Сабыйхэм апае тхэхэрэм ялитературнэ зэнэкъокъоу Жэнэ Къырымызэ ыцIэкIэ зэхащагъэр ыкIэм фэкIуагъ. Ар республикэмкIэ IофыгъуакI, ятIонэрэу зэхащагъ.
Гъэ къэс зэнэкъокъум ышъхьэ зэблахъу. Мыгъэрэм фаусыгъэр — «СыеджакIу». IофшIагъэу къырахьылIагъэхэр зыныбжь илъэси 7-м къыщегъэжьагъэу 10-м нэсырэ кIэлэцIыкIухэу еджакIэ зышIэхэрэм апае тхыгъэхэр ары.
«Мэкъуогъум и 1-м къыщегъэжьагъэу шышъхьэIум и 31-м нэс мыщ хэлэжьэнэу фаехэм зыкъагъэлъэгъуагъ. ПстэумкIи нэбгырэ 51-мэ яIофшIэгъи 125-рэ зэнэкъокъум къагъэхьыгъ. Географиер ины — Урысыем ишъолъыр18: Адыгеир, Къэбэртэе-Бэлъкъар ыкIи Къэрэщэе-Щэрджэс республикэхэр, Краснодар краир, Красноярскэ ыкIи Ставрополь хэкухэр, Калининградскэ, Курганскэ, Самарскэ шъолъырхэр, къалэу Севастополь, къэралыгъохэу Тыркуер, Грузиер, нэмыкIхэри. БлэкIыгъэ илъэсым егъэпшагъэмэ, мыгъэрэм хэлэжьагъэр нахь макI, ау адыгэхэкIэу зыкъэзгъэлъэгъуагъэр нахьыб», — къэбарымкIэ къыддэгощагъ литературнэ зэнэкъокъум изэхэщакIохэм ащыщэу, осэшI купым хэтэу Хъуажъ Нуриет.
Iофтхьабзэм изэфэхьысыжьхэр шъхьэихыгъэ къызщашIыгъэ мэфэкI пчыхьэзэхахьэр АКъУ-м тыгъоспчыхьэ щыкIуагъ. ЛъэныкъуищымкIэ зэнэкъокъур кIуагъэ. Апэрэр — усэ ыкIи прозэ шъуашэм илъхэу илъэси 7-м щегъэжьагъэу 10-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIумэ афэгъэхьыгъэ тхыгъэхэр адыгабзэкIэ, къэбэртэябзэкIэ, урысыбзэкIэ тхыгъэнхэр. ПстэумкIэ нэбгырэ 25-мэ бзищымкIэ яIофшIагъэхэр мыщ къагъэхьыгъэх, ау хагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэр зыми ратыгъэп. Зитхыгъэхэр анахь дэгъоу алъытагъэхэм шIухьафтынхэмрэ дипломхэмрэ афагъэшъошагъэх. Къэбэртэе-Бэлъкъар Республикэм щыщ Тхьагъэпсэу Фатимэ урысыбзэкIэ пшысэ 12-рэ пьеситIурэ къытхыгъ. Жанэ лIакъом ишIухьафтын ащ фагъэнэфагъ. Джащ фэдэу араб кIалэу АКъУ-м щеджэрэ Абэоу Хуссин Мухаммед урысыбзэкIэ къытхыгъэ пшысэхэмкIэ зэнэкъокъум и Диплом къылэжьыгъ.
«Усэ ыкIи прозэ шъуашэм илъэу тхагъэхэмкIэ тызэмыжэгъахэу Iофыр къычIэкIыгъ. IофшIэгъабэ дэгъоу къагъэхьазырыгъ, ау ащыщхэр икъоу лъыкIагъэхьагъэхэп е зэнэкъокъум ишапхъэхэм адиштэхэрэп. Адыгеим имызакъоу, IэкIыб къэралыгъохэми къарытхыкIыгъэх. Грузием къикIэу ЛъыпцIэкъо Ларисэ хэлэжьагъ, Тыркуем щыщэу Хьикмет Бекалды къэбэртэябзэкIэ къэтхагъ», — къыхигъэщыгъ Хъуажъ Нуриет.
Ыпэрэм фэмыдэу «ЗэдзэкIыныр» нахь гъэбэжъулъэу къычIэкIыгъ. Мы лъэныкъомкIэ апэрэ чIыпIэр журналистхэу, АР-м илъэпкъ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» иIофышIэхэу ЛIышэ Саниетрэ Дэрбэ Тимуррэ зэдагощыгъ. Саниет Евгений Шварц ипшысэу «ЗэшитIу» зыфиIорэр адыгабзэм рилъхьагъ.
