Петербург щыкIо­рэ Дунэе экономическэ форумым иятIонэрэ мафэ ­зэIукIэгъухэмкIэ баигъэ, зэзэгъыныгъэ зэфэшъхьафхэр тиреспубликэ ышIыгъэх.

Гъэсэныгъэм ылъэныкъокIэ
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Урысые общественнэ-къэралыгъо просветитель организациеу «Урысые обществэу «ШIэныгъэм» ипащэу Максим Древаль зэдэгущыIэгъухэр щыдыриIагъэх. Адыгэ Республикэмрэ Урысые обществэу «ШIэныгъэмрэ» азыфагу илъыщт зэдэлэжьэныгъэм фэгъэхьыгъэ зэзэгъыныгъэм ахэр кIэтхагъэх.
УФ-м и Президентэу Владимир Путиным тапэкIэ къызэрэхигъэщыгъагъэмкIэ, обществэу «ШIэныгъэм» лъэгэпIакIэм тетэу иIофшIэн непэ егъэпсы, «пIэлъэ кIэкIым къыкIоцI экспертхэр, просветительхэр зыхэт купышхо зэхищэн ылъэкIыгъ, ахэм яIахьышхо хашIыхьэ просветитель IофшIэным. Ащ къикIырэр тикъэралыгъо инаучнэ-техно­логическэ суверенитет нахь пы­тэ зэрэхъурэр ары».
Адыгеим и ЛIышъхьэ къы­Iуагъ а зэдэлэжьэныгъэм шIуагъэ къы­зэрихьыщтыр ыкIи гъэсэныгъэ, просветитель проектыкIэ­хэм республикэр ахэлэжьэным зэрэфэхьазырыр. Ары пакIошъ, мы илъэсым КъумпIыл Мурат Урысые обществэу «ШIэныгъэм» ишъолъыр къутамэ и ЛъыплъэкIо совет ипащэ хъугъэ.

Мы лъэхъаным «ШIэныгъэм» Адыгеим имуниципалитет пстэуми иIофшIэн защыригъэушъомбгъугъ, лекциехэр зэхещэх, «Лек­торхэм яеджапI» зыфиIо­рэм ныбжьыкIэхэр щагъасэх. ПстэумкIи шIэныгъэ Iофтхьэбзэ 300 фэдиз зэхащэгъах: зэлъа­шIэрэ цIыфхэр лекциехэм къя­джэх, шIэныгъэм епхыгъэ зэнэ­къокъухэр, викторинэхэр рагъэ­кIокIых.
«Обществэу «ШIэныгъэм» ипроектхэм ренэу Мурат Къаралбый ыкъом адырегъаштэ. Iофтхьабзэу «Прогулки со Знанием» зыфиIорэм тегъэпсыхьагъэу лекцие ар къеджэгъагъ, ныбжьыкIэхэм бэрэ гущыIэгъу афэхъу. Непэ тизэдэлэжьэныгъэ зэзэгъыныгъэмкIэ нахь тэгъэпы­тэжьы. Адыгеим Iофтхьа­бзэхэр нахьыбэу, федеральнэ­хэри зэра­хэтхэу, щызэхатщэхэзэ ­тшIыщт», — къыхигъэщыгъ Максим Древаль.
ЗыкIэтхэгъэхэ зэзэгъыныгъэм къыделъытэ Адыгеимрэ обществэу «ШIэныгъэмрэ» пIэлъэ кIыхьэм телъытэгъэ ыкIи шIуагъэ къэзытыщт зэзэгъыныгъэ азыфагу илъыныр. ШIэныгъэхэм ялъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ просветительскэ IофшIэныр зэхащэщт, лекторхэм ясооб­ществэ нахь зырагъэушъомб­гъущт, инновационнэ IофшIэным хэлэжьэщтых, хэгъэгум ита­рихърэ ащ игъэхъагъэхэмрэ цIыфхэм зэлъарагъэшIэщт. Ащ тегъэпсыхьагъэу республикэм Iофтхьабзэхэр зэгъусэхэу щызэхащэщтых, конференциехэр, семинархэр, лекциехэр, тренинг­хэр ыкIи нэмыкI Iофтхьабзэхэр агъэцэкIэщтых, наукэм, егъэ­джэн Iофым ыкIи просветительствэм япхыгъэ проектхэр зэхагъэуцощтых.
