«Тын лъапIэу сиIэр а зыр ары», — еIо апэрэ рес­пуб­ликэ зэнэкъокъоу «Участковэ терапевт анахь дэгъу» зыфиIоу мыгъэ зэхащагъэм текIоныгъэр къы­щы­дэзыхыгъэ Татьяна Оджха. Исэнэхьат зырылажьэрэр илъэс 12 хъугъэ ныIэп, ау иIофшIэнкIэ къахэщыныр фызэшIокIыгъ.

2012-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу Мыекъопэ къэлэ IэзапIэм участковэ терапевтэу ар щэлажьэ. А уахътэм къы­кIоцI АР-м псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ и Министерствэ ищытхъу ыкIи ирэзэныгъэ тхылъхэр къыратыгъэх, ау мыщ фэдэу, республикэ мэхьанэ иIэу къызэрэхагъэщырэр апэрэ ыкIи ар ежьыр­кIэ зэмыжэгъэхэ шIухьафтын хъугъэ.
— Iо хэлъэп, текIоныгъэр къыдэсхыгъэу къызысаIом, лъэшэу сигопагъ. Шъыпкъэр пIощтмэ, сежэгъахэп. СиIофшIэнкIэ ащ нахь тын лъапIэ непэ сиIэп, — къыддэгощагъ Татьянэ.
Татьянэ 1979-рэ илъэсым тыгъэгъазэм и 19-м Пшызэ шъолъыр ит къалэу Кореновскэ къыщыхъугъ. Ятэ топографическэ къулыкъум иподполковник, янэ — врач-пульмонолог. Сэнэхьатым икъы­хэхынкIэ янэ иIофшIэн ащ гъуазэ ф­э­хъугъ. Я 22-рэ Мыекъопэ гимназием щеджагъ, нэужым Лъэпкъ зэныбджэгъуныгъэм и Урысые университетэу Патрис Лумумбэ ыцIэ зыхьырэм медицинэмкIэ ифакультет къыухыгъ, ординатурэр илъэситIурэ Москва щихьыгъ. 2006 — 2008-рэ илъэсхэм Индием илъэситIо Iоф щишIагъ, ащ ыуж иунагъо игъусэу Адыгеим къыгъэзэ­жьыгъ ыкIи иIофшIэн Мыекъуапэ щыпидзэ­жьыгъ. Непэ Татьянэ цIыфмэ цыхьэ зыфашIырэ врач, зэ къеуалIэрэм ренэу ыдэжь къе­гъэзэжьы, исэнэхьат хэшIыкIэу фыриIэмрэ гукIэгъоу хэлъымрэ уасэ афашIы.
— Терапевтыр сэнэхьат къызэрыкIоу бэмэ къащэхъу шъхьаем, зыгорэм укъы­гъэгумэкIыгъэмэ, ары апэу узэуа­лIэрэр. ЕтIанэ ащ ылъэгъурэм елъытыгъэу узэкIолIэщтхэр, IэзакIэу къыуахьылIэщтыр къегъэнафэх. Арышъ, терапевтым мэхьанэшхо иI. Уз зэфэшъхьафхэр яIэу бэдэд къытэуалIэрэр. Ахэм ащыщхэм унэм укIожьыгъэми уягупшысэ: «Мыщ сыдэущтэу сеIазэмэ нахьышIуа, адрэм сыдэущтэу сыдэIэпыIэщта?» Угу лъэшэу зыфэузыхэрэри къахэкIых. Ары нахь мышIэми, ар сэ сиIофшIэн, шIу сэ­лъэгъу. Непэ, анахь макIэмэ, зы нэбгырэ нахь мыхъуми сишIуагъэ есэгъэ­кIышъу. Ежь цIыфхэри шIукIэ къы­отэжьых, къыпфэразэх. Ащ лъэшэу сегъэгушIо, — къытфиIотагъ Татьяна Оджха.
— АМ: Сымаджэм игумэкIыгъо къы­зыуихьылIэкIэ, сыда анахь шъхьаIэр?