«Зэнэкъокъум апэрэу сыхэлэжьагъ. ЗэбдзэкIын плъэкIыщтхэу ащ къыдыхэлъытагъэхэм сызяплъым, Евгений Шварц ием сыкъыщыуцугъ. Зэрэтхыгъэр сыгу рихьыгъ, етIани, пшысэхэр къыспэблагъэх. Илъэс 35-м къыкIоцI зэдзэкIакIоу гъэзетым сыщэлажьэба, уиамалрэ тхыгъэмрэ зэпэощэчба?! Сыгу рихьэу, сшIогъэшIэгъонэу Iоф дэсшIагъ», — къыддэгощагъ зэдзэкIынымкIэ апэрэ чIыпIэр зэнэкъокъум къыщыдэзыхыгъэ ЛIышэ Саниет.
Дэрбэ Тимур А. Пушкиным иIофшIагъэу «Руслан и Людмила» зыфиIорэр адыгабзэкIэ зэридзэкIыгъ.
«Пушкиным фэдэ тхэкIошхом ипроизведение зэбдзэкIыныр пшъэдэкIыжьышхоу зэрэщытыр къызгурыIозэ сыфежьагъ. Сэ зэсыдзэкIыгъэр пычыгъу, апэрэ орэдыр ары. Уахътэу къагъэнэфагъэмкIэ ащ нахьыбэ зэбдзэкIышъунэу щытыгъэп. Джы къэнагъэм сыдэлажьэ. КъиныIоми, шъыпкъэр пIощтмэ, сэ ащ гухахъо хэзгъотагъ, сигъатхъэу Iоф дэсшIагъ», — зэдзэкIыным зэрэдэлэжьэгъэ шIыкIэр къытфиIотагъ зэдзэкIынымкIэ апэрэ чIыпIэр зэнэкъокъум къыщыдэзыхыгъэ Дэрбэ Тимур.
Мы лъэныкъомкIэ, зэдзэкIынымкIэ, я 2-рэ чIыпIэр журналистэу, ари АР-м илъэпкъ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» иIофышIэу Анцокъо Иринэрэ Къэбэртэе-Бэлъкъар Республикэм щыщэу Анфиса Фировамрэ афагъэшъошагъ. Ахэм Р.Киплинг ипроизведениеу «Маугли» зыфиIорэр адыгабзэкIэ ыкIи къэбэртэябзэкIэ зэрадзэкIыгъ. Я 3-рэ чIыпIэр филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу МатIыжъ Аминэт къылэжьыгъ. Кощбэе Пщымафэ иIофшIагъэу «Ныбджэгъу шъыпкъэр» ащ урысыбзэм рилъхьагъ.
Я 3-рэ лъэныкъор — «Сурэтхэр». МыщкIэ искусствэхэмкIэ колледжэу Тхьабысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэм иеджакIоу Лейла Мусаевар апэрэ хъугъэ. Евгений Шварц ипшысэ епхыгъэ сурэт ащ ышIыгъ. Тыркуем щыщ Къудаикъо Софият ытхыгъэ пшысэу «Маленький ПыхъцIыкIу» зыфиIорэм зэнэкъокъум чIыпIэ щимыубытыгъэми, ащ фишIыжьыгъэ сурэтхэм я 2-рэ чIыпIэр ахьыгъ.
АКъУ-м щеджэрэ Анфиса Несветайло я 3-рэ хъугъэ. ХагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэр зэратыгъэхэм афэшъхьафэу зиIофшIагъэхэр къыхагъэщыгъэ нэбгырихмэ джащ фэдэу шIухьафтынхэр аратыгъэх.
Зэнэкъокъур зэрэкIуагъэм зэхэщакIохэр рыразэх. КъэIогъэн фае, мыщ фэдэ литературнэ Iофтхьабзэ регъэкIокIыгъэныр зигукъэкIыр театральнэ продюсерэу, зэнэкъокъум иосэшI куп итхьаматэу КIуращынэ Лейл ары. АдыгабзэкIэ, къэбэртэябзэкIэ, урысыбзэкIэ кIэлэцIыкIумэ апае тхэхэрэр, сурэтхэр зышIыхэрэр къыхэгъэщыгъэнхэр, литературэм иамалкIэ лъэпкъыбзэм, хабзэм, культурэм, творчествэм сабыйхэр къафэщэгъэнхэр ащ ипшъэрылъ. Ащ игъэцэкIэн тапэкIи лъагъэкIотэщт, арышъ, хэлажьэ зышIоигъохэу, ау мыгъэ игъо имыфагъэхэм къэкIорэ илъэсым ащ фэдэ амал яIэщт.
Бжыхьэкъо Бэл.
Сурэтхэр: А. Лаутеншлегер.