Тэхъутэмыкъое районыр Адыгеим имуниципальнэ образованиехэм зэкIэми инвесторхэмкIэ анахь хъопсагъоу алъытэ. Ары ыкIи зэрэщытыр.
Къалэу Краснодар игъунэгъу, федеральнэ мэхьанэ зиIэ автомобиль ыкIи мэшIоку гъогухэм зэпачы, краим иаэропорт пэблагъ. А зэпстэур инвесторхэр къеблэгъэнхэм фэIорышIэ. ЕтIани ар муниципальнэ образование анахь инхэм ащыщ, псэупIэ 27-рэ хэхьэ, нэбгырэ мини 131-м ехъу щэпсэу.
Непэ ар лъэхъаным диштэу зызэтезыгъэпсыхьэрэ муниципальнэ образованиехэм ащыщ, хахъоу иIэхэри нэрылъэгъух.

Инвесторхэр
Инвестиционнэ проектэу щыпхыращыхэрэм илъэсэу тызхэтым иапэрэ мэзищ пстэумкIи сомэ миллиардрэ миллиони 197,6-рэ районым иэкономикэ къыхалъхьагъ. Ар зы муниципальнэ образованиемкIэ макIэп.
Инвестор анахь инхэм ащыщ гъомылэпхъэ гъэщтыгъэхэр къэзышIырэ хъызмэтшIапIэу «Хладокомбинат «Западный» зыфиIорэр. Ащ Iоф зишIэрэм къыщыублагъэу сомэ миллиардрэ миллион 715-м ехъу экономикэм федэу къыфихьыгъ.
Инвесторышхоу щыт «ДомБытХим» зыфиIорэри. Ащ «бытовой химиекIэ» тызаджэу унагъом щагъэфедэхэрэр къыдегъэкIых. 2014-рэ илъэсэу зылажьэрэм къыщегъэжьагъэу сомэ миллион 659,6-кIэ экономикэм хэлэжьагъ.
Джащ фэдэу бюджетым къыхэхыгъэ инвестициехэр районым къыхэхъуагъэх. Ахэр социальнэ псэуалъэу ашIыгъэхэр, непэ Iоф зыдашIэхэрэр ары къызкIэкIуа­гъэхэр. Ахэм нахь кIасэу ягугъу къэтшIыщт.

ПсэолъэшIыныр
Районым иэкономикэ мымакIэу зиIахь къыхэзылъхьэхэрэм ыкIи анахь зызыушъомбгъухэрэм ащыщ мы лъэныкъор. ПсэолъэшI хъызмэтшIэпIэ 68-рэ районым щэлажьэ. Непэ Iофхэм язытет игугъу пшIызэ, 2024-рэ илъэсым иапэрэ мэзищ пштэмэ, а уахътэм псэупIэ квадратнэ метрэ мини 157,8-рэ атIупщыгъ. Ащ щыщэу квадратнэ метрэ мин 94,5-р унэе псэупIэх, фэтэрыбэу зэхэт унэхэм ахашIыхьагъэр квадратнэ метрэ мин 63,3-рэ мэхъу. Фэтэр 2127-рэ пстэумкIи атыгъ.
Мы лъэныкъом щылэжьэрэ хъызмэт­шIэпIэ анахь инхэм ащыщых пшъэ­дэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэхэу «Эко-Строй», «Эко-Строй-Юг», «Строитель», «Строймонтаж-2», «Форвард», «Компаньон», «СтройИнвест-Юг», «Архитектура и градостроительство», «Родной Дом», «С.Т.ГОЛД», «Регион-Строй» зыцIэхэр, Ягъумэ Фатимэ, Сэхъутэ Руслъан зипэщэ унэе хъызмэтшIапIэхэр.
ПсэупIэхэм ямызакъоу, социальнэ псэолъэ зэфэшъхьафыбэу районым щашIыгъэхэр, непэ ашIыхэрэр зыгъэуцугъэхэри мыщ Iоф щызышIэрэ хъызмэт­шIапIэхэр ары.