«КъэбарлъыгъэIэс полити­кэмкIэ, шэн-хэбзэ дахэхэр зэлъягъэшIэгъэнхэмкIэ, ныбжьыкIэхэм Iоф адэшIэгъэнымкIэ, терроризмэмрэ неонацизмэмрэ апэуцужьышъунхэу ахэр гъэ­сэгъэнхэмкIэ просветитель Iоф­шIэным ренэу мэхьанэшхо иI. Анахьэу етIани непэ а Iоф­шIэныр игъо дэдэу щыт. Къэбар нэпцIымрэ шъыпкъэмрэ тиныбжьыкIэ­хэм зэхадзынымкIэ Iэпы­Iэгъу тафэ­хъун фае. Об­ществэу «ШIэныгъэм» иэкспертхэр къыз­фэдгъэфе­дэ­хэзэ IэубытыпIэ икъу зы­хэлъ научнэ екIолIакIэ щы­Iэным тынаIэ тедгъэтын фае. НэмыкI лъэныкъоу джащ фэдэу мэхьанэшхо зиIэхэм ащыщ научнэ Iоф­шIэ­ныр нахь лъэгэпIэ иным тещэгъэныр, гъэсэныгъэр нахь дэгъоу зэ­хэщэгъэныр, сэнэхьа­тэу къы­хахы­щтым­кIэ ныбжьыкIэхэм Iэ­пыIэгъу ятыгъэныр, Iэна­тIэхэмкIэ нахь дэкIоенхэм пае тихэгъэгу амал зэфэшъхьафхэу иIэ­хэм ахэр нэIуасэ афэшIы­гъэнхэр», — къыIуагъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.
Почтэ фэIо-фашIэхэр
Адыгэ Республикэмрэ Iахьзэхэлъ обществэу «Урысыем и Почтэ» зыфиIорэмрэ зэдэлэ­жьэныгъэ зэрэзэдыряIэщтымкIэ зэзэгъыныгъэ Дунэе экономическэ форумэу Петербург щыкIорэм щызэдашIыгъ. Ащ кIэтхэжьыгъэхэр АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Муратрэ Iахьзэхэлъ обществэу «Урысыем и Почтэ» игенеральнэ пащэу Михаил Волковымрэ.
ЛъэныкъуитIумэ язэдэлэжьэныгъэ зытегъэпсыхьэгъэщтыр почтэ фэIо-фашIэхэр нахьышIоу республикэм щыгъэцэкIэгъэнхэр, къоджэ Iудзыгъэхэм адэс­хэми почтэ фэIо-фашIэхэр къыз­фагъэфедэн алъэкIыным иамал ягъэгъотыгъэныр ары. Федеральнэ почтэ зэпхыныгъэм Адыгэ РеспубликэмкIэ и ГъэIорышIапIэ Iоф щызышIэщтхэм якъэгъотын епхыгъэ Iофыгъоми мыщ щыхэплъагъэх. УФ-м и Правительствэ и Тхьаматэ игуа­дзэу Дмитрий Чернышенкэм пшъэрылъэу къыгъэуцугъэм игъэ­цэкIэнкIэ Iофтхьабзэу зэра­хьащтхэм атегущыIагъэх.
Почтэ фэIо-фашIэхэр къуа­джэхэм зэрэщагъэцакIэхэрэмкIэ гъэхъагъэу яIэхэм зэрахагъэ­хъон фаер АР-м и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ.
«Мы аужырэ илъэсхэм къуа­джэхэм ящыкIэгъэ инфраструктурэм игъэпсынкIэ шIукIаеу ыпэкIэ тылъыкIотагъ. Iахьзэхэлъ обществэу «Урысыем и Почтэ» тызэрэдэлажьэрэм шIуа­гъэу къыкIакIорэр цIыфхэм янэрылъэгъу. Мы илъэсым имэлылъфэгъу гъэцэкIэжьын IофшIэнхэр зэрашIылIэгъэ почтэ къутэмэ 12-р Теуцожь, Крас­но­гвардейскэ, Шэуджэн, Джэджэ, Мыекъопэ районхэм япсэу­пIэ­хэм къащызэIуахыжьыгъэх. 2022-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу почтэ офис 30 Адыгеим щагъэцэкIэжьыгъ, почтитIу ща­гъэпсыгъ. Уахътэм диштэу инфраструктурэр зэрэзэтырагъэ­псыхьэрэм дакIоу фэIо-фашIэхэр нахьышIоу цIыфхэм афэ­гъэцэкIэгъэнхэм анаIэ зэрэтырагъэтырэми мэхьанэшхо иI. Почтэхэм хэхъоныгъэ зэрашIырэм нэмыкIэу, къуаджэ пэпчъ цифрэ технологиехэр щагъэфе­дэхэ, финанс, социальнэ фэIо-­фэшIэ зэфэшъхьафхэр къащыз­фагъэфедэ хъугъэ», — къы­Iуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.
ЗэдашIыгъэ зэзэгъыныгъэм тетэу почтэ фэIо-фашIэхэр на­хьышIоу гъэцэкIэгъэнхэм, технологиякIэхэр, фэIо-фэшIакIэхэр къызфэгъэфедэгъэнхэм япхыгъэ гухэлъэу яIэхэр Адыгеим ифедэхэм зэрафэIорышIэщтхэм яцыхьэ зэрэтелъыр лъэныкъо­хэм къаIуагъ.
«КъоджэдэсхэмкIэ почтэхэм мэхьанэшхо яI, ар цIыф кIопIэ шъыпкъэу щыт. Урысыем и Президент къуаджэхэм зэдиштэу хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэным игугъу къышIы зыхъукIэ, почтэ инфраструктурэм игъэкIэжьын мэхьанэшхо зэрэритырэр аукъо­дыеу щытэп. Адыгеим тишъыпкъэу тыдэлажьэ зыхъукIэ, цIыф­хэми, бизнесменхэми почтэ фэIо-фашIэхэр нахь икъоу къы­зэрэзыфагъэфедэщтхэм сицыхьэ телъ», — къыIуагъ Михаил Волковым.
