Непэ кIэлэпIум ыкIи кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм Iоф ащызышIэхэрэм я Мафэ Урысыем щыхагъэунэфыкIы.
КIэлэегъаджэхэм апае къыдэкIыщтыгъэ къэралыгъо гъэзетхэмрэ журналхэмрэ кIэщакIохэу 2004-рэ илъэсым иIоныгъо мазэ и 27-м илъэс къэс ар хагъэунэфыкIы. Пэублэ программэхэр зэхэзыгъэуцуагъэхэм анахьыбэмэ, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм якIэлэегъаджэхэм ыкIи ны-тыхэм ащ дырагъэштагъ. МэфэкIым ипшъэрылъыр кIэлэцIыкIу IыгъыпIэмрэ еджапIэм джыри чIэмыхьэгъэ кIэлэцIыкIухэм ясабыигъорэ пстэуми анаIэ атырягъэдзэгъэныр ары.
МэфэкIым апэ общественнэ, народнэ шъуашэ иIагъэмэ, шIэхэу Урысые Федерацием ишъолъырхэм ащагъэмэфэкIэу аублагъ, джы официальнэ шъуашэ иI.
Мафэу къыхахыгъэр зытефэрэр Санкт-Петербург апэрэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ къызщызэIуахыгъэр ары — хыгъэхъунэу Васильевскэм Софья Люгебиль 1863-рэ илъэсым ибжыхьэ щигъэпсыгъагъ.
МэфэкIым ихэгъэунэфыкIын рамыгъажьэзэ илъэскIэ къыпэу Санкт-Петербург апэрэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэр къызыщызэIуахыгъэр илъэси 140-рэ зыщыхъурэм ехъулIэу кIэлэпIум и Мафэ щыхагъэунэфыкIыгъагъ. Ащ ыуж къэралыгъом ишъолъырхэм зэкIэми тхыгъэхэр афагъэхьыгъагъэх лъэпкъ мэфэкIэу ар лъытэгъэным пае.
2008-рэ илъэсым Москва дэт колледжымрэ гъэзет пчъагъэхэмрэ социологие уплъэкIунхэр Урысыем ишъолъырипшIымэ ащырагъэкIокIыгъэх. КIэлэпIухэм упчIэ аратыгъ: «КIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм Iоф ащызышIэхэрэм ямафэ сэнэхьат мэфэкIхэм ямэфэпчъ хэгъэхьэгъэн фаеу шъуеплъа?» Ащ фэдэ мэфэкI щыIэн фаеу кIэлэпIухэу зэупчIыгъэхэм япроцент 81-м нахьыбэмэ алъытагъ. НэмыкI сэнэхьатхэм арылажьэхэрэми мы упчIэр заратым, зэупчIыгъэхэм анахьыбэмэ (процент 66,7-мэ) мэфэкIыр щыIэн фаеу къаIуагъ.
Адыгеим иятIонэрэ къалэ апэдэдэ щагъэпсыгъэгъэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм «Адыгэ макъэр» щыIагъ, Адыгэкъалэ лIэшIэгъуныкъо хъугъэу ар щэлажьэ. Къэбарыр я 4 – 5-рэ нэкIубгъохэм арыжъугъотэщт.