Промышленностыр
Ари мымакIэу зызыушъомбгъурэ, зиIахь экономикэм хэзылъхьэрэ лъэныкъоу муниципальнэ образованием иI.
Ащ зызэриушъомбгъурэм анахь лъэшэу хэлажьэхэрэр хъызмэтшIэпIэ инхэу, пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэхэу «Пластиктрейд», «Новые технологии», «ДомБытХим», «Экспресс-Кубань», «Мебельная фабрика ИВНА» зыфиIохэрэр ары.
2024-рэ илъэсым иапэрэ мэзих зэкIэ хъызмэтшIапIэхэм, ини, гурыти, цIыкIуи сомэ миллиардрэ миллион 650-м ехъу ауасэ товарэ къыдагъэкIи, IуагъэкIыгъ.
Мэкъу-мэщыр
Мы муниципальнэ образованием промышленностым нахь зыщырагъэушъом­бгъуми, мэкъумэщ хъызмэтым пымылъхэу пIон плъэкIыщтэп. Мыщ фэгъэзагъ чIыгу гектар 18123-рэ. Хъызмэтзехьаным ыкIи къыдэгъэкIыжьыным апылъхэу хъызмэтшIэпIи 8-рэ мэкъумэщ-фермер хъызмэтшIэпIэ 32-рэ щэлажьэ.
Былымэхъо фермэхэр яIэх. Ахэм пстэумкIи былымышъхьэ 1841-рэ, мэлэу ыкIи пчэнэу 5713-рэ, шы 49-рэ аIыгъ. Чэтэхъо фермэу Iоф щызышIэхэрэм мы уахътэм мин 29,8-м ехъу ащахъу.

СатыушIыныр, бизнес цIыкIур
Мы лъэныкъохэми районым иэкономикэ мымакIэу яIахь къыхалъхьэ. Товархэм якъегъэкIокIынкIэ анахь къахэщыхэрэр зэпстэумэ зэлъашIэрэ компаниешхохэу «Ашан», «Леруа-Мерлен», «М-Видео-Менеджмент», «Эльдорадо», «МЕТРО КЭШ ЭНД КЕРРИ», «Агроторг», «Тандер», «Юг-Авто» зыфаIохэрэр ары.
Районым ипотребительскэ бэдзэршIыпIэ хъызмэтшIапIэу ыкIи организациеу 435-рэ, унэе предпринимателэу 930-м ехъу ит.
Ахэм анэмыкIэу щыIэкIэ-псэукIэм епхыгъэ фэIо-фашIэхэр зыгъэцакIэхэу хъызмэтшIапIэми, унэе предпринимательми 132-рэ районым щэлажьэ, общественнэ шхапIэу 64-рэ ит.
Социальнэ псэуалъэхэр
Ащ фэдэу аужырэ илъэсхэм мы муниципальнэ образованием щашIыгъэр бэ. Ахэм гъэсэныгъэри, медицинэри, культурэри, спортри къызэлъаубыты. ГущыIэм пае, нэбгырэ 1000-мэ ателъы­тэгъэ гурыт еджапIэ къуаджэу АдыгеякIэм 2018-рэ илъэсым къыщызэIуахыгъ. Лъэ­хъаным диштэу зэтегъэпсыхьэгъэ учреждением ишIын федеральнэ ыкIи респуб­ликэ бюджетхэм къахэхыгъэу пстэумкIи сомэ миллион 458-рэ пэIу­хьагъ.

Нэбгырэ 1100-мэ ателъытагъ поселкэу Инэм щашIыгъэ еджапIэр. Сомэ миллион 569-рэ мин 255-рэ ащ халъхьагъ. Физкультурэм зыщыпылъхэ комплексэу щагъэуцугъэм сомэ миллион 83-м ехъу пэIухьагъ. Мы поселкэ дэдэм спорт бэнэныр зикIасэхэм зыщагъэсэнэу зал щашIыгъ.