Шъугу къэтэгъэкIыжьы къуа­джэхэм адэт почтэхэр джырэ шапхъэхэм адиштэу зэтегъэпсы­хьэгъэнхэмкIэ Iофхэр Урысыем и Президентэу Владимир Путиным пшъэрылъэу къыгъэуцугъэ­хэм адиштэу зэрэзэхащэхэрэр. ПстэумкIи Адыгеим почти 137-рэ ит. Ахэм ащыщэу 110-р къуа­­джэхэм адэт. ГъэцэкIэжьын IофшIэнхэр зэрашIылIэгъэ къутамэхэм почтэ фэIо-фашIэхэр зэрагъэцакIэхэрэм нэмыкIэу, коммунальнэ фэIо-фашIэхэм ате­фэрэ уасэри цIыфхэм ащатын, анахь зыфэныкъо товар-
хэр къащащэфын, япсауныгъэ изытет щауплъэкIун, документ­хэм копиехэр щатырахынхэ алъэкIыщт.
Энергием икъэкIуапIэхэр
Дунэе экономическэ фору­мэу Петербург щыкIорэм къыдыхэлъытагъэу Адыгэ Респуб­ликэмрэ Урысые Федерацием энергетикэмкIэ и Министерствэ икъэралыгъо бюджет учреж­дениеу «Урысыем иэнергетическэ агентствэ» зыфиIорэмрэ зэдэлэжьэныгъэу азыфагу илъы­щтым фэгъэхьыгъэ зэзэгъыныгъэм кIэт­хагъэх. АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Муратрэ Урысыем и Минэнерго икъэралыгъо бюджет учреждениеу «РЭА» игенеральнэ пащэу Алексей Кулапинымрэ аIапэ ащ кIадзэ­жьыгъ.
Адыгэ Республикэм гъэстыныпхъэ-энергетическэ комплексымкIэ ыкIи унэ-коммунальнэ хъызмэтымкIэ социальнэ-экономикэ ыкIи научнэ-технологическэ хэхъоныгъэу ышIыщтым иIофыгъохэм атегъэпсыхьагъэу бгъуитIуми яфедэ зыхэлъ зэдэ­лэжьэныгъэм зызэрэрагъэушъом­бгъущтымкIэ лъэныкъохэр зэгурыIуагъэх. Ар зыфэгъэхьыгъэр гъэстыныпхъэ-энергетическэ комплексымрэ псэупIэ-коммунальнэ хъызмэтымрэ цифрэ технологиехэр ащыгъэфедэгъэн­хэм, энергетикэм, шIэныгъэм, къыдэгъэкIыжьыным, фабэр ыкIи энергиер зэраIэкIагъахьэ­рэр нахь дэгъоу зэхэщэгъэным яIофыгъохэр ары.

Республикэм игазомотор гъэстыныпхъэкIэ амалэу иIэхэм нахь зягъэушъомбгъугъэным, электротранспортым иинфраструктурэ ыкIи зэдызэшIуа­хыщт IофшIэнхэм янэмыкI лъэныкъохэм атегъэпсыхьагъэу лъэ­ныкъуитIумэ язэдэлэжьэныгъэ нахь зырагъэушъомбгъунэу Адыгеир мэгугъэ.
«Тэ дэгъоу къыдгурэIо: энергием икъэкIуапIэхэм ягъэкIэ­жьын елъытыгъэщт республикэм тапэкIи хэхъоныгъэу ышIыщтыр зыфэдэщтыр ыкIи инвестициехэу къыIэкIэхьащтхэр. А лъэныкъомкIэ Урысые Федерацием и Минэнерго, Газпромым, Россетьхэм Iоф адэтэшIэ. Респуб­ликэм иэнергетическэ комплекс гъэкIэжьыгъэнымкIэ, газыр икъоу аIэкIэгъэхьэгъэнымкIэ зэ­зэгъыныгъэхэр адэтшIыгъэх ыкIи программэ инхэр зэшIо­хыгъэ мэхъух. ТехнологиякIэхэр гъэфедэгъэнхэмкIэ, республикэм иэнергетическэ стратегие гъэнэфэгъэнымкIэ, энергием икъэкIуапIэхэм шIуагъэу къатырэм зыкъегъэIэтыгъэнымкIэ, IофышIэхэм яIэпэIэсэныгъэ нахь хэгъэхъогъэнымкIэ мэхьанэшхо яI методическэ рекомендациехэу щыIэхэм. Урысыем иэнергетическэ агентствэ зэдэ­лэжьэныгъэу дытиIэм а IофшIэныр лъэгэпIакIэм нэсынымкIэ ишIуагъэ къызэрэкIощтым сицыхьэ телъ», — къыхигъэ­щыгъ республикэм ипащэ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу
Сурэтхэр: А. Гусев.