— Цыхьэ къыпфишIыныр ары. Армырмэ, зыгъэгумэкIырэр икъоу къыпфиIотэщтэп, зыгорэ ыушъэфыщт, ятIонэрэу къыпфэкIожьыщтэп. ЕтIанэ, уврач зыхъукIэ, цIыфхэм уадэгущыIэшъун фае, сыда пIомэ ахэр зэфэшъхьафых: зыр — плъыр-стыр, адрэр гущыIэнкIэ мэукIытэ е губжыгъэ. А пстэури къыдэплъытэн фае.
Татьянэ ищыIэныгъэкIэ лъэныкъорыгъазэу щытэп. IофшIэным игъо зэрэфифэрэм фэдэу унагъори ыIыгъ. Ишъхьэ­гъусэрэ ежьыррэ пшъэшъищ зэдапIу. Нахьыжъхэм сэнэхьатхэр зэрагъэгъотых, нахьыкIэр гурыт еджапIэм чIэс. Ныжъым­рэ нымрэ ясэнэхьат гъогу лъигъэкIуатэу пшъэшъэжъые гурытым, Оджха Самера, медицинэм зыфигъэзагъ, Московскэ къэралыгъо медицинэ университетэу И.М. Сеченовым ыцIэ зыхьырэм щеджэ. Джащ фэдэу Татьянэ спортыр, еджэныр, чъыгхатэр ылэжьыныр ыкIи бзэхэр зэригъэшIэнхэр ыгу рехьы. Нэмыцыбзэр, французыбзэр, инджылызыбзэр ыкIи хиндир ешIэх. ИщыIэныгъэ икъоу ылъы­тэным пае а лъэныкъо пстэури ащкIэ Iахь хэмычых. Джы щытхъуцIэу къылэжьыгъэм пшъэдэкIыжьэу ежьым зыфилъэгъу­жьырэр нахь ыгъэлъэшыгъэу псэущт, Iоф ышIэщт.
— Анахь дэгъоу узалъытэкIэ, пшъэ­дэкIыжьыри нахь ин мэхъу. Ар къебгъэIыхы хъущтэп, ары пакIошъ, бгъэинын фае. УисэнэхьаткIэ шIэныгъэу уиIэхэм ренэу ахэбгъэхъон, уахътэм удиштэн фае. Ары сызэрыгъуа­зэрэри, сапэкIэ симурадри. Iоф­шIэным сыхэкIыщтэп, сызщылэжьэрэ IэзапIэм синеущрэ мафэ есэпхы, — еIо Татьянэ.
Терапевт анахь дэгъум икъыхэхын фэгъэхьыгъэ зэнэкъокъур тиIэ зэрэхъугъэр Татьянэ игъоу елъытэ. IофышIэ ныбжьыкIэхэр сэнэхьатым къыхэщэгъэнхэмкIэ, IофшIэным кIэгъэгушIугъэнхэмкIэ ишIуагъэ къэкIощтэу мэгугъэ. Ежьыр зэнэкъокъум итарихъ апэрэу хэхьагъ. Псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ Министерствэм иколлегие изэхэсыгъо АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат цIэ лъапIэр къэзыушыхьатырэ бгъэхалъхьэр Татьяна Оджха къыщыритыжьыгъ.
ШъушIэным пае
Зэнэкъокъоу «Участковэ терапевт анахь дэгъу» зыфиIорэр мы илъэсым къыщегъэжьагъэу АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыгъэнэфагъ. Сэнэхьатым хахъо егъэшIыгъэныр, ныбжьыкIэхэр къещэлIэгъэнхэр ащ ипшъэрылъхэм ащыщ. ТекIоныгъэр къыдэзыхырэм шIухьафтынэу сомэ мин 250-рэ фагъэнафэ, я 2-рэ ыкIи я 3-рэ чIыпIэхэр — сомэ мини 150-рэ ыкIи мини 100.
Анцокъо Ирин.