. Сыфермер,чэмхэр сIыгъых. Къалэм сыкъызфакIорэр хасэм къе­кIо­лIэрэ кIалэхэм адыгабзэр ясэгъашIэшъ ары. Тихэсэ тхьаматэ абазэ, ахэри тэщ фэдэх. Амасием адыгэ 300 — 400 фэдиз дэс. Мыщ шъукъызэреблэгъагъэр тигопэ дэд, бэшIагъэ мыщ фэдэ куп къызымыкIуагъэр.

«Ошъадэм» икъэгъэлъэгъонэу Амасиа щыкIуагъэр тыгу илъыщт.
— Сэ сцIэр Нурджигъан, сятэ зыщыщ лIакъор Лащ, ситхьаматэ илъэпкъ — Анцокъу, — нэIуасэ зыкъытфишIыгъ бзылъфыгъэ ныбжьыкIэ горэм. Джэнэ плъыжьым бгъэтедэхэр иIэхэу, шъуашэм фэдэу ар къэлъагъощтыгъ, шъхьатехъо техъогъагъ. Орэдхэри къашъохэри гум екIугъэх. Дэгъоу шъукъэкIуагъ. Тхьэм дахэкIэ шъуихьыжьын. Сэлам тфяшъу­хыжь тиадыгэу хэкужъым исхэм. Кавказыр, Мыекъуапэ слъэгъунхэу сыфай. Тхьэм ыIомэ зэгорэм сыкъэкIон.
ТылъыкIуатэ къэс «Ошъадэм» икъэгъэлъэгъонхэр адыгэ къашъомрэ орэдымрэ якъэгъэлъэгъон къодыеу щымытэу хэкумрэ IэкIыбым ащы­псэухэрэм язэпхыныгъэ къэзыушы­хьатырэ лъэмыдж пытэу, зэпхыныгъэм инэфапIэу къэ­хъугъ. Къайсырэ щы­щэу Токъмакъ Айдын ежь-ежьырэу къытэкIолIагъ ыкIи нэIуа­сэ зыкъытфишIыгъ:
— «Ошъадэм» тигъэтхъэжьыгъ, тыгухэм заригъэIэтыгъ. Сэ хэкум сыкъызэкIом зэкъош шъолъырищми якъэлэ шъхьаIэхэм сащыIагъ. Адыгэ къуаем ифестивалэу Адыгеим щыкIуагъэм мыгъэ сыхэтыгъ. Рес­публикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ащ сыщыIукIагъ. ЫцIэкIэ седжи, шIуфэс есхыгъ. Сэлфи зыфаIорэм фэдэу, ежьыр къыздеIэзэ сурэт зэдытетхыгъ, сигуапэ хъугъэ. ЦIыф гуапэу сеплъыгъ. Опсэу, КъумпIыл Мурат!
Къайсырэ тызыдахьэм щэджэгъуашхэ тшIынэу «Гуубат» зыцIэ шхапIэм тыращэлIагъ. Бысымыр Дзэщыкъомэ ащыщ. БжьынлыбжьэкIэ зэшIушIэгъэхэ картофыр дэлъэу хьалыжъожъыерэ тэ тишIыкIэ шъыпкъэу шIыгъэ щэлэмэ стыр­хэмрэ Iанэхэм къатырагъэуцуа­гъэх. Адыгеим тыкъифэжьыгъэу къыт­щыхъугъ, пщэрыхьакIохэм та­кIэупчIагъ. «Ахэр бзылъфыгъэх, Нуриет — Мыекъуапэ щыщ, Джульеттэ — Налщык», — джэуап къытатыжьыгъ. Зэхэтхыгъэр дгъэшIэгъуагъэ, пщэрыхьа­кIохэр шхэпIэ залым къычIядгъэщагъэх. Язырэр хъытыумкIэ Викторие къыфатхэщтыгъэ, Теунэ Нуриетэу къычIэ­кIыгъ. Москва дэс артистэу Теунэ Джэмал (ащ фэгъэхьыгъэу («Адыгэ макъэм къизгъэ­хьагъ) ар зэ­ришып­хъур къысигъэшIагъ. Бзылъфыгъэ­хэр гушIохэу къытпэгъокIыгъэх, IаплI къытащэкIыгъ, бэшIагъэу тызэрэшIэщтыгъэу джы зэIукIэ­жьыгъэхэм афэдэу ты­зэ­фэчэфыгъ. Адыгэ шхыныр лъым щыщ, зэIукIэгъур ащ къыпкъырыкIыгъ.
