ЖъоныгъуакIэм и 18-м АР-м и Лъэпкъ тхылъеджапIэ ныбжьыкIэ пIуныгъэ-гъэсэныгъэм тегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэу «Придворный музыкальный этикет в Россиии ХVIII века» зыфиIорэр щызэхащагъ.
Ащ фэгъэзэгъагъэр музыкэ отделым иIофышIэу Хьапыщт Мариет. Хэгъэгушхом икультурэ инкIэ гъэзагъэу темэр къыхэхыгъагъ. «Чыр цIынэзэ къауфэ, кIалэр цIыкIузэ агъасэ» зыфиIорэ гупшысэр кIигъэтхъэу зигъо Iофыгъор гъэпсыгъагъэ. Урысыем итарихъ, ыбзэ, икультурэ, гъэпсыкIэ-шIыкIэ IуакIэхэр икъоу пшIэнхэр непэ анахь мэхьанэ зыфашIырэ лъэныкъох. ЗекIокIэ-шIыкIэ хэбзэ дэгъухэр сыдигъуи цIыфыр зыпIурэх, зылэжьырэх, ауми щыгъын-шъуашэм уахещэми, укъызэрахэкIыжьыщтыр акъылыр (шIэныгъэр) арэу зэрэщытыр пщыгъупшэ зэрэмыхъущтыр мы IофтхьабзэмкIэ кIагъэтхъыгъ.
Музыкэ лекторием «Пушкинскэ картэмкIэ» къырагъэблэгъэгъагъэх Адыгэ къэралыгъо университетым ыкIи Мыекъопэ гуманитар-техническэ колледжым ястудентхэр, якIэлэегъаджэхэр, культурэм иIофышIэхэр.
Хэтрэ цIыфи гъэпсыкIэ-шIыкIэ хабзэу иIэр иунэ, иунагъо къащежьэ, ауми я ХХI-рэ лIэшIэгъоу тызыщыпсэурэм уицIыфыгъэ шапхъэ нахьышIу пшIынымкIэ, уигъэпсыкIэ хабзэ уфэсакъэу уздэлэжьэжьынымкIэ амалыбэ щыI. НыбжьыкIэхэм шэнышIухэр, гъэпсыкIэ IокIэ-шIыкIэ тэрэзхэр ахэлъхьэгъэнхэмкIэ мыщ фэдэ Iофтхьабзэр Iэрыфэгъоу алъытагъ зэхэщакIохэм. Хэгъэгум икультурэ куу гъэшIэгъон яIэубытыпIэу тхылъеджапIэм иIофышIэхэм «Придворный музыкальный этикет в России ХVIII века» зыфиIорэр къафыраIотыкIыгъ ныбжьыкIэхэм. Уегупшысэмэ, уиблэкIыгъэ чыжьэ ихабзэхэр умышIэу цIыфымкIэ ахэм шIуагъэу яIэри къыбгурыIощтэп. Бэ зылъэгъугъэу, бэ зышIэхэрэр тхылъ зэфэшъхьафхэр зикIасэу, ахэм яджэхэрэр ары.
Ау ныбжьыкIэм янахьыбэм яуахътэ амышIахэу тIэкIу аIэкIэкIы хъугъэ, яфэныкъогъэ шIэныгъэхэри щыIэныгъэмкIэ икъоу агъотыхэрэп. ГъэпсыкIэ-шIыкIэм щыщ, гущыIэм пае, укуомэ, ущхызэ, гъогур зэкIэ уубытэу урыкIоныр, хэти ышIэн фаер, джабгъу лъэныкъор ыIыгъэу зекIон зэрэфаер ары.
ГущыIэкIэ хабзэми, шхэнми, зыгъэпсэфыкIэ шIыкIэми, нэмыкI щыIэныгъэ лъэныкъуабэми шIыкIэ гъэнэфагъэ ахэлъ, ау гухэкIми, ныбжьыкIэхэр «шъхьахынаIо» хъугъэх, шъыпкъэ, ахэт ахэм гъэсагъэхэри, ау пчъагъэр мэкIаIо.
ГущыIэхэу «этикет», «камильфо», нэмыкIхэм къарыкIхэрэр лекторием къащыфыраIотыкIыгъ, хьакIэкIуакIэр мэфэкIым щыщ зызэрэпшIыщтыр, щыгъын-шъуашэу зыщыплъэмэ нахь къекIурэр, мэфэкI шIухьафтыныр зыфэдэн фаер, ар зэряптыщт шIыкIэр, гущыIэ къыуатымэ, зэкIоу, къикIэу псэлъэ кIэкI къэпIошъуныр, Iанэм узэрэпэсын фэе шIыкIэр, нэмыкIхэри арагъэшIагъ, зэкIэ къафагъэлъэгъуагъ электроннэ шIыкIэм тетэу. НыбжьыкIэхэм ащыщхэм упчIэхэр къатыгъэх, джэуапхэри агъотыгъэх. Я ХVIII-рэ лIэшIэгъум фэдэ къабзэу, джырэ уахътэми гъэпсыкIэ-шIыкIэ дэгъубэ зэрэхэлъыр, лъапи шъхьапи зыфэдэр зышIэрэр, культурэ хэлъэу, гъэсагъэ, цIыф дахэ зэрэхъурэм гу лъарагъэтагъ. Тхылъ къэгъэлъэгъонэу «Придворный музыкальный этикет в России ХVIII века» зыфиIорэр афагъэхьазырыгъ ыкIи ашIогъэшIэгъонэу зыфагъэнэIосагъ.
Дзэукъожь Нуриет.
Сурэтхэр: А. Iэшъын