2018-рэ илъэсым къызэIуахыгъ спортым зыщыпылъхэ ыкIи япсауныгъэ зыщызэтырагъэуцожьырэ комплексышхо. Сомэ миллион 60-м ехъу ащ халъхьагъ.
Социальнэ мэхьанэ зиIэ псэолъакIэ­хэм ащыщ поселкэу Яблоновскэм щагъэуцугъэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэу сомэ миллиони 150-рэ зыпэIухьагъэр. Нэбгырэ 240-мэ ателъытагъ поселкэу Инэм щашIыгъэ IыгъыпIэу сомэ миллиони 154-рэ фэдиз зыхалъхьагъэр.
Тэхъутэмыкъое район сымэджэщым, ащ хэт IэзапIэм, поселкэу Инэм исы­мэджэщ, поселкэу Яблоновскэм дэт IэзапIэм, врачхэм Iоф зыщашIэрэ амбулаториехэм, фельдшер-мамыку IэзапIэу псэупIэ койхэм ащагъэпсыгъэхэм районым исхэм япсауныгъэ ащылъэп­лъэх, ащызэтырагъэуцожьы.
Лъэхъаным диштэу зэтегъэпсыхьа­гъэх район сымэджэщэу нэбгырэ 50-мэ ащяIэзэнхэм ыкIи ащ хэт IэзапIэу нэбгырэ 200 зы уахътэм еолIэшъуным телъытагъэхэр. Ахэр 2018-рэ илъэсым къызэIуахыгъэх. Псэуалъэм ишIын сомэ миллиони 143-рэ пэIухьагъ. Джыри мары поселкэу Инэм IэзэпIакIэ щашIы.

Программэхэм къадыхэлъытагъэу
Лъэпкъ проектхэм, къэралыгъо программэхэм муниципальнэ образованиер чанэу ахэлажьэ. Ахэм къадыхэлъыта­гъэу фэтэрыбэу зэхэт унэхэм ящагухэр зэты­рагъэпсыхьэх, автомобиль ыкIи лъэсрыкIо гъогухэр агъэцэкIэжьых, общественнэ чIыпIэхэр агъэкIэжьых е кIэу ашIых.
Джащ фэдэу цIыфхэм шапхъэхэм адиштэрэ псы къабзэ аIэкIэгъэхьэгъэным фытегъэпсыхьэгъэ IофшIэныбэ аужырэ илъэсхэм ащ щызэшIуахыгъ, непи ыуж итых. ГущыIэм пае, поселкэу Отраднэм псыкъычIэщыпIэ мы уахътэм щашIы, IофшIэнхэр гъунэм рафылIагъэх. ЗэкIэмкIи сомэ миллион 22,8-рэ ащ пэIухьагъ. Мыщ фэдиз гъунэгъу къуаджэу Нэты­хъуае щагъэуцурэ къычIэщыпIэри.
«Псы къабз» зыфиIорэ лъэпкъ проектым къыдыхэлъытагъэу блэкIыгъэ илъэсым Тэхъутэмыкъое районым псэолъи 8 щагъэкIэжьыгъ: 5-р — къуаджэу Козэт, 3-р — Тэхъутэмыкъуай. ЗэкIэмкIи ахэм сомэ миллиони 141-рэ апэIу­хьагъ.

Мыгъэ атIупщыгъэхэр, ашIыхэрэр
Мыхэр бюджетым къыхэхыгъэ инвестициеу ыпэкIэ зигугъу къэтшIыгъэр зыхалъхьагъэхэр ары. Ахэм ащыщ нэбгырэ 250-мэ ателъытэгъэ гурыт еджапIэу къуаджэу Бжыхьэкъоежъым щагъэуцугъэр. Илъэсэу тызхэтым икъихьагъум ар къызэIуахыгъ. ПстэумкIи сомэ миллион 410-рэ мин 562-у пэIухьагъэм щыщэу миллиони 197,7-р федеральнэ бюджетым къыхэхыгъ, миллиони 161-м ехъур республикэ ахъщ, сомэ миллионрэ мин 628-р районым хилъхьагъ.