Нуриетрэ Джульеттэрэ концертым къэкIогъагъэх. Теунэ Нуриет зэп­лъыгъэ къэгъэлъэгъоным ригъэшIыгъэ гупшы­сэхэмкIэ къыддэгощагъ:
— Тигуапэ «Ошъадэр» Къайсырэ къызэрэсыгъэр. Мыщ щыпсэухэрэм хэку зэряIэр яжъугъэлъэгъугъ. Адыгэгъэшхо зезыхьэу, адыгэм ыцIэ зыIэтэу къэкIогъэ куп дахэм Тхьэм шIу къыфешI! Адыгэм ынапэ шъуашэу зезыхьэрэр мыщ фэдэхэр ары. Тарэгушхо ыкIи тарэпагэ, лъэшэу тафэраз!
«Ошъадэм» икъэгъэлъэгъонэу Адана щыкIуагъэм зэкIэмэ анахь лъэшэу артистхэм Iэгу къащыфытеуагъэхэу къыт­щыхъугъ. НыбжьыкIэ бэдэдэ къекIолIэгъагъ, чIыпIэ нэкI имыIэжьэу пчъашъхьэм тетыгъэх, орэд къэзыIохэрэм адежъыущтыгъэх. Джымыхъу Жьад ныбжьыкIэу къытэкIолIагъэхэм ахэтыгъ. КъытфиIотагъэр лъэшэу дгъэшIэгъуагъэ:
— Сятэжъэу Джымыхъу Адип Джолан Iуашъхьэхэм, Сирием ылъэныкъокIэ, ащыпсэущтыгъ. «Зэныбджэгъуищ» зыфиIорэ орэдым игущыIэхэр ары зытхыгъэр. «Ащэмэзым» а орэдыр дахэу къеIо. ШъушIэрэпын фае орэдым игущыIэхэр къызэраIорэм нахь кIыхьэх, ахэр шъозгъэтхыжьын, сэ езбырэу ахэр сэшIэх, ситэтэжъ сигъэшIагъэх.
Ансамблэу «Ащэмэзым» ипащэу Бастэ Асиет купым хэт орэдыIо кIалэхэр игъу­сэхэу орэдым щыкIэрэ гущыIэхэр атхыжьыгъэх. «Зэныбджэгъуищыр» икIэрыкIэу тыратхэжьынэу зэдаштагъ. Къэгъэлъэгъонхэм ащыщ а орэдым къыдэшъонэу Бастэ Асиет пчэгум къытыращэгъагъ.
Адана Адыгэ Хасэм итхьаматэу Пщыкъожъ Мутлы хэсэ унэм тыригъэблэ­гъагъ. Адыгэ Хасэу Тыркуем щытлъэгъугъэхэм анахь чIыпIэ дахэм — псыгъэхъунэу Сейхьан ынэпкъ ар тет. АдыгабзэкIэ еджэшъурэ ныбжьыкIэхэр хасэм хэтхэу къычIэкIыгъ, ахэм «Адыгэ макъэр» афэз­гощыгъ.
ИлъситIу фэдизкIэ узэкIэIэбэжьмэ Тыркуем лъэшэу чIыгур зыщэсысым анахь къызэгоогъэгъэ къалэу Кахраманмараш «Ошъадэр» нэсыгъ. Къалэм уна­кIэхэр дашIыхьагъэх, зэтырагъэуцо­жьыгъ. Ащ къыкIэлъыкIоу Балыкесыр, чылэгъо цIыкIухэр зэзыпхырэ Бозуюк районым яхэсэ тхьаматэхэу Къоч Хьами, Джэмал Инал, ЛIымафэкъо Огъуз «Ошъадэм» икъэгъэлъэгъонхэр ячIыпIэ салонхэм шъуашэу ащыкIонхэмкIэ зыпари къатенагъэп. Балыкесыр парламентым иапшъэ­рэ палатэ итхьаматэ игуадзэу Серинч Байкан Едыдж Викторие «Налмэсым» зэрэхэтыгъэр къэзышIэжьыгъэхэм ащыщэу къэгъэлъэгъон пчэгум къыщыгущы­Iагъ, а уахътэм ар бысым фэхъугъагъ, иунэ исыгъ. «Ошъадэм» иартистхэм яIэпэIэсэныгъэ осэшIу зэрэфашIырэр, якъэкIогъу зэрэщыгушIукIыгъэхэр хигъэу­нэфыкIыгъ.
