Бизнес цIыкIур ыкIи гурытыр мылъку къэкIуапIэу къыхэзыхыгъэхэр непэ Мыекъуапэ щызэIукIагъэх.
Урысыем ипредпринимательхэм я Мафэу непэ хагъэунэфыкIырэм ипэгъокIэу предпринимательхэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ АР-м и Гупчэ форумэу зэхищагъэм ахэр хэлэжьагъэх.
«Время действовать» Iофтхьабзэм зэреджагъэхэр. Илъэс заулэ хъугъэу ащ тетэу бизнесыр езгъэжьэгъакIэхэм къащегъэжьагъэу, илъэсыбэ хъугъэу республикэм иэкономикэ зиушъомбгъуным зиIахь мымакIэу хэзылъхьэрэ предпринимательхэм анэсыжьэу Гупчэм зэIуегъакIэх.
Бизнесым пылъхэм анэмыкIэу форумым хэлэжьагъэх «Урысые экспорт Гупчэм», Къыблэ ыкIи Темыр-Кавказ федеральнэ шъолъырхэм ягупчэхэу экспортым изегъэушъомбгъун фэгъэзагъэхэм, АР-м экономикэ хэхъоныгъэмкIэ ыкIи сатыумкIэ, финансхэмкIэ, мэкъумэщ хъызмэтымкIэ, IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ иминистерствэхэм, зекIонымкIэ ыкIи зыгъэпсэфыпIэхэмкIэ Комитетым, Адыгеим исатыу-промышленнэ Палатэ, фермерхэм я Союз ялIыкIохэр, предпринимательхэм яфитыныгъэхэр къэухъумэгъэнхэмкIэ Уполномоченнэр, нэмыкIхэр.
— ХэбзэшIу хъугъэу илъэс къэс мы форумыр зэхэтэщэ нахь мышIэми, мыщ фэдэу бэу къеблэгъагъэу, нэмыкI шъолъырхэм къарыкIыгъэ хьакIэхэри къыхэлажьэхэу апэрэ зэрэкIорэр, — къыIуагъ АР-м ипредпринимательхэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ и Гупчэ ипащэ игуадзэу, экспортымкIэ Гупчэм ипащэу Дидыхъу Алый. — Къэралыгъомрэ бизнесым пылъхэмрэ язэдэлэжьэныгъэ нахьыбэу шIуагъэ къытэу гъэпсыгъэныр ары пшъэрылъ шъхьаIэу мы Iофтхьабзэм иIэр. Предпринимателэу республикэм икъалэхэмрэ ирайонхэмрэ Iоф ащызышIэхэрэр къедгъэблэгъагъэх. Лъэпкъ проектэу «Бизнес цIыкIур ыкIи гурытыр, предпринимательхэр кIэщакIо зыфэхъухэрэр пхырыщыгъэныр» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу непэ IэпыIэгъоу агъэфедэн алъэкIыщтхэр алъыдгъэIэсмэ тшIоигъу, яупчIэхэм яджэуапхэри агъотыщтых.
АР-м и Правительствэ и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур форумым хэлажьэхэрэм шIуфэс тхылъ къафигъэхьыгъ. Адыгеим хэхъоныгъэу ышIырэм предпринимательхэм яIахьышхо зэрэхэлъыр, цIыфхэм IофшIэпIэ чIыпIэхэр ягъэгъотыгъэнымкIи яшIуагъэ къызэрэкIорэр, шIушIэ IэпыIэгъум, анахьэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм афэгъэзагъэм, чанэу къызэрэхэлажьэхэрэр ащ къыщыхигъэщыгъ, гъэхъагъэхэр ашIызэ ябизнес лъагъэкIотэнэу къафэлъэIуагъ.
Пленарнэ зэхэсыгъомкIэ форумыр рагъэжьагъ. Адыгеим социальнэ ыкIи экономикэ хэхъоныгъэу ышIыгъэхэм, бизнесым ащ иIахьэу хэлъым, лъэпкъ проектхэм, къэралыгъо программэ зэфэшъхьафхэм къадыхэлъытагъэу агъэуцугъэ ыкIи агъэкIэжьыгъэ псэуалъэхэм нэIуасэ фэзышIыгъэхэ документальнэ фильмэмкIэ ар къызэIуахыгъ.
Нэужым къэгущыIагъэх бизнесымкIэ упчIэжьэгъоу, брендхэу «Кавказский долгожитель», «Добрый молочник», «Бабулины продукты», «Lavita» зыфиIохэрэр, консалтинговэ агентствэу «Touch and Help Busines» зыгъэпсыгъэхэу Хъопсэрыкъо Мадина, «Урысые экспорт Гупчэм» илIыкIоу Наталья Минаевар.
Мыщ лъыпыдзагъэу секциехэм яIофшIэн рагъэжьагъ. Апэрэр, «Фундаментальная поддержка бизнеса в новых экономических реалиях» зыфиIорэр, зэхэзыщагъэр ыкIи зезыщагъэр АР-м предпринимательхэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ и Гупчэ ипащэу КIыкI Артур.
ЗекIоным фэгъэзагъэхэм апае Iоф зышIэгъэ секцием изэхэщэкIуагъ ыкIи зэрищагъ гъэпсэфыпIэ-IэзапIэу «Лэгъо-накъэм» игъэIорышIакIоу Татьяна Мамонтовам.