Нэбгырэ 1100-м ателъытэгъэ еджапIэу къуаджэу АдыгеякIэм щашIыгъэри социальнэ псэолъакIэу инвестициехэр къызкIэкIуагъэхэм ащыщ. Лъэпкъ проектэу «Гъэсэныгъэм» къыдыхэлъыта­гъэу ар ашIыгъ. Лъэхъаным диштэу зэтырагъэпсыхьэгъэ учреждениешхом ищыкIэгъэ оборудованиери, псэуалъэхэри чIагъэуцуагъэх, спортивнэ ыкIи актовэ залышхохэр, тхылъеджапIэ, шхапIэ хэтых, ищагу гуIэтыпIэу ашIыгъ. Сомэ миллиардрэ миллион 304,7-рэ пстэумкIи псэуалъэм ишIын тефагъ. Ащ щыщэу миллион 848,7-р федеральнэ ахъщэу къэкIуагъ, миллион 53,3-р республикэ бюджетым къыхэхыгъ, миллиони 2,5-р районым иахъщ. Мыгъэ, шIэны­гъэм и Мафэ, еджапIэр къызэIуахыгъ.
А мэфэ дэдэм къызэIуахыгъ поселку Яблоновскэм щашIыгъэ еджэпIакIэри. Ари ащ фэдиз нэбгырэ пчъагъэм телъы­тагъ, ащ фэдэуи зэтегъэпсыхьагъ. Еджа­пIэм ишIын пэIухьэгъэ миллиардрэ мил­лион 345,6-м щыщэу миллион 848,7-р федеральнэ, миллион 491,6-р республикэ бюджетхэм къахэхыгъ, сомэ миллиони 5,1-р районым иахъщ.
Ащ нэмыкIэу мы псэупIэ дэдэм ащ фэдиз иинагъэу джыри еджапIэ щашIы. Ащ сомэ миллиардрэ миллион 446-м ехъу пэIуагъэхьащт, сомэ миллиардым тIэкIу ехъоу агъэфедэгъах. IофшIэнхэм процент 66,69-р ахагъэкIыгъ.
Тэхъутэмыкъое районым ежь ибюджеткIи зэшIуихырэр макIэп.
Непэ амалэу яIэхэм, лъэгапIэу зынэ­сыгъэхэм къащамыгъэкIэныр, цIыфэу исхэм ящыIакIэ нахьышIу шIыгъэныр, бизнесым зиушъомбгъуным пае ищыкIэгъэ пстэур икъоу егъэгъотыгъэныр ары социальнэ ыкIи экономическэ хэхъоныгъэу ашIыхэрэр зыфытегъэпсы­хьагъэхэр.
Экономикэм илъэныкъо пэпчъ бюджетыр хэбзэIахьхэмкIэ къызэригъэбаи­рэм имызакъоу, республикэм ипащэхэми, федеральнэ гупчэми, депутат пстэ­уми, общественнэ организациехэми, политическэ партиехэми зэпхыныгъэ пытэ адыряIэу муниципальнэ образованием ипащэхэм Iоф зэрадашIэрэр хэхъо­ныгъэхэм афэIорышIэ.
Къэгъэлъэгъонэу зынэсыгъэхэм арэгушхох, ау анахь баиныгъэ инэу алъы­тэрэр лъэныкъоу зыщылажьэхэрэм, зыфэгъэзагъэхэм гъэхъэгъэ инхэр ащы­зы­шIыгъэ цIыф IэпэIэсабэу яIэр ары.
Тэхъутэмыкъое район администрацием къыгъэхьыгъэ
къэбархэмкIэ зыгъэхьазырыгъэр
ХЪУТ Нэфсэт.
Сурэтхэр: Тэхъутэмыкъое район администрациер.