Джыри къыхэзгъэщымэ сшIоигъор Бозуюк районым имэрэу, ежь къыз­хэкIыгъэ лъэпкъымкIэ тыркоу Мехмет Талат Ваккалдиоглы къыIуагъэр ары:
— Сэри сыадыгэ фэдэу къэгъэлъэгъо­ным сеплъыгъ, сызэлъиштагъ. Тыркуем адыгэхэр бэу исых, яхэкужъ пэчыжьэхэми, якультурэ дахэ къаухъумэ. Къэлэ инхэм адакIоу Бозуюк фэдэ районым ансамблэр къызэрэнэсыгъэр тигопэ дэд. Адыгэ ныбджэгъухэр сиIэх, КАФФЕД-м итхьаматэ, ащ хэтхэр дэгъоу синэIуасэх, тызэгурэIо. Кавказым исхэр нахьыбэрэ къытхэхьанхэу тыфай, тэри, Тхьэм ыIомэ, тыкъеблэгъэщт.
Бозуюк имэрие ыцIэкIэ ыкIи КАФФЕД-м къыбгъодэкIэу «Ошъадэм» къыфагъэшъошэгъэ шIухьафтынхэр Мехмет Талат Ваккалдиоглы ыкIи Хьалау (Улучай) Юнал Едыдж Викторие къыратыжьыгъэх.
«Ошъадэм» изэфэхьысыжь концерт Тыркуем икъэлэ шъхьаIэу Анкара къыщитыгъ. Фольклор-этнографическэ купэу «Ащэмэзым» ипащэу Бастэ Асиет, лъэпкъ музыкальнэ Iэмэ-псымэхэмкIэ ансамблэу «Бэгъэуджым» ипащэу Шэу­джэн Рустам, шыкIэпщынэо анахь ныбжьыкIэхэу ГъукIэлI Дианэрэ Лъэцэрыкъо Даринэрэ Викторие пчэгум къытырищагъэх. «Ошъадэм» хэтхэр зэкIэ, кIэухым зэряхабзэу, сценэм къытехьагъэх. Залым чIэсхэр бэрэ Iэгу афытеуагъэх.
Къалэм и Адыгэ Хасэ итхьаматэу Хьаткъо Юсыф къызэриIуагъэмкIэ, «Ошъа­дэр» къэкIорэ илъэсми Тыркуем къакIомэ ягопэщт. Ар зымыуасэ щыIэп, ар зэкIэмэ анахь осэ лъапI.
«Ошъадэм» ипащэу, АР-м изаслуженнэ артисткэу Едыдж Викторие изэфэхьысыжь гущыI:
— Джынэс къэткIугъэ гъогур непэрэ мафэм пай. Тэри тиартистхэри лъэшэу тэгушIо мыр къызэрэддэхъугъэмкIэ. Тыр­куем къыщыттыгъэ концертхэр тэркIэ лъапIэх, тилъэпкъэгъухэм апашъхьэ зыкъыщыдгъэлъэгъуагъ, апэрэу ахэм талъэгъугъ, уасэ къытфашIыгъ. Гъогу къин къэткIугъэми, тIотэжьыгъ, сыда пIомэ анэпсхэр тлъэгъугъэх, агу тынэсыгъ, тызэхашIагъ. Лъэшэу тыфай ти­адыгэ лъэпкъ къызэтенэнэу, тикультурэ, тишэн-хабзэхэр, тыбзэ къэтыухъумэнхэу, ащ зэкIэми тыдэлэжьэн фай. Къытфыщанэгъэ лъэпкъ кIэныр тапэкIэ къэ­хъущт сабыйхэм, лIэужхэм алъыдгъэIэсыным мэхьанэшхо иI. Ары пшъэрылъ шъхьаIэр, ары тызфэлажьэрэр, тызфыщыIэр.
«Ошъадэр» Адыгеим къэкIожьыгъ, ау иорэдхэр, икъашъохэр зылъэгъугъэ ти­лъэп­къэгъухэу Тыркуем щыпсэухэрэр джы нэс къэтхэх, телефонкIэ къытеох, атырахыгъэ видеохэр хъытыум къырагъахьэх, зэдашIыгъэ зэпхыныгъэр агъэлъапIэ.
КАФФЕД-м иIофышIэхэу, зызэблахъузэ гъогу къыддытетыгъэхэу, Тыркуем къыщыткIугъэ киломметрэ мини 5-р къыддэзыкIугъэхэу, зынаIэ къыттетыгъэхэу ХьантIыу Эрсин, Чэтэо Бедиа, Талха Ольмез, Дзэщокъо Ахьмэд, Гъурф Хъэир лъэшэу тафэраз.
Тэу Замир.
Адыгеир — Тыркуер — Адыгеир.