Экспортым изэхэщэн зыщытегущыIагъэхэ секцием фэгъэзэгъагъ экспортымкIэ Гупчэм ипащэу Дидыхъу Алый.
— «Мой бизнес» зыфиIорэ Гупчэу илъэс къэс мы Iофтхьабзэр зэхэзыщэрэм тыфэраз. Сыда пIомэ, мыщ предпринимательхэр зэфещэх, зэпхыныгъэ азыфагу илъынэу ешIы. Непэ республикэм иэкономикэ хэхъоныгъэхэр ышIынхэм анахьыбэу зиIахь хэлъыр предпринимательхэр, фермерхэр ары. Бизнесым пылъхэр, мэкъумэщ хъызмэтым щылажьэхэрэри зэрахэтхэу, ары неущырэ ма-
фэр зиер. Арышъ, къэралыгъо ыкIи шъолъыр IэпыIэгъоу къызIэкIагъэхьан алъэкIынэу щыIэхэм ахэр ащыгъэгъозэгъэнхэ фае. Мы Iофтхьабзэм ар егъэцакIэ, — къыIуагъ Адыгеим ифермерхэм я Союз ипащэу Дзэхъохъу Аслъан гущыIэгъу тызыфэхъум.
Ащ тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, мэкъумэщ хъызмэтыр мылъку къэкIуапIэу къыхэзыхыгъэхэм егъэжьапIэ афэхъунэу грантхэр ятыгъэнхэм фэгъэхьыгъэ программэу «Агростартап» зыфиIорэм мыгъэ нэбгырэ 53-рэ хэлажьи, 42-мэ ятхылъхэр пхырыкIыгъэх. ПстэумкIи сомэ миллион 94,4-рэ ахэм атырагощагъ. ГурытымкIэ лъытагъэу, зы нэбгырэм сомэ миллиони 2,7-рэ фэкIуагъэу мэхъу.
Джащ фэдэу унэгъо былымэхъо фермэ зыгъэпсыгъэхэм IэпыIэгъу ятыгъэным тегъэпсыхьэгъэ къэралыгъо программэм къыдыхэлъытагъэу ащ хэлажьэхэрэм грантэу афэкIощтым пэIухьанэу сомэ миллион 99,4-рэ республикэм ыгъэнэфагъ. ЫпэкIэ фермерыр мыщ пхырыкIыным пае ахъщэу ищыкIагъэм ипроцент 40-р ежь IэкIэлъын фаеу щытыгъ. Джы къэралыгъо IэпыIэгъур нахь къызIэкIэгъэхьэгъошIу афэхъуным фэшI, ар процент 20-м нэсэу къырагъэIыхыгъ.
Форумым хэлэжьагъэхэм ащыщ къалэу Мыекъуапэ щыпсэоу, блэкIыгъэ 2022-рэ илъэсым грант къызэратыгъэ Алиса Нелюбинар. Ар предприниматель ныбжьыкI, бзылъфыгъэхэм апае чIэгъ-чIэлъхэр ыкIи унэм узэрисыщт щыгъынхэр едых. КъызэрэтиIуагъэмкIэ, «Мой бизнес» зыфиIорэ Гупчэр грантхэм апае зэнэкъокъум хэлэжьэным ищыкIэгъэ тхылъхэм ягъэхьазырынкIэ, ибизнес лъигъэкIотэным ищыкIэгъэ интернет нэкIубгъом игъэпсынкIэ IэпыIэгъу къыфэхъугъ. Зэнэкъокъум пхырыкIи, иунэе Iоф ригъэжьэным пае сомэ мин 500 къыратыгъ.
— Мы Iофтхьабзэм нэIосакIэхэр щысшIыгъэх. ГущыIэм пае, интернетым сипродукцие щыIузгъэкIынымкIэ ащ ишIуагъэ къызэрэсэкIыщтым сицыхьэ телъ, — къыIуагъ ащ. — Джащ фэдэу сибизнес зезгъэушъомбгъуным пае згъэфедэн слъэкIынэу кIэу бэ щызэзгъэшIагъэр.
Секциехэм яIофшIэн заухым ыуж «Илъэсым иэкспортер» зыфиIорэ тыныр къизыхыгъэхэм аратыжьыгъ. Ащ лъэныкъуиплI иIагъ, Адыгеим ихъызмэтшIэпIи 8-мэ текIоныгъэр къыдахыгъ.
Промышленностым ылъэныкъокIэ «Илъэсым иэкспортер» хъугъэ паркет къэзышIырэ хъызмэтшIапIэу «Мастер-класс» зыфиIорэр, ипащэр Роман Фадеев.
Мэкъумэщ хъызмэтым ылъэныкъокIэ «Илъэсым иэкспортер» цIэр къыхьыгъ Теуцожь Рэщыдэ зипэщэ кооперативэу «Хатукайский» зыфиIорэм.
Технологие пэрытхэм ягъэфедэн ылъэныкъокIэ апэрэ чIыпIэр ыубытыгъ эфирнэ дагъэм ишIын пылъ хъызмэтшIапIэу «Элкор-М» зыфиIорэм.
«Лидер географии продаж» зыфиIорэ лъэныкъомкIэ «Илъэсым иэкспортер» хъугъэ натрыфым гъомылапхъэхэр хэзышIыкIырэ хъызмэтшIапIэу «Краснодарагроальянсыр».
ХЪУТ Нэфсэт.
Сурэтхэр: А.Лаутеншлегер.